روغن موتور چیست و چه وظیفه ای دارد؟ بررسی دقیق انواع و گرید روغن موتور

• روغن موتور چیست؟
• بررسی وظیفه روغن موتور
• بررسی کار و وظیفه روغن موتور
• نحوه تولید روغن موتور
• بررسی انواع روغن موتور خودرو
• ویسکوزیته یا دانسیته روغن موتور چیست؟
• بررسی گرید روغن موتور خودرو
• جدول سطح کیفی روغن موتور
• روغن موتور اتوماتیک چیست؟
• تفاوت روغن موتور SM و SN
• خرید روغن موتور

“روغن موتور” (Motor Oil) ترکیبی از روغن پایه نفتی به همراه افزودنی هایی همچون ضد زنگ، ضد جوش، مواد پاک کننده و ضد اکسید است که مهم ترین وظیفه روغن در موتور روانکاری و کاهش سایش قطعات موتور در حین کار کردن می‌باشد، اما وظایف روغن موتور تنها به این موضوع محدود نمی‌شود، بلکه این ترکیب نقش های زیادی برعهده دارد که در نهایت منجر به عملکرد بهتر خودرو خواهد شد.

روغن موتور چیست؟

روغن موتور از موارد مصرفی خودرو محسوب می‌شود که نقش مهمی را در کارکرد درست آن بر عهده دارد، اما در پاسخ اینکه “روغن موتور چیست؟” باید گفت این محصول از ترکیب روغن های پایه و مواد افزودنی ساخته می‌شود، به طور کلی، روغن موتور ها از نفت خام لوبکات تولید شده و به عنوان ماده اولیه واحد های روغن سازی صنعتی ارسال می‌شود.

روغن موتور نقش بسیار حساسی را در روان کنندگی و تمیز کاری قطعات موتوری خودرو بر عهده دارد و بسته به نوع موتور از لحاظ قدرت و سرعت در قطعاتی همانند سیلندر، پیستون، سوپاپ، کاسه نمد، یاتاقان، واشرها، و … بکار می‌رود، روغن موتور مناسب هر خودرویی با توجه به اطلاعاتی که در دفترچه راهنما وجود دارد توسط کارخانه سازنده مشخص شده است.

انواع ترکیبات روغن موتور از زنگ زدن یا یخ زدن مجراهای داخلی قطعات نیز جلوگیری می‌کند، اصطکاک و ساییدگی قطعات را به حداقل می‌رساند و دارای کاربرد های بسیار دیگری نیز هست که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

بررسی کار و وظیفه روغن موتور

همانطور که گفته شد، روغن موتور نه تنها نقش بسیار مهمی در سیستم موتور ماشین دارد، بلکه نبود آن به کیفیت قطعات آسیب وارد کرده و در نهایت قطعات را دچار استهلاک و خرابی می‌کند. علاوه بر توضیحات کاملی که در مقاله چک کردن روغن موتور ماشین داده شده است، در ادامه به بررسی سوال “کار روغن موتور چیست؟” می‌پردازیم:

روانکاری و کاهش اصطکاک در موتور خودرو

اولین و “مهم ترین وظیفه روغن موتور“، روانکاری بین قطعات و جلوگیری از به وجود آمدن ساییدگی و اصطکاک قطعات می‌باشد، وجود این سیال در طول کار کردن خودرو در تمامی مجراهای مربوطه به حرکت درآمده و موجب روانسازی و کاهش استهلاک آنها می‌شود.

تمیز کردن رسوبات موتور

بر اثر عملکرد طولانی مدت موتور، رسوبات و کثیفی هایی که ناشی از احتراق سوخت هستند به مرور زمان در موتور به وجود می‌آید که باید به نحوی کاملا تمیز شود، چرا که موجب صدمه دیدن دیگر قطعات موتور خواهند شد، روغن موتور با دارا بودن قابلیت تمیز کردن رسوبات و کثیفی ها، موتور را خالی از این رسوبات و زائده ها نگه داشته و موجب عملکرد بهتر سیستم موتور خودرو می‌شود.

کاهش دمای موتور خودرو

کاهش دمای موتور که ناشی از کارکرد و احتراق داخلی موتور می‌باشد از دیگر کار های روغن موتور است که میزان قابل توجهی از گرمای حاصل از احتراق موتور را به خود جذب کرده و باعث کاهش دمای موتور ماشین میشود.

جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی قطعات موتوری

روغن موتور با توجه به ترکیبات شیمیایی که دارد از زنگ زدن و خوردگی مجراهای مختلف سیستم موتور خودرو جلوگیری می‌کند.

کاهش مصرف سوخت ماشین

اگر از روغن با گرید مناسب استفاده شود، روغن موتور راحت تر در موتور خواهد گشت و با کاهش فشار از روی پیستون ها، حرکت آنها سریع تر و راحت تر کرده و در نتیجه شاهد تاثیر چشمگیری در پایین آمدن میزان مصرف سوخت خواهیم بود.

ضربه گیری برای قطعات موتور

روغن موتور مناسب سبب کاهش اثرات منفی ضربه های وارده به قطعات متحرک در حین کار کردن موتور می شود.

نحوه تولید روغن موتور

به طور کلی، روغن موتور ها از ترکیبات روغن پایه و مواد افزودنی تولید می‌شوند که در ابتدا روغن پایه نفتی با استفاده از نفت خام لوبکات در پالایشگاه ها ساخته شده و به واحد های روغن سازی انتقال می‌یابد، در این مرحله، موادی که حاوی ترکیبات بنزینی هستند از آن به طور کامل زدوده شده و سپس موادی تحت عنوان رافینت که مواد حاصل از پالایش هستند به آن اضافه می‌شود، رافینت که حاوی روغن می‌باشد به بخش موم گیری که به جداسازی پارافین و موم می‌پردازند انتقال می‌یابد، در انتها تمامی مواد به بخش دیگری به نام فورفوراید ارسال شده تا روغن پایه نفتی در آنجا تولید شود.

بررسی انواع روغن موتور خودرو

روغن موتور ها از انواع مختلفی برخوردارند و بسته به متریال بکار رفته در آنها برای استفاده در خودرو های مختلف مناسب هستند، مهم ترین “انواع روغن موتور ماشین” عبارتند از:

• روغن مصنوعی یا سنتتیک
• روغن های معدنی یا مینرال
• روغن تصفیه ای یا مونوگرید
• روغن های ترکیب شده از مواد معدنی و مصنوعی (نیمه سنتتیک)
• روغن های بهینه سازی پایه معدنی
• روغن موتور گیاهی یا روغن موتور سبز

روغن موتور معدنی چیست؟

اولین روغن موتور تولید شده، نوع معدنی است که بر پایه نفت خام تولید می‌شود، از آنجایی که فرآیند ساخت روغن موتور معدنی ساده تر از انواع دیگر آن است، قیمت های پایین تری را نیز به خود اختصاص داده است.

وظیفه اصلی روغن موتور های معدنی روانکاری می‌باشد، بدین ترتیب اگر قصد استفاده از این نوع روغن موتور ها را داشته باشید باید بدانید که در روغن موتور های معدنی بازه زمانی بین دو تعویض کوتاه داشته و مجبور هستید تعویض زود هنگام روغن موتور را هر چند مدت انجام دهید.

علت این است که ساختار شیمیایی آن ها نیاز به اصلاح دارد و از مواد افزودنی کمتری نیز برخوردار می‌باشند و توانایی تمیز کردن رسوبات موتور را ندارند، با توجه به ویژگی های گفته شده از روغن موتور های معدنی، می‌توان نتیجه گرفت که از این نوع روغن موتور در موتور اتومبیل های قدیمی استفاده می‌شود.

روغن موتورهای سنتتیک (تمام سنتتیک)

روغن موتور سنتتیک یا تمام سنتتیک چیست؟ خوب است بدانید که این نوع روغن موتور ابتدا در موتور های جت مورد استفاده قرار گرفت و پس از گذشت مدتی به دلیل داشتن مزایای بیشتر نسبت به نوع قبلی در موتور اتومبیل ها نیز جای گرفت، این نوع از روغن موتور ها در آزمایشگاه ها تولید شده و در فرآیند ساخت آن ها ناخالصی های موجود از بین می‌روند.

ساختار شیمیایی این روغن ها به گونه ای اصلاح می‌شود که در مقایسه با سایر روغن موتورها از کیفیت و روانکاری بالاتری برخوردار باشند، از جمله ویژگی های دیگر روغن موتور سنتتیک در مقایسه با روغن موتور معدنی، دارا بودن ساختار مولکولی یکنواخت آن است به گونه ای که مولکول های روغن موتور تمام سنتتیک می‌توانند به راحتی روی هم لغزیده و بهترین عملکرد را داشته باشند در صورتی که ساختار مولکولی روغن موتور معدنی کاملا برعکس است.

“مزایا روغن موتور تمام سنتتیک” بدین ترتیب است؛ ویسکوزیته بالا، مقاوم در برابر اکسید شدن، کیفیت بهتر نسبت به سایر روغن ها، از بین رفتن ناخالصی های آن و دارا بودن ساختار مولکولی یکنواخت، اما در مقابل “معایب روغن موتور تمام سنتتیک” شامل بالا بودن قیمت و گران بودن هم نیز می باشد .

روغن موتورهای نیمه سنتتیک

روغن موتور نیمه سنتتیک چیست؟ این نوع روغن موتور در حقیقت میان روغن موتور های معدنی و فول سنتتیک قرار گرفته و از ترکیب دو نوع روغن موتور مذکور به وجود می‌آید، این نوع روغن با اینکه از تمام ویژگی ها و معایب روغن موتور های سنتتیک بهره نمی‌برد، اما در مقایسه با روغن موتور های معدنی از کیفیت بالاتری برخوردار می باشد.

ویژگی روغن های نیمه سنتتیک در مقایسه با روغن موتور معدنی بهتر است و از ادتیوها و افزودنی های بیشتری برخوردار بوده و به همین دلیل، در شرایط سخت و دماهای بالا همچون دورهای بالای موتور، توانایی بیشتری از خود نشان می‌دهد.

روغن موتور گیاهی

روغن موتور گیاهی یا روغن موتور سبز از جمله محصولاتی با پایه گیاهی هستند که علاوه بر حفاظت از محیط زیست، ویژگی هایی نظیر ویسکوزیته پایین، روانکاری بهتر، سمی نبودن و در نتیجه رسوب کمتر را هم دارا هستند. امروزه با توجه به نیاز بالاتری به روغن موتور هایی با درجه گرانروی پایین و تکونولوژی های بالا، روغن های پایه گیاهی جایگزین مناسبی برای روغن های سنتتیک هستند.

ویسکوزیته یا دانسیته روغن موتور چیست؟

دانسیته (Density) یا گرانروی به میزان غلیظ یا رقیق بودن مایع گفته می‎شود. این غلظت در بسیاری از سیال ها دیده می‌شود؛ به عنوان مثال، دانسیته آب پایین بوده و دانسیته عسل بالاست. دانسیته با نام ویسکوزیته نیز شناخته می‌شود و در اصل یک منظور را به مخاطب می‌رسانند.

دانسیته روغن موتور یا به عبارتی میزان تعادل غلظت یا رقیق بودن روغن موتور نقش مهمی در کارکرد درست موتور دارد و اگر این تعادل کم شود، کارکرد موتور با مشکل مواجه خواهد شد، به عنوان مثال اگر غلظت روغن موتور بیش از حد باشد سیال به درستی در بین قطعات آهنی خودرو حرکت نکرده و سبب سایش بیش از حد قطعات خواهد شد.

بررسی گرید روغن موتور خودرو

“گرید روغن موتور چیست؟” رتبه بندی یا همان گرید روغن موتور، میزان غلظت یا رقیق بودن این سیال را در جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار می‌دهد، این رتبه بندی به طور کلی بر اساس دو هوای گرم و سرد اندازه گیری می‌شود، بر همین اساس یک رتبه بندی برای دانسیته روغن موتور ها در نظر گرفته شده که با عبارت SAE نمایش داده می‌شود، این کلمه مخفف عبارت Society Automotive Engineers است، همچنین توجه داشته باشید درجه بندی گرید های روغن موتور از ۰ تا ۶۰ متغیر است.

۰ تا ۲۵: برای تعیین غلظت روغن موتور در هوای سرد و زمستانی

۳۰ تا ۶۰: برای تعیین غلظت در هوای گرم و تابستانی

آشنایی با گرید بندی روغن موتور

دسته بندی دیگری برای روغن موتور ها وجود دارد که با سینگل گرید و مولتی گرید شناخته می‌شود. سینگل گرید تنها برای تعیین غلظت در یک دما (گرم یا سرد)، و مولتی گرید برای تعیین غلظت در هر دو دما استفاده میشود.

روغن موتور های سینگل گرید درجه ویسکوزیته برای چهار فصل ندارد؛ لذا اگر روغن موتور بین ۰ تا ۲۵ باشد، مناسب برای هوای سرد بوده و اگر بین ۳۰ تا ۶۰ باشد، برای هوای گرم مناسب است. روغن موتور های سینگل گرید تنها در دمای ۱۰۰ جوش، مورد آزمایش قرار میگیرند.

روغن های مولتی گرید برای چهار فصل طراحی شده اند که با استفاده از مواد افزودنی پلیمر، دیگر مجبور نیستیم تا در زمستان از یک روغن و در تابستان از یک روغن دیگر استفاده کنیم. این نوغ روغن موتور ها معمولا با حرف W که همان Winter است نشان داده می شوند و عدد اول آن میزان درجه ویسکوزیته روغن را در هوای گرم نشان داده و عدد بعدی آن نیز نشان دهنده درجه ویسکوزیته هوای سرد است.

روغن موتور ۱۰W40 متداول ترین روغن موتور استفاده شده در خودرو ها است که در هر دو دمای گرم و سرد قابل استفاده می‌باشد. علاوه بر این، از دیگر گران روی های روغن موتور بر اساس میزان استفاده می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ۲۰W 50
• ۱۰W 30
• ۰W 40
• ۰W 20

جدول سطح کیفی روغن موتور

سطح کیفیتی روغن موتور ها با استاندارد و پارامتر های مختلفی محاسبه می‌شود که ممکن است با توجه به کشور ها نیز متفاوت باشد، این استاندارد ها بسته به کشور هایی نظیر آمریکا، اروپا، روسیه و ژاپن به صورت اختصاصی و با حروف مشخص شده اند، این استاندارد ها با  API ،ACEA ،JASO و GOST  شناخته می‌شوند که در ادامه برخی از آنها را برای شما توضیح خواهیم داد.

استاندارد API روغن موتور چیست؟

“استاندارد API روغن موتور” یا انیستیتو نفت آمریکا بر اساس فناوری ساخت و کیفیت روغن موتور بر آنها کد گذاری هایی را انجام داده و به جداسازی آنها پرداخته است.

حرف S: این حرف برای نشان دادن این است که روغن موتور برای خودرو های بنزینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حرف C: نشان دهنده روغن موتور های سازگار با خودرو های دیزلی است.

حرف A تا N: این حروف در کنار حرف S قرار می‌گیرند و فناوری ساخت و کیفیت روغن را نشان می‌دهند، توجه داشته باشیداز حرف A تا حرف N برای نشان دادن روغن های سازگار با خودرو های بنزینی است.

حرف A تا J: حروف A تا J هم در کنار حرف C قرار می گیرند و نشان دهنده میزان کیفیت روغن های سازگار با خودرو های دیزلی است، در کنار برخی از این حروف که برای خودرو های دیزلی مشخص شده اعداد ۲ و ۴ نیز هم دیده می‌شود که نشان دهنده این مورد است که روغن موتور برای ۲ یا ۴ زمانه مختلف طراحی شده است.

لازم به ذکر است که بسیاری از این روغن ها امروزه از رده خارج شده اند و تعدادی از آنها همچنان در بازار وجود دارند و برای استفاده مناسب هستند.

استاندارد ACEA روغن موتور

این استاندارد اروپایی از استاندارد قبلی کمی پیچیده تر و سخت گیرانه تر است که بحث تخصصی تری دارد، خوب است بدانید در این استاندارد از حرف A برای موتور های بنزینی، از حرف  B برای موتور های دیزلی و از حرف C برای موتور های سازگار با کاتالیست ها استفاده می‌شود، همچنین این استاندارد برای موتور های SAPS که دارای خاکستر سولفاته، فسفر و گوگرد کمتر هستند هم استفاده می‌شود.

“جدول استاندارد روغن موتور” را میتوانید در عکس ذیل مشاهده کنید:

روغن موتور اتوماتیک چیست؟

در پاسخ اینکه روغن موتور اتوماتیک چیست؟ بهتر است ابتدا با یک مثال شروع کنیم، تصور کنید از روغن موتوری با غلظت ۲۰ استفاده می‌کنید و با روشن کردن خودرو خود رفته رفته گرم و گرمتر می‌شود، این گرم تر شدن روغن موتور به مرور زمان روغن را شل تر می‌کند که بیش از حد شل شدن روغن در نتیجه سبب از دست رفتن قدرت روانکاری آن می‌شود، حال تصور کنید که روغنی با غلظت ۵۰ استفاده می‌کنید، زمانی که خودرو را روشن می‌کنید به علت سفت بودن روغن، پمپ ها به سختی شروع به پمپ کردن روغن کرده و باعث سایش قطعات آهنی در آن می‌شوند، اگر از روغن موتوری با غلظت مناسب و متعادل استفاده کنید، بعد از گرم شدن ماشین، خودرو راحت تر حرکت کرده و روانکاری روغن در قطعات بهتر اتفاق می‌افتد و بهتر به روغن آغشته می‌شوند، این نوع روغن موتورها با نام روغن موتور های اتوماتیک یا چهار فصل معروفند که خاصیت آنها در متعادل کردن میزان شل شدن یا سفت شدن روغن موتور در سرما و گرما می‌باشد.

استفاده از این نوع روغن ها به دلیل داشتن چنین تکنولوژی خاصی بسیار مناسب تر از روغن موتور های معمولی است.

تفاوت روغن موتور SM و SN

امروزه میزان کیفیت روغن موتور ها با شاخص های مختلفی نشان داده می‌شوند مانند شاخص های SM/SN/SJ/SL که براساس مدل خودرو شما در دفترچه راهنما خودرو وجود دارند، حال تفاوت های در این چهار نوع روغن موتور ها وجود دارد که یکی از مهم ترین ها آنها “تفاوت روغن SM با SN” در میزان کیفیت است.

روغن های SN از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و علاوه بر اینکه به موتور شما آسیبی نمی‌رساند، موجب بهبود عملکرد آن نیز خواهد شد. در نهایت امر شما می توانید به جای چک کرد همه ی این موارد، معرفی بهترین روغن موتور برای تمام خودرو ها را مطالعه کرده و دقیق به روغن مورد نظر خود برای خرید برسید.

خرید روغن موتور

برای خرید مطمئن و به صرفه، در ابتدا باید برند های معروف روغن موتور را به خوبی بدانید و بشناسید. اینکه چه نوع روغن موتوری برای خودروی شما مناسب است و یا اینکه روغن موتور را در چه زمانی تعویض کنید، می‌تواند سوال بسیاری از افراد باشد، پاسخ به این سوال مستلزم آشنایی با مراکز معتبر خرید و فروش لوازم یدکی و قطعات مصرفی اتومبیل است.

اما اگر قادر به شناسایی این مراکز نیستید، پیشنهاد ما به شما مجموعه یدک یار می‌باشد، این فروشگاه با ارائه طیف محصولی وسیعی از لوازم یدکی و قطعات که دارای ضمانت اصالت و سلامت فیزیکی هستند اقدام به عرضه کالا به مشتریان خود در تمامی نقاط کشور نموده است.

دریافت مشاوره رایگان در مورد قیمت روغن موتور و موارد دیگر نیز توسط این مجموعه امکان پذیر است، بنابراین جهت ارتباط با متخصصین یدک یار و خرید روغن موتور، همین حالا اقدام کنید.

دانسیته روغن موتور چیست؟

دانسیته روغن موتور یا به عبارتی میزان تعادل غلظت یا رقیق بودن روغن موتور نقش مهمی در کارکرد درست موتور دارد و اگر این تعادل کم شود، کارکرد موتور با مشکل مواجه خواهد شد، به عنوان مثال اگر غلظت روغن موتور بیش از حد باشد سیال به درستی در بین قطعات آهنی خودرو حرکت نکرده و سبب سایش بیش از حد قطعات خواهد شد.

وظیفه روغن موتور چیست؟

روانکاری و کاهش اصطکاک در موتور خودرو،تمیز کردن رسوبات موتور،کاهش دمای موتور خودرو،جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی قطعات موتوری،کاهش مصرف سوخت ماشین،ضربه گیری برای قطعات موتور

مهم ترین وظیفه روغن موتور چیست؟

روانکاوی قطعات موتور و خنک کاری

روغن موتور sm چیست؟

نوعی از گرید روغن است.

تفاوت روغن موتور سنتتیک و نیمه سنتتیک چیست؟

ویژگی روغن های نیمه سنتتیک در مقایسه با روغن موتور سنتتیک بهتر است و از ادتیوها و افزودنی های بیشتری برخوردار بوده و به همین دلیل، در شرایط سخت و دماهای بالا همچون دورهای بالای موتور، توانایی بیشتری از خود نشان می‌دهد.

استاندارد api روغن موتور چیست؟

“استاندارد API روغن موتور” یا انیستیتو نفت آمریکا بر اساس فناوری ساخت و کیفیت روغن موتور بر آنها کد گذاری هایی را انجام داده و به جداسازی آنها پرداخته است.

گرید روغن چیست؟

رتبه بندی یا همان گرید روغن موتور، میزان غلظت یا رقیق بودن این سیال را در جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار می‌دهد، این رتبه بندی به طور کلی بر اساس دو هوای گرم و سرد اندازه گیری می‌شود، بر همین اساس یک رتبه بندی برای دانسیته روغن موتور ها در نظر گرفته شده که با عبارت SAE نمایش داده می‌شود، این کلمه مخفف عبارت Society Automotive Engineers است، همچنین توجه داشته باشید درجه بندی گرید های روغن موتور از ۰ تا ۶۰ متغیر است.