بررسی تخصصی علت ناک زدن موتور ماشین، علائم، عوارض و راه رفع آن

ممکن است شما هم صدای تق تق را از زیر کاپوت ماشین خود شنیده باشید و ندانید که علت ناک زدن موتور چیست. صدای تق تق از موتور ماشین شماست و به شما اطلاع می‌دهد که در جایی از زیر کاپوت خودرو مشکلی وجود دارد. اگر صدای آرام موتور جای خود را به این صدای عجیب و غریب دهد، این صدا با شتاب گرفتن ماشین شما بلندتر و بیشتر می‌شود که در واقع نشانه‌ی “ناک زدن موتور” یا همان ناک زدن خودرو است. 

ناک زدن موتور (Engine Knocking) می‌تواند انواع صداها را ایجاد کند که هر کدام می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد. به همین دلیل تشخیص منبع صدای ناک زدن موتور می‌تواند مشکل باشد! باید بدانید که اخیرا در خودروهایی که دارای موتور توربو هستند، بیشتر ناک زدن موتور دیده می‌شود، بنابراین

به همین منظور ما در ادامه‌ی این مطلب از وبلاگ یدک یار قصد داریم شما را با علت ناک زدن ماشین و علائم آن آشنا کنیم تا بتوانید تشخیص این صدا را به درستی انجام دهید و رفع ناک خودرو را انجام دهید.

• ناک زدن موتور چیست؟
• علت ناک زدن موتور
• علت ناک زدن ماشین‌های توربو
• ناک زدن خودرو چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند؟
• تشخیص صدا ناک زدن موتور
• علائم ناک زدن موتور
• روش‌های رفع صدای ناک موتور

ناک زدن موتور چیست؟

اگر برایتان سوال است که ناک زدن خودرو به چه معناست و ناک زدن موتور چیست، باید بگوییم که ناک زدن خودرو یعنی ضربه زدن و ایجاد صدایی ناهنجار از داخل موتور! این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که سوخت در سیلندرهای موتور ماشین شما به طور غیر یکنواخت بسوزد.

هنگامی که سیلندرها تعادل صحیحی از هوا و سوخت داشته باشند به صورت یکسان می‌سوزند. اما وقتی این تعادل وجود نداشته باشد، پس از سوختن هر سیلندر، شوک کوچکی ایجاد می‌کند و سیلندر بعدی را مشتعل می کند و در نهایت همین چرخه ادامه پیدا می‌کند.

ناک زدن ماشین زمانی اتفاق می‌افتد که سوخت به صورت ناهموار می‌سوزد و آن ضربه ها در زمان نامناسبی ایجاد می‌شوند. در نتیجه صدای آزار دهنده‌ای بوجود می‌آید و باعث آسیب‌های احتمالی به دیواره سیلندر و پیستون موتور ماشین شما می‌شود. اگر هنوز برایتان سوال است که منظور از ناک زدن موتور چیست، شاید دانستن علت ناک زدن ماشین بتواند به شما در درک این موضوع کمک کند.

علت ناک زدن موتور

“علت ناک زدن خودرو” می‌تواند به عوامل مختلفی مرتبط باشد. علت ناک زدن خودرو عبارتند از:

شمع های خراب

شمع های خودرو جرقه الکتریکی را می رسانند که مخلوط سوخت و هوای سیلندر را مشتعل می کند. به عبارت دیگر، شمع ها برای راه اندازی موتور ماشین شما ضروری هستند.

مانند سایر قطعات خودرو، شمع ها کهنه می شوند و به مرور زمان خراب می شوند. اگر اخیرا از شمع های نامناسبی و یا بی کیفیتی استفاده کرده‌اید، این می تواند باعث ناک زدن ماشین شود. همچنین تعویض نشدن شمع های معیوب می‌تواند منجر به کاهش قدرت موتور و افزایش مصرف سوخت ماشین شود. برای آگاهی کامل از این موضوع پیشنهاد می کنیم مقاله بهترین زمان تعویض شمع خودرو را از مجله یدک یار مطالعه کنید تا بدانید چه موقع باید شمع را عوض کنید.
اگر از خرابی شمع ها و یا بی کیفیت بودن آن‌ها اطمینان دارید می‌توانید به لیست قیمت شمع خودرو مراجعه کنید و با انتخاب مدل خودرو، برندهای مختلف شمع با قیمت نمایش داده می‌شود. بعد از بررسی برندها می‌توانید اقدام به خرید کنید.

اکتان پایین بنزین

بنزین با درجه بندی اکتان متفاوتی عرضه می‌شود، به همین دلیل است که پمپ بنزین‌های مختلفی وجود دارند و بنزین با اکتان بالا و یا پایین را عرضه می‌کنند. هرچه رتبه اکتان بنزین بالاتر باشد، قبل از اشتعال، تراکم بیشتری را تحمل می‌کند.

اگر موتور ماشین شما طوری طراحی شده است که بنزین با اکتان بالا را مدیریت می‌کند، استفاده از نوع معمولی بنزین می تواند علت ناک زدن موتور یا همان صدای بیش از حد شود.

درست است که بنزین با اکتان بالا گران‌تر از بنزین معمولی است، ولی به یاد داشته باشید که استفاده طولانی مدت از بنزین نامناسب می‌تواند به موتور ماشین آسیب برساند و مصرف سوخت را افزایش دهد.

ابتدا دفترچه راهنمای ماشین خود را بررسی کنید و ببنید که چه نوع سوختی را به شما پیشنهاد کرده است. در صورت نیاز، بنزین سوپر بزنید و یا اینکه از یک تقویت کننده اکتان برای بهتر شدن عملکرد استفاده کنید. اگر بعد از چندین بار انجام دادن این کار متوجه شدید که هنوز مشکل پابرجاست، ممکن است کلاً مشکل ماشین شما از جای دیگری باشد.

رسوبات کربن

تمامی بنزین‌ها می‌بایست حاوی مواد شوینده کربن باشند تا از مسدود شدن سیلندرهای ماشین شما توسط رسوبات کربن جلوگیری کنند. با این حال متاسفانه هنوز برخی از این رسوبات تشکیل می‌شود و هنگامی که این اتفاق می‌افتد فضای کمتری برای سوخت و هوا بوجود می‌آید که منجر به افزایش فشرده سازی می‌شود. همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، تغییرات در فشرده سازی سوخت می‌تواند منجر به صداهای تند و زننده شود. تجمع بیش از حد کربن می‌تواند منجر به مشکلاتی در فرآیند احتراق شود و به سیلندرهای ماشین شما آسیب برساند.

فرسوده شدن بلبرینگ های میله‌ای

دیگر علت ناک زدن موتور، ضربه‌های میله‌ای است. همانطور که پیستون ها در موتور بالا و پایین می روند، میل لنگ را می چرخانند که در نهایت نیرو را به چرخ ها می فرستد. بلبرینگ های میله‌ای حرکت صاف پیستون را تسهیل می‌کنند، اما ممکن است به مرور زمان فرسوده شوند یا از موقعیت خارج شوند. با فرسودگی یاتاقان‌ها، پیستون‌ها شروع به تکان خوردن در مقابل میل لنگ می کنند و صدای تق تق بسیار مشابهی ایجاد می کنند.

برای رفع این مشکل، ممکن است به یاتاقان های جدید یا کارهای دیگری که روی پیستون‌ها یا میل لنگ انجام می‌شوند نیاز داشته باشید. تعمیر قطعاتی که در اعماق موتور قرار دارند می‌تواند زمان‌بر باشد.

خرابی سنسور در بعضی از خودروها

خوشبختانه، کوبش موتور در خودروهای مدرن مشکلی رایج نیست، زیرا نسبت هوا به سوخت، انژکتورهای سوخت و زمان‌بندی همگی توسط کامپیوتر خودرو یا ECU کنترل می‌شوند. حتی یک سنسور ضربه وجود دارد که برای تشخیص ناک زدن موتور طراحی شده است و به واحد کنترل موتور علت ناک زدن موتور را اطلاع می‌دهد، بنابراین می تواند به طور خودکار مشکل را اصلاح کند.

این موضوع به طور طبیعی به این معنی است که یک سنسور ضربه خراب می‌تواند به موتور اجازه ضربه زدن را بدهد. اگر دارای یک ماشین خارجی هستید و در حال رانندگی ناک زدن را تجربه می کنید، بررسی سنسور ضربه بخش مهمی از فرآیند تشخیص است.

فشار کم روغن موتور

یکی از دلایل ناک زدن موتور فشار کم روغن است. فشار کم روغن موتور یکی دیگر از دلایل کوبش موتور است. روغن موتور، گرما را از قسمت‌های متحرک مانند میل بادامک، میل سوپاپ و… روان می‌کند و دفع می‌کند. اگر به دلیل سایش یا فشار کم روغن موتور، شکاف های بین این قطعات بیش از حد بزرگ شوند، قطعات به صدا در می آیند و یا اینکه ضربه می‌زنند.

استفاده از روغن موتور توصیه شده توسط سازندگان باید فشار روغن مناسبی را تولید کند مگر اینکه در جایی از سیستم روغن نشتی وجود داشته باشد. به همین منظور شما می‌توانید مقاله معرفی بهترین روغن موتور تمامی ماشین ها را از مجله یدک یار مطالعه کنید تا بدانید چه نوع روغنی مناسب خودروی شما است.

علت ناک زدن ماشین‌ توربو

اصلی ترین دلیل ناک زدن ماشین توربو اکتان پایین بنزین است که به کمک مکمل های استاندارد میتوان جلو ناک زدن ماشین های توربو را به میزان قابل توجهی گرفت، بصورت کلی علت ناک زدن ماشین های توربو با موتورهای معمولی که اجزای کمتری دارند، یکسان است و تنها چند دلیل بیشتر برای ناک زدن موتور توربو وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

خرابی سیستم APC

سیستم APC یا همان سیستم کنترل اجرای خودکار (Automatic Performance Control) یکی از راهکارهایی است که طراحان و شرکت‌های سازنده خودرو برای مقابله با صدای ناک زدن موتور استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها برای خودروهای توربو شارژ طراحی و اجرا می‌شوند. عملکرد اصلی سیستم اینگونه است که فشار وارد شده به توربو را کاهش دهد. زمانی که این سنسور خراب شده و یا دچار اختلال شود، فشار بیشتری به موتور وارد شده و ناک زدن موتور را شاهد خواهید بود.

خرابی تسمه سرپانتین یا تسمه پروانه

تسمه سرپانتین یا تسمه پروانه یک تسمه لاستیکی بلند است که نیرو را به قطعات و سیستم‌های جانبی پیشرانه از جمله دینام، پمپ فرمان هیدرولیک، کمپرسور سیستم تهویه مطبوع و (گاهی اوقات) پمپ آب منتقل می‌کند. اگر این قطعه خراب شود، هیچ نیرویی به این اجزا نرسیده و این امکان وجود دارد که در هر کدام از آن‌ها صداهای مختلفی را بشنوید.

ناک زدن خودرو چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند؟

مشکل ناک زدن موتور خرابی است که خبر نمی‌کند و یک دفعه به سراغ ماشین می‌آید و بسیاری از افراد نیز نمی‌دانند که ناک زدن خودرو چه عوارضی برای موتور ایجاد می‌کند. تعمیر و رفع مشکلات ناک زدن خودرو بسیار مهم است، زیرا اگر خرابی‌ها رفع نشوند، شامل عوارض ناک زدن خودرو خواهید بود. مشکلاتی که ناک زدن خودرو مشکلات مختلفی را برای بخش‌های مختلف خودرو ایجاد ‌کند که در ادامه می‌توانید عوارض ناک زدن موتور را مشاهده کنید:

• از بین ‌رفتن رینگ و پیستون در موارد حاد
• از بین‌ رفتن کارایی شمع‌ها و سرامیک آن‌ها
• ذوب ‌شدن سوپاپ خروجی دود
• تخریب کامل سرسیلندر
• ایجاد خوردگی در بدنه سیلندر
• وارد شدن فشار غیرمعمول به میل‌لنگ‌ها و یاتاقان‌ها
• تغییر شکل ظاهری شاتون‌ها
• کاهش قدرت و توان موتور
• افزایش آلایندگی تولید در خودرو
• نشت دود و گاز از واشرها

تشخیص صدا ناک زدن موتور

“تشخیص صدا ناک زدن موتور” اغلب یکی از سخت‌ترین کارهاست و شاید بگویید که اصلا صدای ناک زدن چیست و از کجاست. بیشتر صداهای ناشی از ناک زدن موتور شامل تیک تیک زدن، ضربه زدن، خش خش کردن، تق تق کردن و… می‌باشد.

نوع صدای ناک خودرو به خودی خود به شما نمی‌گوید که از کجا می‌آید. علاوه بر مواردی که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، بسیاری از قطعات مختلف داخل و اطراف موتور می‌توانند این نوع صداها را تولید کنند. به عنوان مثال، خرابی دینام ماشین، خرابی پمپ فرمان برقی، خرابی سیم احتراق، خرابی واتر پمپ، خرابی تسمه تایم و… می‌توانند این صداهای ناک را تولید کنند.

قطعاتی که با سرعت زیاد حرکت می کنند مانند سوپاپ، میل لنگ و پیستون‌ها می‌توانند تعیین منبع صدای موتور را دشوار کنند. به همین منظور، شما باید خودرو را به تعمیرگاه ببرید تا افرادی که تجربه‌ی کافی برای حل مشکل ناک زدن ماشین را دارند خودرو را بررسی کنند تا بتوانند مشکل صدای ناک خودرو را حل کنند.

علائم ناک زدن موتور

اگر نمیدانید که صدای ناک موتور چگونه است، همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم، “علائم ناک زدن موتور” شامل صداها و ضربه‌هایی است که از داخل موتور شنیده می‌شود. زمانی که متوجه علائم ناک خودرو شُدید، لازم است که در اسرع وقت اقدام به رفع این مشکل و صداها کنید. به همین منظور در ادامه ما می خواهیم که رفع صدای ناک زدن موتور بپردازیم تا آشنایی کاملی با این موضوع پیدا کنید. با این حال، علائم ناک زدن موتور می‌تواند شامل موردهای زیر باشد:

• گرمای بیش از حد موتور
• کم شدن سرعت موتور
• خراب شدن قرقره ها و سایر تسمه ها

روش‌های رفع صدای ناک موتور

اکنون وقتی موردهای مختلفی را می‌دانید که می‌تواند باعث ناک زدن ماشین شود، احتمالا می‌خواهید بدانید که چگونه می توانید “رفع صدای ناک موتور” انجام دهید.

۱٫ استفاده از بنزین مناسب یا تقویت کننده‌های اکتان

اولین چیزی که باید به آن فکر کنید این است که ضربه زدن چه زمانی رخ می دهد. اگر بعد از سوخت گیری خودرو این اتفاق می افتد، احتمالا بنزین نامناسبی در باک وجود دارد. برای رفع این مشکل، یا باید سوخت را تغییر دهید یا اینکه از یک تقویت کننده اکتان استفاده کنید.

۲٫ تعویض سنسور ناک

همچنین صدای ناک موتور می تواند به مشکل کدهای مربوط به یک سنسور ناک باشد که می توانید با استفاده از دستگاه دیاگ این مشکل را بررسی کنید و تشخیص دهید. اگر مشکل از سنسور باشد، قطعا زمان تعویض آن فرا رسیده است.

۳٫ تعویض شمع‌های فرسوده

شمع ها برای دماهای مختلف درجه بندی می‌شوند و فاصله بین الکترودها باید درست باشد. شمع نامناسب به دلیل تحمل گرما می تواند باعث انفجار زودرس شود و باعث ایجاد ضربه جرقه و در نهایت ناک زدن موتور شود. اگر شکاف شمع خیلی باریک یا گسترده باشد، اصلا جرقه نمی‌زند. تجمع کربن می تواند الکترودها را بپوشاند و شکاف را کم کند. شمع ها را بررسی و تمیز کنید و مطمئن شوید که خودرو از شمع های توصیه شده استفاده می کند و شکاف به درستی تنظیم شده است.

۴٫ تعویض روغن موتور و فیلتر روغن

روغن تمام قسمت های متحرک موتور را روان می کند و به دفع گرما و براده های فلزی و سایر زباله ها کمک می کند. فیلتر روغن ماشین بسیاری از ذرات را حذف می کند، اما ممکن است باعث تجمع لجن شود و این لجن ها در قسمت های مختلف موتور به گردش در بیایند.

روغن قدیمی و کثیف می تواند باعث چسبندگی قطعات شود و روغن نامناسب می تواند با حرارت موتور نازک شود و چسبندگی روی دیواره سیلندر ماشین ایجاد کند و به سایر قسمت‌ها آسیب برساند. به همین دلیل لازم است که روغن موتور و فیلتر روغن را در زمان مناسب تعویض کنید تا اگر ناک زدن موتور به این علت است، برطرف شود.

۵٫ محفظه احتراق را تمیز کنید

تجمع رسوبات کربن در محفظه احتراق باعث کاهش حجم و افزایش تراکم می شود. انباشته شدن با فرآیند احتراق تداخل پیدا می کند، راندمان شلیک را کاهش می دهد و ضربان نیرو را کاهش می دهد. محصولات و روش های مختلفی برای تمیز کردن محفظه احتراق وجود دارند. شما می توانید از مکانیک مورد اطمینان خود بخواهید که این کار را برای شما انجام دهد

۶٫ چگالی دمای ورودی را کاهش دهید

هوای خنک متراکم تر است و با گرم شدن به حجم بیشتری منبسط می شود و اکسیژن بیشتری را به مخلوط احتراق سوخت و هوا می رساند. دمای ورودی هوای پایین تر، شارژ موتور با چگالی بالاتر را امکان پذیر می کند و احتراق را بهبود می بخشد و مدت زمان سوختگی را کاهش می دهد. مطمئن شوید ورودی هوا خالی از زباله و دور از مناطق داغ موتور مانند منیفولد اگزوز باشد.

۷٫ از ترافیک دوری کنید

حرکت‌های شهری کوتاه و با سرعت پایین اجازه گرم شدن موتور را نمی‌دهند و می‌توانند باعث تجمع کربن شوند. ضربه در سرعت پایین ممکن است به دلیل بنزین با اکتان کم ایجاد شود. مطمئن شوید که از درجه سوخت توصیه شده استفاده می کنید و برای تمیز کردن لوله ها به مدت یک ساعت یا بیشتر در بزرگراه رانندگی می کنید.

سخن آخر

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است باعث ناک زدن خودرو شود و صدای تق تق موتور را تولید کند که همه آنها می توانند آسیب های بیشتری را به همراه داشته باشند. تعویض روغن و شمع ها، استفاده از بنزین با اکتان مناسب، تعویض سنسور ناک، تمیز کردن محفظه احتراق و… ممکن است رفع ناک خودرو را به همراه داشته باشد. با این حال، اگر صدای ناک زدن موتور ادامه پیدا کرد، وقت آن است که خودرو به تعمیرگاه های معتبر ببرید.

با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر تجربه ای راجع به ناک زدن موتور دارید خوشحال می شویم که دیدگاه های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.