بررسی دلایل افت دور موتور ماشین در شرایط مختلف

دور موتور یا همان RPM که مخفف دور در دقیقه است، اندازه گیری سرعت چرخش موتور را نشان می دهد. در واقع دور موتور سرعت میل لنگ را اندازه می گیرد که می تواند یک چرخش کامل در یک دقیقه انجام دهد. علاوه بر این، تعداد دفعاتی که هر پیستون در سیلندر خود بالا و پایین می رود را به ما می گوید. هر عدد روی صفحه کیلومتر نشان دهنده ۱۰۰۰ RPM است، بنابراین اگر در حال رانندگی هستید و عقربه شماره ۳ را نشان می دهد، به این معنیست که ماشین شما با سرعت ۳۰۰۰ دور در دقیقه می چرخد. با این تفاسیر بعضی مواقع ممکن است متوجه “افت دور موتور ماشین” در حالت های مختلف شوید و ندانید که چرا این اتفاق می افتد. به همین منظور ما در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل افت دور موتور ماشین در شرایط مختلف (What Are Causes Of Car RPM Drop) بپردازیم تا بدانید چرا این اتفاق می افتد و چگونه می توانید آن را برطرف کنید.

افت دور موتور هنگام ترمز گرفتن

بسیاری از رانندگان متوجه شده اند که دور موتور ماشین آنها هنگام ترمز گرفتن کاهش می یابد. در حالی که این یک فرایند طبیعی است، اما افت بیش از حد دور موتور ماشین می تواند دلیلی برای نگرانی باشد. بنابراین چه چیزی باعث افت دور موتور هنگام ترمز گرفتن می شود؟ هنگامی که ترمز ماشین را می گیرید دور موتور ممکن است کاهش یابد که این معمولاً به دلیل افزایش بار از دینام ایجاد می شود زیرا چراغ های ترمز را روشن می کند. به طور همزمان، بوستر ترمز که با استفاده از خلاء موتور کار می کند برای کمک به فرایند ترمز وارد عمل می شود. این دو عامل می توانند باعث افت دور موتور هنگام ترمز گرفتن شوند. اما بیایید نگاهی دقیق تر به این مشکل داشته باشیم تا بدانیم چرا دور موتور در زمان ترمز گرفتن افت می کند.

سیستم ترمز و خلاء موتور

در یک سیستم ترمز، خلاء موتور از طریق قطعه‌ای که به عنوان بوستر ترمز شناخته می شود، نقش محوری را ایجاد می کند. اگر می پرسید که وظیفه بوستر ترمز چیست باید بگوییم که وظیفه بوستر ترمز کمک به سیستم ترمز با کاهش میزان تلاش لازم برای توقف خودرو است. 

نشتی در بوستر ترمز یا خط خلاء بین منیفولد ورودی و بوستر ترمز می تواند باعث افت دور موتور هنگام توقف شود. افت دور موتور به این دلیل است که خلاء موتور به جای موتور به بوستر ترمز هدایت می شود. اگر هنگام استارت زدن خودرو پدال ترمز اصلاً واکنشی نسبت به روشن شدن خودرو نشان نمی دهد به این معنی است که خلاء موتور به بوستر نمی رسد که می تواند نشان دهنده ترک خوردگی یا نشتی در سیستم ترمز و خلاء موتور باشد. به همین منظور اگر با این نشانه مواجه شدید بایستی خودرو را از نزدیک زیر نظر افراد متخصص مورد بررسی قرار دهید تا مشکلات سیستم ترمز و خلاء موتور مشخص گردد.

شیلنگ بوستر ترمز و خلاء

 شیلنگ لاستیکی یا خطی که بوستر ترمز را به منیفولد ورودی موتور متصل می کند ممکن است باعث افت دور موتور ماشین هنگام ترمز گرفتن شود. نشتی در این شیلنگ می تواند باعث نشت خلاء شود و تعادل فشار لازم برای عملکرد صحیح بوستر ترمز را مختل کند. اگر شیلنگ قدیمی باشد ممکن است دچار خرابی شود و خلاء را نشت کند. در این صورت تعویض شیلنگ بوستر ترمز و خلاء باید مشکل افت دور موتور هنگام توقف را حل کند.

چراغ های ترمز و بار دینام

یکی دیگر از دلایل احتمالی افت دور موتور موقع ترمز گرفتن، بار اضافی است که توسط چراغ های ترمز به دینام وارد می شود. وقتی پدال ترمز را فشار می دهید، چراغ ترمز روشن می شود و قدرت بیشتری را از دینام می گیرد که این کار باعث ایجاد بار اضافی بر روی موتور می شود و در نتیجه افت جزیی در دور موتور ایجاد می کند.

اگرچه این افت دور موتور به صورت حداقلی است، اما اگر سیستم برقی خودرو در بهترین حالت نباشد و یا اگر موتور تحت فشار باشد، این بار اضافی می تواند باعث افت قابل توجه دور موتور موقع ترمز گرفتن شود. در این شرایط باید سیستم برقی و دینام خودرو را بررسی کنید تا مشکل افت دور موتور موقع ترمز گرفتن را برطرف کنید.

خرابی استپر موتور

استپر موتور قطعه‌ای است که با تنظیم میزان هوای ورودی به موتور به حفظ دور موتور کمک می کند. اگر استپر موتور از کار بیفتد یا کثیف باشد، می تواند باعث افت دور موتور هنگام ترمز گرفتن شود. استپر موتور بر اساس اصل دور زدن هوا در اطراف صفحه دریچه گاز بسته عمل می کند تا دور موتور را حفظ کند. پس اگر این قطعه به درستی کار نکند، ممکن است موتور هوای کافی را دریافت نکند و باعث پایین آمدن دور موتور هنگام ترمز زدن شود.

طول عمر استپر موتور به طور دقیق مشخص نیست چراکه در صورت کثیفی بیش از حد ممکن است هر زمان از کار بیفتد. به همین دلیل توصیه می کنیم ابتدا استپر موتور را کاملاً تمیز کنید و سپس تشخیص افت دور موتور هنگام توقف را انجام دهید. اگر مشکل هنوز پابرجا بود، تنها راه حل تعویض استپر موتور است.

علت افت دور موتور هنگام تعویض دنده

علت افت دور موتور هنگام تعویض دنده می تواند دلایل متخلفی داشته باشد. هر جزء خودرو که به طور مستقیم با موتور در تعامل باشد می تواند باعث تشدید مشکل شود. با این حال دلایل رایجی برای افت دور موتور هنگام کلاچ گرفتن و تعویض دنده وجود دارند که این علت ها عبارتند از:

از کار افتادن استپر موتور

استپر موتور یا IAC روی بدنه دریچه گاز موتورهای تزریق سوخت مستقیم قرار دارد که این به معنای برقراری ارتباط ECU خودرو با استپر موتور است. بنابراین هنگامی که فرسودگی به این قطعه می رسد، اختلال در تبادل اطلاعات رخ می دهد و استپر موتور نمی تواند به درستی کار کند که در نتیجه دور موتور هنگام تعویض دنده یا کلاچ گرفتن رخ می دهد.

نشتی خلاء

موضوع دیگر اینکه ممکن است نشت خلاء در موتور رخ داده باشد که این معمولاً به دلیل قطع شدن هوا در منیفولد ورودی سیستم اگزوز ایجاد می شود. چنین نشتی می تواند باعث کاهش راندمان سوخت و از دست دادن دور موتور موقع تعویض دنده شود.

فرسودگی شمع ها

افت دور موتور هنگام تعویض دنده یا کلاچ گرفتن یک مشکل رایج برای خودروهایی است که شمع آنها معیوب می باشد زیرا شمع ها سوخت را با پیستون شلیک می کنند. اگر شمع ها فرسوده شوند، شتاب ماشین کاهش می یابد و احتراق های ناقص بوجود می آید که می تواند منجر به افت دور موتور ماشین شود.

خرابی سنسور موقعیت دریچه گاز

اگر مشکلی در سنسور موقعیت دریچه گاز وجود داشته باشد باعث افت شدید دور موتور هنگام تعویض دنده و کلاچ گرفتن می شود.

مشکلات گیربکس

مورد دیگر اینکه علت افت دور موتور هنگام تعویض دنده و یا کلاچ گرفتن می تواند به خاطر خرابی گیربکس باشد. اگر در مبدل گشتاور گیربکس و سایر اجزا خرابی وجود داشته باشد معمولاً این اتفاق می افتد.

علت افت دور موتور هنگام تعویض دنده و افت دور موتور هنگام کلاچ گرفتن معمولاً به مواردی که در بالا اشاره کردیم مربوط می شود که بهتر است ابتدا خودرو را به مکانیکی ببرید تا افراد متخصص تشخیص دقیق تری داشته باشد و سپس اقدام به تعویض قطعات نام برده کنید تا از هزینه های اضافی جلوگیری کنید.

افت دور موتور در حالت درجا

در اینجا نگاهی دقیق به دلایل افت دور موتور در حالت درجا خواهیم داشت:

خرابی پمپ بنزین ماشین

اگر پمپ بنزین ماشین نتواند سوخت کافی را به موتور برساند، دور موتور ماشین در حالت درجا دچار افت خواهد شد. گاهی اوقات خرابی پمپ بنزین و یا رله‌ای که برق پمپ بنزین ماشین را تامین می کند باعث این اتفاق می شود که بهتر است ابتدا رله پمپ بنزین و سپس خود پمپ بنزین را مورد بررسی قرار دهید تا علت افت دور موتور در حالت درجا را مشخص کنید.
خرابی پمپ بنزین میتواند علت دل دل زدن ماشین در سرعت پایین نیز باشید که اگر این دو مورد را مشاهده کردید، هرچه سریع تر برای رفع آن اقدام به خرید پمپ بنزین کنید.

گرفتگی فیلتر هوا

اگر موتور ماشین شما نتواند مقدار مناسب هوا را دریافت کند، بر نسبت کلی هوا به سوخت تاثیر می گذارد. هوای خیلی کم به این معنیست که مخلوط هوا به سوخت خیلی غلیظ می شود و می تواند باعث افت دور موتور ماشین در حالت درجا شود. به همین منظور بایستی فیلتر هوا را بررسی کنید تا مطمئن شوید که دچار کثیفی و گرفتگی نشده است. اگر فیلتر هوا بسیار کثیف است، آن را تعویض کنید.

شمع های فرسوده

شمع ها برای عملکرد صحیح موتور در هر ماشینی بسیار مهم هستند که در واقع این قطعه جرقه را برای احتراق فراهم می کند. کیفیت احتراق می تواند به طور قابل توجهی کارکرد موتور را تغییر دهد، از تاثیر بر مصرف سوخت یا عملکرد گرفته تا دور موتور در حالت درجا.

هنگامی که شمع ها عملکرد نامناسبی دارند، باعث احتراق نادرست می شوند و در اینجا شما شاهد افت دور موتور در حالت درجا خواهید بود و حتی ممکن است ماشین خاموش شود. بهترین زمان تعویض شمع خودرو معمولاً در حدود ۴۰ هزار کیلومتر می باشد که با تعویض این قطعه علاوه بر بالا بردن شتاب و بهبود مصرف سوخت، می توانید از افت دور موتور در حالت درجا جلوگیری کنید.

خرابی استپر موتور

هنگامی که استپر موتور خراب می شود می تواند باعث افت دور موتور در حالت های مختلف شود. ممکن است استپر موتور کثیف شده باشد و یا به گونه‌ای عمل کند که باعث ایجاد نسبت نادرست مخلوط هوا و سوخت شود. به همین دلیل اگر استپر موتور خراب باشد باعث افت دور موتور در حالت درجا خواهد شد و یا حتی ممکن است منجر به سخت تر روشن شدن ماشین و خاموش شدن خودرو پس از استارت نیز شود. معمولاً استپر موتور باید هر از چندگاهی تمیز شود تا مشکلات اینچنینی را بوجود نیاورد، اگر بعد از تمیز کردن استپر موتور مشکل هنوز وجود داشت بایستی این قطعه را تعویض کنید.

گرفتگی صافی بنزین

هنگامی که صافی بنزین مسدود می شود، بسته به میزان خرابی آن ممکن است دور موتور ماشین شما در حالت درجا دچار افت پیدا کند. این صافی های بنزین به راحتی قابل تعویض هستند و می توانید به راحتی این قطعه را تعویض کنید تا مشکل افت دور موتور ماشین در حالت درجا را حل کنید.

کثیفی یا خرابی انژکتورهای سوخت

کثیفی یا خرابی انژکتورهای سوخت منجر به افت دور موتور در حالت درجا می شوند. گاهی اوقات تمیز کردن انژکتورها می تواند باعث حل این مشکل شود ولی اگر تمیز کردن انژکتورها مشکل افت دور موتور در حالت درجا را حل نکرد، تنها راه حل تعویض این قطعه است.

خرابی سنسور جریان هوا ورودی

یک سنسور جریان هوا، حجم هوایی را که از طریق ورودی هوا جریان می یابد را تشخیص می دهد. این قطعه به ECU کمک می کند تا میزان سوختی که باید تنظیم شود را اندازه‌گیری کند تا نسبت هوا به سوخت درست باشد. اگر این سنسور خراب شود، افت دور موتور ماشین در حالت درجا بوجود خواهد آمد و مصرف سوخت نیز بیشتر می شود. به همین دلیل تعویض سنسور جریان هوا ورودی می تواند مشکل افت دور موتور ماشین در حالت درجا را برطرف کند.

خرابی سنسور دما

یک سنسور دما برای کمک به ECU لازم است تا بداند چه زمانی باید غنای مخلوط سوخت را از طریق سیستم تزریق سوخت تا زمان عملکرد عادی کاهش دهد. اگر سنسور دما خراب باشد، ECU فرض می کند که ماشین سرد است و به واحد سوخت دستور می دهد که مخلوط غنی تری را به کار ببندد تا به کارکرد موتور کمک کند که در نتیجه می تواند دور موتور در حالت درجا را پایین بیاورد. سنسور دما با گذر زمان دچار خرابی و فرسودگی می شود که تنها راه‌حل تعویض این قطعه است.

افت دور موتور با کولر گرفتن

افت دور موتور با کولر گرفتن به دلایل زیر اتفاق می افتد:

خرابی استپر موتور

کامپیوتر ماشین یا ECU از استپر موتور برای کنترل دور موتور استفاده می کند و اساساً استپر موتور اجازه می دهد تا مقدار معینی هوا از صفحه دریچه گاز عبور کند و همچنین این قطعه بار اضافی که روی موتور اعمال می شود را کنترل می کند. زمانی که کولر ماشین را روشن می کنید بار اضافی روی موتور وارد می شود و اگر استپر موتور کثیف شده و یا از کار افتاده باشد نمی تواند این بار اضافی را کنترل کند و در نتیجه افت دور موتور ماشین با کولر گرفتن اتفاق می افتد.

شایع ترین مشکل استپر موتور تجمع کربن در اطراف آن است که می توانید بعد از بررسی، این کثیفی ها را تمیز کنید تا استپر موتور به حالت کارکرد عادی خود برگردد و مشکل افت دور موتور با کولر گرفتن برطرف شود. 

کثیفی بدنه دریچه گاز

کثیف بودن بدنه دریچه گاز نیز می تواند دور موتور ماشین را هنگام کولر گرفتن کاهش دهد. یک صفحه دریچه گاز طوری کالیبره شده است که در حین بیکاری تقریباً بسته بماند، در حالی که ECU جریان هوا را از پشت صفحه دریچه گاز تنظیم می کند. با این حال اگر دریچه گاز کثیف یا سوراخ باشد، هوای ناکافی جریان می یابد و هنگام روشن بودن کولر افت دور موتور بوجود می آید. به همین منظور بدنه دریچه گاز را تمیز کنید و بررسی کنید که آیا مشکل هنوز پابرجاست یا خیر. اگر مشکل هنوز وجود داشت، تنها راه حل تعویض دریچه گاز است.

مشکلات فن یا کندانسور

فن های خنک کننده یا خرابی کندانسور باعث بالا رفتن فشار به موتور و افت دور موتور موقع کولر گرفتن می شود. اگر فن ها یا کندانسور ماشین شما دارای سرعت متغیر است، مطمئن شوید که فن واقعاً کار می کند و سالم است. یک آزمایش ساده می تواند به تشخیص علت افت دور موتور با کولر گرفتن کمک کند تا مشکل فن ها یا کندانسور کولر را برطرف کنید.

علاوه بر مشکل افت دور موتور ماشین با کولر گرفتن، بعضی از افراد ممکن است اینبار با مشکل بالا رفتن دور موتور موقع کولر گرفتن مواجه شوند که اگر با این مشکل روبرو شده‌اید توصیه می کنیم مقاله علت بالا رفتن دور موتور هنگام کولر گرفتن را از مجله یدک یار مطالعه فرمایید تا از اتفاقات اینچنینی جلوگیری کنید.

افت دور موتور بعد از استارت

مشکل افت دور موتور بعد از استارت موضوعی طبیعی است چراکه هنگام سرد بودن موتور، چند دقیقه‌ای طول می کشد که دور موتور به حالت عادی خود برگردد. باتری برای تامین نیروی مورد نیاز برای چرخاندن استارت وارد عمل می شود و اگر باتری ضعیف باشد و هوا سرد باشد،‌ ماشین به سختی روشن می شود و دور موتور بعد از استارت افت می کند. ما به شما توصیه می کنیم ماشین را برای یک دقیقه در حالت درجا روشن بگذارید تا دور موتور به حالت عادی خود برگردد ولی اگر افت دور موتور بعد از استارت هر بار که خودرو را روشن می کنید ادامه می یابد، بهتر است خودرو را نزد افراد متخصص مورد بررسی قرار دهید تا اگر مشکلی در استپر موتور، سیستم سوخت خودرو، باتری و یا سایر موارد وجود دارد برطرف شود.

افت دور موتور هنگام گاز دادن

علت افت دور موتور هنگام گاز دادن عبارتند از:

مشکل استپر موتور

هنگامی که دور موتور ماشین شما در حین گاز دادن یا شتاب گرفتن افت می کند، معمولاً به دلیل مشکل در استپر موتور است. اغلب اوقات وقتی مشکلی در استپر موتور وجود دارد باعث اختلال در ارتباط آن با ECU می شود چراکه این دو باید برای تنظیم صحیح جریان هوا و حفظ دور موتور باهم در ارتباط باشند. به همین دلیل اگر تداخلی وجود داشته باشد، دریچه گاز نمی تواند به درستی کار کند و متوجه افت دور موتور ماشین هنگام گاز دادن خواهید شد. 

نشتی خلاء

اگر دور موتور ماشین شما هنگام گاز دادن افت داشته باشد، ممکن است با نشتی خلاء موتور مواجه باشید. نشتی خلاء زمانی اتفاق می افتد که در جریان هوا در منیفولد ورودی یا سیستم اگزوز مشکلی وجود داشته باشد. همچنین سایر نشانه‌های نشتی خلاء عبارتند از راندمان سوخت پایین، روشن شدن چراغ چک موتور، افت نیرو و… که به همین دلیل بهتر است خودرو را به یک مکانیک حرفه‌ای بسپارید تا نشت خلاء را برطرف کند.

شمع های فرسوده

افت دور موتور هنگام گاز دادن یکی از علائم رایج شمع های فرسوده، بویژه در خودروهای قدیمی است. شمع های فرسوده نمی توانند سوخت را به درستی در پیستون و در زمان مناسب روشن کنند که این باعث افت دور موتور در حین گاز دادن می شود. همچنین اگر وایرهای شمع خراب شده باشند، ممکن است علائم مشابه با این موضوع را تجربه کنید. بالا رفتن مصرف سوخت و کند شدن شتاب ماشین از دیگر علائم فرسوده شدن شمع ها می باشند که اگر متوجه هر یک از این علائم شدید باید شمع های ماشین خود را در اسرع وقت تعویض کنید.

خرابی سنسور موقعیت دریچه گاز

هنگامی که سنسور موقعیت دریچه گاز خراب باشد، خودرو دچار افت دور موتور موقع گاز دادن می شود. همچنین سایر علائم خرابی سنسور موقعیت دریچه گاز روشن نشدن ماشین یا مشکل در استارت خوردن ماشین می باشد که باید در این صورت سنسور موقعیت دریچه گاز را تعویض کنید.

کثیفی انژکتورهای سوخت

با گذر زمان انژکتورهای سوخت دچار کثیفی می شوند و وقتی این اتفاق می افتد، دور موتور هنگام گاز دادن افت پیدا می کند. همچنین کثیفی انژکتورهای سوخت راندمان سوخت را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد که در این مورد شما می توانید انژکتورهای سوخت را ابتدا تمیز کنید تا مشکل افت دور موتور ماشین موقع گاز دادن را برطرف کنید. اگر مشکل برطرف نشد، تنها راه حل تعویض انژکتورهای سوخت است.

مسائل مربوط به گیربکس

اگر ماشین شما دچار نشتی روغن گیربکس شده باشد، به دلیل لغزش مبدل گشتاور دور موتور هنگام گاز دادن افت پیدا می کند که با گذر زمان این موضوع می تواند برای گیربکس ماشین نیز مشکل ساز باشد. به همین منظور در نهایت باید گیربکس خودرو و روغن گیربکس را بررسی کنید تا ببینید آیا با افت دور موتور هنگام گاز دادن ارتباطی دارد یا خیر.

افت دور موتور هنگام روشن شدن چراغ ها

همانطور که در بالا اشاره کردیم، روشن شدن چراغ ها به دلیل بار اضافی که بر روی دینام وارد می شود می تواند باعث افت دور موتور هنگام روشن شدن چراغ ها شود. به همین منظور اگر مشکلی در دینام خودرو و سیستم برقی ماشین وجود داشته باشد زمانی که چراغ ها روشن می کنید دور موتور کاهش می یابد. برای حل این مشکل بهتر است ابتدا سلامت دینام را مورد بررسی قرار دهید و سپس سیستم برقی ماشین را توسط فردی متخصص بازرسی کنید تا بتوانید مشکل افت دور موتور هنگام روشن شدن چراغ ها را برطرف کنید.

با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر سوالی در مورد دلایل افت دور موتور ماشین در شرایط مختلف دارید می توانید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید تا متخصصان یدک یار در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما عزیزان باشند و راهنمایی های لازم را در جهت رفع این مشکل ارائه دهند.