آموزش نحوه استفاده صحیح از دنده اتوماتیک

گیربکس های اتوماتیک (Automatic Transmission) امروزه از محبوبیت بالایی برخوردارند چراکه مزایای بسیاری را به همراه دارند. به طور مثال رانندگی با گیربکس اتوماتیک در معابر شهری و جاده ها راحت تر است و می تواند باعث کمتر شدن مصرف سوخت شود. با این حال اگر قبلاً یک ماشین اتوماتیک نداشتید، ممکن است به دنبال یادگیری “نحوه استفاده صحیح از دنده اتوماتیک” باشید که به همین منظور ما در اینجا نحوه رانندگی با خودروی دنده اتوماتیک را بررسی کرده‌ایم.

نحوه استفاده صحیح از دنده اتوماتیک

ابتدا باید با دنده های گیربکس اتوماتیک آشنا شوید. اکثر گیربکس های اتوماتیک به شما این امکان را می دهند که بین P (برای پارک کردن)، R (دنده عقب)، N ( دنده خلاص) و D (درایو) سوئیچ کنید.

• پارک یا P: پارک فقط لازم است زمانی استفاده شود که خودرو متوقف شده و قصد دارید که از ماشین خارج شوید. این کار گیربکس را قفل می کند و از حرکت کردن آن جلوگیری می کند (اما همچنان باید ترمز دستی را هنگام پارک کردن فعال کنید).
• دنده عقب یا R: این دنده همانطور که از نامش پیداست برای دنده عقب کاربرد دارد. R همانند یک دنده عقب در خودروی دنده دستی عمل می کند و زمانی که می خواهید به عقب حرکت کنید باید انتخاب شود.
• دنده خلاص یا N: دنده خلاص مانند بیرون کشیدن گیربکس دستی از دنده است. اما به هیچ وجه نباید در خودروهای اتوماتیک هنگام حرکت کردن انتخاب شود چراکه آسیب های زیادی را به گیربکس وارد می کند. اما اگر برای مدت کوتاهی توقف می کنید، می تواند از آن همراه با ترمز دستی استفاده کنید.
• درایو یا D: این دنده به طور خودکار دنده ها را انتخاب می کند و به خودرو اجازه می دهد به جلو حرکت کند.

نحوه روشن کردن ماشین و حرکت با دنده اتوماتیک

• پای راست خود را روی پدال ترمز بگذارید و فشار دهید.
• با چرخاندن سوئیچ یا فشار دادن دکمه استارت، خودرو را روشن کنید.
• در حالی که پایتان هنوز روی ترمز است، اهرم یا همان لیور دنده را روی D (اگر می خواهید به جلو برانید) و یا R (اگر می خواهید به عقب برگردید) ببرید.
• پای خود را از روی ترمز بردارید، این کار باعث می شود که ماشین های اتوماتیک به سمت جلو یا عقب حرکت کنند.
• برای سرعت گرفتن، پای راست خود را به آرامی روی پدال گاز فشار دهید.
• پس از حرکت، گیربکس اتوماتیک دنده مناسب را برای سرعت مناسب انتخاب می کند و تمام این کارها را برای شما انجام می دهد.

نحوه توقف کردن با خودروی دنده اتوماتیک

• با کاهش سرعت، گیربکس اتوماتیک برای شما دنده را پایین می آورد.
• وقتی قصد توقف دارید، پدال ترمز را فشار دهید تا ماشین متوقف شود.
• در حالت توقف کامل، پای خود را روی ترمز نگه دارید و ترمز دستی رو بکشید.
• حال اهرم یا لیور دنده را روی P قرار دهید.
• سپس خودرو را خاموش کنید.

در پایان لازم به ذکر است روی بعضی از دنده های اتوماتیک حروف S و L نیز وجود دارد که کارهای بخصوصی را انجام می دهند. S مخفف عبارت Sports Mode است که این اغلب باعث کاهش سیستم تعلیق خودرو، افزایش سطح حساسیت به دریچه گاز و افزایش سرعت خودرو می شود. ماشین در این حالت اغلب در یک دنده بیشتر می ماند تا سطح سرعت را به حداکثر برساند. اما L به حالت Low Mode اشاره دارد. این به ماشین می گوید برای قدرت بیشتر و سرعت کمتر در دنده پایین تر باقی بماند. این کار به حرکت خودرو در سرازیری کمک می کند.

رانندگی با ماشین اتوماتیک در سربالایی

رانندگی در خیابان ها یا جاده های سربالایی احتمالاً یکی از چالش برانگیز ترین کارها، بويژه برای افرادی که به تازگی گواهینامه رانندگی را اخذ کرده‌اند می باشد. اما خودروهای اتوماتیک تا حد زیادی چالش رانندگی در سربالایی را از بین برده‌اند چراکه این خودروها به صورت اتوماتیک عمل نیم کلاچ (در خودروهای دنده‌ دستی) و یا تعویض دنده را انجام می دهند. به همین منظور زمانی که مسیر سربالایی ترافیک نداشته باشد که شما می توانید فقط با فشار دادن پدال گاز و قرار دادن دنده در حالت D یا S به رانندگی خود ادامه دهید. اما زمانی که مسیر سربالایی دارای ترافیک می باشد، موضوع شاید کمی چالش برانگیز تر شود. همانطور که اشاره کردیم، خودروهای دنده اتوماتیک به صورت خودکار عمل نیم کلاچ را انجام می دهند تا از حرکت رو به عقب خودرو جلوگیری کنند. با این حال ممکن است شیب سربالایی آنقدر زیاد باشد که خودرو نتواند از حرکت رو به عقب جلوگیری کند.

دو گزینه برای رانندگی با ماشین اتوماتیک در سربالایی با شیب تند و دارای ترافیک وجود دارد. روش اول اینکه می توانید پای خود را به سرعت از ترمز به به سمت پدال گاز حرکت دهید تا قبل از اینکه خودرو به عقب حرکت داشته باشد، نیروی موتور رو به جلو را فراهم کند. با این حال اگر قدرت موتور شما پایین می باشد، ممکن است قبل از پاسخ دادن موتور، خودرو به عقب برگردد که بنابراین گزینه دیگری وجود دارد. شما می توانید در این صورت از پای چپ خود برای فشار دادن و نگه داشتن ترمز استفاده کنید، در حالی که با پای راست خود پدال گاز را فشار می دهید. هنگامی که حرکت را از موتور احساس کردید، ترمز را رها کنید و به خودرو اجازه دهید به حرکت در سربالایی ادامه دهد.

همچنین اگر ترجیح می دهید می توانید از ترمز دستی برای ثابت نگه داشتن خودرو استفاده کنید به جای اینکه پای چپ خود را روی پدال ترمز بگذارید، چراکه هر دو روش درست عمل می کنند.

رانندگی با ماشین اتومات در سرازیری

از این تکنیک برای رانندگی در سرازیری با ماشین دنده اتوماتیک استفاده کنید:

سرعت ماشین خود را کاهش دهید

هنگام حرکت در سرازیری سرعت مناسبی را ایجاد کنید تا آسیبی به گیربکس وارد نشود. از ترمز برای کاهش سرعت استفاده کنید. 

حالت دنده را به دنده پایینی تغییر دهید

اکنون که سرعت خود را کاهش دادید، از D به دنده پایین تر تغییر دهید. البته همه گیربکس ها یا لیورهای دنده اتوماتیک یکسان نیستند، بنابراین باید به لیور دنده ماشین خود نگاه کنید تا ببینید چه گزینه‌هایی را در اختیار شما قرار می دهند.

اگر ماشین شما دارای یک تعویض دنده اتوماتیک سنتی است، ممکن است گزینه ۲ یا ۳ دنده پایین را داشته باشید. از درایو (D)، دنده ۲ را انتخاب کنید یا اگر شیب سرازیری واقعاً تند است و می خواهید ماشین خود را بسیار کند نگه دارید، به دنده ۱ تغییر دهید. فقط مطمئن شوید که قبل از تعویض به دنده ۱ به اندازه کافی سرعت خود را کم می کنید. از طرف دیگر، ممکن است L را برای دنده پایین ببینید. این کار دنده های ماشین شما را در یک دنده قفل نگه می دارد که برای حرکت در سراشیبی ایده‌آل است.

در خودروهای اتوماتیک مدرن، اغلب حرف M را همراه با علامت مثبت (+) و منفی (-) خواهید دید. M مخفف حالت دستی است و در این صورت می توانید به صورت دستی دنده ها را بالا و پایین کنید. به سادگی اهرم دنده را به سمت راست در حالت دستی بکشید و اهرم را به سمت پایین بکشید و به دنده یک تغییر دهید. روی صفحه کیلومتر ماشین خود خواهید دید که در چه دنده‌ای هستید. به پایین کشیدن اهرم تا علامت منفی (-) ادامه دهید تا به دنده ۲ برسید.

با برخی از ماشین های اتوماتیک، شما باید با خود لیور یا اهرم دنده همانند جوی استیک کار کنید. اهرم دنده را در حالت دستی قرار دهید و دستورالعمل های روی اهرم را دنبال کنید تا دنده ها را پایین بیاورید.

برخی دیگر از خودروهای اتوماتیک نیز امکان تعویض دنده را با استفاده از شیفترهای روی فرمان خواهند داشت. اصل کار همین است، شیفتری که علامت منفی (-) روی آن است را بکشید تا به دنده ۲ برسید.

همچنین اگر ماشین شما دکمه Overdrive OFF را دارد، آن را فشار دهید تا خاموش شود. Overdrive به طور پیش فرض روشن است و خودرو را در بالاترین دنده موجود نگه می دارد و سرعت موتور را تا حد امکان پایین نگه می دارد تا مصرف سوخت کاهش یابد.

از پدال ترمز برای حفظ سرعت ثابت استفاده کنید

همانطور که شروع به پایین آمدن از سرازیری می کنید، باید سرعت ثابت خود را حفظ کنید. به دلیل نیروی جاذبه، سرعت ماشین افزایش پیدا می کند، بنابراین از ترمز تدریجی استفاده کنید تا فشار ترمز را به آرامی اعمال کنید، به آرامی فشار را افزایش دهید تا به سرعت دلخواه خود برسید، سپس پدال را رها کنید. همچنین از فشار مداوم روی ترمزها خودداری کنید زیرا این کار باعث افزایش حرارت در سیستم ترمز خودرو می شود. بهتر است از ترمزهای کوتاه استفاده کنید، سرعت را کم کنید، سپس ترمز را رها کنید تا سیستم ترمز خنک شود.

به عنوان مثال اگر با سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت در سرازیری حرکت می کنید، از ترمز برای کاهش سرعت تا ۲۵ کیلومتر در ساعت استفاده کنید، سپس پدال ترمز را رها کنید و به تکرار همین روند ادامه دهید. اگر سرعت خودروی شما افزایش پیدا می کند، از پدال ترمز استفاده کنید تا سرعت خود را پایین آورید و حتی به دنده های پایین تر تغییر دهید. حرکت در سراشیبی با سرعت کمتر باعث کاهش گرما در ترمزهای ماشین شما می شود.

مواردی که باید هنگام رانندگی با ماشین اتوماتیک در سرازیری رعایت کنید:

• اگر دنده D ماشین شما امکان پایین آوردن دنده را دارد حتماً دنده را پایین بیاورید. در درایو، گیربکس ماشین شما به گونه‌ای طراحی شده است که سوخت مصرفی داشته باشد، به این معنی که به دنده های بالاتر تغییر می کند. دنده های بالاتر ترمز را برای شما فراهم نمی کنند، بنابراین همیشه دنده را به دنده کم تغییر دهید. 
• علاوه بر این، از قرار دادن گیربکس در حالت خلاص یا همان N خودداری کنید. دنده خلاص به این معنیست که هیچ چرخ دنده‌ای درگیر نمی شود، بنابراین شما اساساً در حال چرخش آزاد هستید. این کار ترمز موتور را فعال نمی کند و همچنین باعث ایجاد آسیب جدی برای گیربکس خودرو خواهد شد.

تعویض دنده اتوماتیک در حرکت

یک گیربکس اتوماتیک می‌داند که وقتی می‌خواهید شتاب بگیرید، در سربالایی یا سرازیری حرکت می کنید، دنده را تغییر بدهد. با این حال، با وجود اینکه گیربکس ماشین شما اتوماتیک است، شما هنوز روی زمان تعویض دنده کنترل دارید. با تغییر عادات رانندگی خود و تعویض دنده های کم در زمان های مناسب، می توانید قدرت و کارایی ماشین خود را افزایش دهید.

گیربکس اتوماتیک خودروی شما با کامپیوتر کنترل می شود تا موتور را در RPM بهینه (دور در دقیقه) نگه دارد. هر زمان که دور موتور از حد استاندارد بالا می رود، گیربکس به طور خودکار به دنده بالاتر تغییر می کند تا موتور کندتر بچرخد.

به همین ترتیب، هنگامی که سطح RPM فراتر از حد پایین کاهش می یابد (موتور خیلی کند می چرخد)، گیربکس به طور خودکار به دنده پایین تر تغییر می کند تا موتور سریع تر بچرخد. تغییر نحوه رانندگی می تواند به شما کمک کند زمان و نحوه تعویض دنده را کنترل کنید.

بالا بردن دنده اتوماتیک هنگام حرکت

مجبور کردن گیربکس اتوماتیک خود برای تعویض دنده بالاتر آسان است. به سادگی این مراحل را دنبال کنید:

• پدال گاز را به اندازه‌ای که لازم است فشار دهید تا سطح دور موتور به فراتر از حد تعویض دنده افزایش یابد. وقتی پدال را فشار دهید تا که شتاب بگیرید، متوجه این اتفاق می‌شوید.
• هنگامی که دنده جابجا شد، می توانید کمی پای خود را از روی پدال گاز را بردارید تا از حرکت سریعتر از آنچه می خواهید جلوگیری کنید.
• بعد از اینکه ماشین شما از سربالایی بالا رفت، اجازه دهید گیربکس دنده را پایین بیاورد. این به طور خودکار زمانی اتفاق می‌افتد که موتور نیاز به کار سختی نداشته باشد.

هرچه بیشتر به گیربکس اتوماتیک خود اجازه دهید تا دنده های بالاتر را به طور طبیعی انتخاب کند، موتور شما سوخت کمتری مصرف می کند.

پایین آوردن دنده اتوماتیک هنگام حرکت

همچنین می توانید گیربکس اتوماتیک خود را مجبور کنید تا دنده پایین تری را تغییر دهد. در اینجا نحوه انجام آن آمده است:

• همانطور که به موقعیتی نزدیک می شوید که می خواهید دنده را پایین بیاورید، پای خود را از روی پدال گاز را بردارید.
• اجازه دهید گیربکس به دنده پایین تر تغییر کند.
• سرعت خود را ثابت نگه دارید تا این دنده را تا زمانی که می خواهید حفظ کنید.

نحوه استفاده از دنده دستی در ماشین اتوماتیک

اگر یک ویژگی وجود دارد که بسیاری از ما می توانیم در خودروهای اتوماتیک امروزی از آن استقبال کنیم، این است که اکثر آنها اکنون با حالت دستی عرضه می شوند. اول از همه، اجازه دهید در مورد خود این ویژگی صحبت کنیم. حالت دستی در یک گیربکس اتوماتیک دقیقاً همان چیزی است که از نام آن مشخص است: به درایو تقریباً کنترل کامل روی گیربکس اتوماتیک می دهد، به گونه ای که گویی در حال رانندگی با یک ماشین دنده دستی هستید. استفاده از دنده دستی در ماشین اتوماتیک این امکان را می دهد تا در صورت نیاز دنده ها را بالا یا پایین ببرند، البته بدون نیاز به کار با کلاچ.

برای استفاده از حالت دستی، فقط باید اهرم دنده را به علامت +/- تغییر دهید (سایر خودروها علامت S برای نشان دادن حالت اسپرت دارند). سپس خواهید دید که نشانگر دنده روی دسته دنده از D به عددی تغییر می کند که دنده فعلی شما را نشان می دهد.

می توانید به سادگی اهرم را به جلو یا عقب بچرخانید تا به ترتیب به سمت دنده بالا یا پایین حرکت کنید. برخی از خودروها حتی دارای دنده‌های پشت فرمان نیز هستند (که در زیر مشاهده می‌کنید)، که اساساً به همان روش کار می‌کنند، فقط ارگونومیک‌تر هستند و احتمالاً استفاده از آنها بسیار سرگرم‌کننده‌تر است. این دنده ها را معمولاً با علامت مثبت یا «بالا» در سمت راست و علامت منفی یا «پایین» در سمت چپ مشاهده خواهید کرد.

در پایان این نکته را فراموش نکنید که بعضی از خودروهای اتوماتیک امکان تعویض دنده دستی را ندارند و وقتی دنده در حالت D قرار می گیرد، گیربکس به صورت اتوماتیک تعویض دنده را انجام می دهد.

تغییر دنده اتومات به دستی در حال حرکت

یکی از سوالات بسیار مهم این است که آیا تغییر دنده اتومات به دستی در حال حرکت اشکالی دارد؟ اگر خودروی شما امکان تعویض دنده دستی را فراهم می کند، تغییر دنده اتومات به دستی در حال حرکت هیچ اشکالی ندارد. این گیربکس های اتوماتیک مدرن که حالت دستی دارند برای انجام این کار طراحی شده‌اند. به همین منظور با استفاده از توضیحات بالا می توانید تغییر دنده به صورت دستی در خودروی اتومات را انجام دهید.

معکوس کشیدن با دنده اتومات

منظور از معکوس کشیدن این است که از دنده سبک تر به دنده سنگین تر تغییر دهید که این کار در شرایطی مانند حرکت در سربالایی کاربرد دارد. برای اینکار کافیست پدال گاز را تا ته فشار دهید تا خودرو به صورت اتومات دنده معکوس کشیده تا قدرت موتور بالاتر رود. به همین خاطر متخصصین توصیه میکنند که هیچ وقت به صورت تخت گاز حرکت نکنید تا در صورت نیاز بتوانید دنده معکوس بکشید.

با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر دیدگاهی در مورد نحوه استفاده صحیح از دنده اتوماتیک دارید خوشحال می شویم در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.