علت سوت کشیدن ترمز ماشین
ترمز یکی از اعضای اصلی خودرو محسوب می شود و با ایمنی رانندگان ارتباط تنگاتنگی دارد، این قطعه در صورت خرابی و یا هر نوع ایراد سطحی می تواند مشکلات و خطراتی جبران ناپذیری را برای رانندگان به وجود بیاورد، لذا بهتر است نسبت به مشکلات مختلف آن از جمله دلیل سوت کشیدن ترمز آگاهی کامل داشته باشید.
آیا علت سوت کشیدن ماشین هنگام ترمز یا هنگام حرکت را می دانید و یا با این مشکل مواجه شده اید؟ امروزه ماشین و سایر وسایل نقلیه به عضوی از زندگی هر فردی تبدیل شده‌اند و دیگر زندگی کردن بدون آنها برای انسانها در هیچ جای کره زمین ممکن نیست یا خیلی سخت است. باید بدانید که ماشین از اجزای مختلفی تشکیل شده است که یک تعدادی از این اجزا جنبه تزئینی، زیبایی و راحتی دارند، مانند صندلی، روکش صندلی و … . بعضی دیگر از اجزای ماشین ضروری هستند؛ مانند موتور و دنده و لاستیک و …، نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که ضروری‌ترین جزء موجود در یک خودرو به لحاظ ایمنی، ترمز ماشین است، اگر یک ماشین به لحاظ ظاهری بسیار زیبا باشد و به لحاظ سرعت هم خیلی سریع باشد اما سیستم ترمز خوب و باکیفیتی نداشته باشد به هیچ دردی نمی‌خورد، بسیاری از تصادفات رانندگی و به دنبال آن بسیاری از مرگ و میرهای جاده‌ای به دلیل اشکال در سیستم ترمز ماشین های تولیدی است، البته فقط اشکال در سیستم ترمز خطرناک نیست بلکه کوتاهی راننده و عدم چک کردن به موقع سیستم ترمز هم در این امر دخیل است. با اینکه روز به روز تکنولوژی‌های استفاده شده در سیستم ترمز ماشین و سایر وسایل نقلیه پیشرفت می‌کند ولی هر چقدر هم که این سیستم رشد کند راننده وظیفه دارد قبل از هر بار سوار شدن به خودرو از سلامت آن اطمینان حاصل کند.
سوالات متداول در مورد سیستم ترمز خودرو
- چرا پس از تعویض لنت کهنه با لنت جدید، ترمز سوت می‌کشد و در برخی موارد با صدای جیغ ترمز ماشین رو به رو می شویم؟
- علت سوت کشیدن ماشین هنگام ترمز، لنت ترمز است یا دیسک چرخ خودرو؟
- علت سوت کشیدن لنت نو چه چیزی می باشد؟
- چرا لنت کارکرده صدای سوت زدن نمي‌دهد؟ صداي خرخر لنت از چيست؟
- راننده چگونه ترمز بگیرد تا لنتها کمتر آسیب ببینند؟
- علت صدای ترمز ماشین در حال حرکت چست؟
- علت سوت کشیدن لنت ترمز بعد از تعویض آن چه چیزی است؟
( این صداها ممکن است در طول حرکت ماشین و یا در لحظه ترمز کردن ایجاد شوند)
ممکن است شما سوالات مطرح شده در بالا و صدها سوال دیگر را در مورد لنتها و صداهای آنها داشته باشید، ما در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
صداهای چرخ‌ها گاهی هنگام ترمز شنیده می‌شود، این صداها می‌توانند طبیعی یا در برخی موارد غیرطبیعی باشند، اما در هر صورت پس از شنیدن صدای غیرطبیعی چرخ‌ها باید سیستم ترمز را به یک متخصص ترمز نشان داد و پس از عیب یابی و رفع آن می توانید با خیال راحت به رانندگی خود ادامه دهید. دلایل زیادی برای صدا دادن یا سوت زدن ترمزها وجود دارد، که ما برخی مشکلات کلیدی را بررسی خواهیم کرد و راه حلی برای از بین بردن آنها ارائه خواهیم داد.
دلایل به گوش رسیدن صدای سوت از چرخهای ماشین
یکی از صداهای آزاردهنده خودرو صدای سوت از چرخهای ماشین است که در ادامه دلایل ایجاد این صدا را بررسی می‌کنیم.
اتمام لنتها
یکی از دلایل سوت زدن لنت ترمز در زمان ترمز گرفتن، به پایان رسیدن لنت است، در آن لحظه لنت به پایان رسیده است و چیزی از آن نمانده است، در واقع چون آهن لنت به دیسک ترمز برخورد می‌کند، شما صدای سوت یا خرخر غیرطبیعی را می‌شنوید، در این زمان لنت ماشین باید به سرعت جایگزین شود، در غیر این صورت دیسک چرخ آسیب دیده و خراشیده خواهد شد. گاهی اوقات این اتفاق یعنی اتمام لنت زمانی رخ می‌دهد که شما دسترسی به جایی ندارید که آنها را خریداری کنید و يا کسي نيست که لنت را برای ما جايگزين کند و همین جاست که این نکته مهم ظاهر می شود که همیشه قبل از سفر یک چک کامل از سیستم ترمز انجام دهید، يه لنت يدکي با خود داشته باشید و سعی کنید یاد بگیرید که چگونه خودتان لنت ماشین خود را باز کنید و آن را تغییر دهید، البته برای انجام این کار باید ابزارهای لازم را به همراه داشته باشید.
توصیه می‌کنیم که اگر لنتها را خودتان در راه تغییر دادید، چرخ‌ها را در اولین شهری که به آن می‌رسید به یک متخصص نشان دهید تا تعمیر و نگهداری جدیدی را روی لنتها انجام دهد.
اما از کجا بدانيم لنت ماشین ما از بين رفته؟ راه‌های متعددی وجود دارد که بدانیم آیا پدهای ترمز یا همان لنت‌های ترمز ما فرسوده شده‌اند یا نه، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
راه کار اول: روشن شدن چراغ ترمز پشت آمپر
این چراغ به دلایل زیر روشن می‌شود:
دلیل اول این است که ترمز دستی بالا مانده یا سوئیچ نهایی ترمز دستی شکسته است، دلیل دوم این است که سطح مایع ترمز امکان دارد پایین آمده باشد، سطح پایین مایع ترمز دلایل متعددی دارد که اصلی ترین آنها سایش لنتها و نشت مایع است، دلایل سطوح پایین مایع ترمز باید بلافاصله بررسی و حل شود، دلیل سوم هم می‌تواند به پایان رسیدن لنت ترمز باشد، خوب است بدانید برخی از اتومبیل‌ها مجهز به سیستم هشدار پد ترمز در پشت آمپر خود هستند.
موارد دوم و سوم نشان‌دهنده تمام شدن پد ترمز ماشین هستند که پس از بازرسی، لنت را جایگزین خواهیم کرد. در صورت وقوع حالت اول، سوئیچ نهایی تفنگ ترمز دستی باید جایگزین شود.
راه کار دوم: بازرسی بصری
ما به طور کامل چرخهای ماشین را یک بار در ماه یا هر صد کیلومتر یک بار باید باز کنیم و پدها و یاتاقان را بازرسی کنیم، اگر در طول بازرسی ماهانه چرخ‌ها متوجه شدیم که بیش از ۷۰ درصد پد ترمز یا همان لنت ترمز ساییده شده است، آنها را با لنت‌های جدید جایگزین خواهیم کرد.
راه کار سوم: شنیدن صدای جیر جیر
در لنت‌هایی که فاقد سیم اتصال هستند، برای اینکه بفهمیم چه زمانی تمام می‌شوند باید به یک قطعه ای از فلز که در لبه لنت قرار دارد دقت کنیم، هنگامی که لنت ماشین شما به لبه قطعه فلزی می‌رسد، هنگام ترمز این قطعه فلزی به دیسک برخورد می‌کند و باعث ایجاد صدای جیر جیر ماشین هنگام حرکت می‌شود که همین صدا نشان می‌دهد لنت در حال تمام شدن است، در این مرحله برای جلوگیری از صدا دادن لنت و آسیب رسیدن به دیسک، باید لنت ترمز ماشین را عوض کنیم.
پدهای با کیفیت پایین
در برخی از پدها میزان فلز داخل ماده لنت یا زیاد است یا از ترکیب استاندارد و کیفیت لازم استفاده نشده است، هنگام نصب این پدهای ترمز روی چرخهای ماشین، آنها تولید صدای سوت مانند می‌کنند که این معضل تنها با تغییر پد حل می‌شود. پس به یاد داشته باشید هنگام خرید پد ترمز، مطمئن شوید که پد را از یک مکان مطمئن و یک برند قابل اعتماد دریافت می‌کنید.
لنت سرامیکی آلیگ می‌تواند گزینه خرید خوبی باشد؛ البته برند های متعددی دیگری هم برای لنت های سرامیکی وجود دارد که بهتر است حتما برای بررسی آن ها به بخش خرید لنت ترمز سری بزنید.
خط افتادن روی دیسک های ترمز
چه موقع دیسک ترمز را عوض کنیم؟ دیسک ترمزی که روی آن خط افتاده است نیز می‌تواند باعث ایجاد صدای سوت در پدهای ترمز شود، به خصوص هنگامی که لنت قدیمی را با بالشتک یا لنت جدیدی جایگزین می‌کنیم، در این مرحله تماس کل سطح لنت با دیسک چرخ رخ نمی‌دهد و باعث می‌شود در هنگام ترمز صدا سوت ایجاد شود، در این حالت کافی است دیسک چرخ را با دیسک جدید جایگزین کنید.
گرم شدن بیش از حد دیسک و لنت ترمز
گرم شدن بیش از حد دیسک و لنت ترمز موضوعی است که وقتی به دفعات زیاد و پشت سر هم از ترمز استفاده می‌کنیم اتفاق می‌افتد، ترمز زدن زیاد هم در ترافیک سنگین و هم در سرپایینی‌ها و جاده‌هایی با دست انداز زیاد رخ می‌دهد، این مشکل معمولاً با کمی استراحت دادن به سیستم ترمز و خنک کردن لنتها و دیسک‌های ترمز حل می‌شود.
لبه پیدا کردن دیسک
ایجاد لبه در دیسک ترمز نیز یکی دیگر از علائم خرابی دیسک ترمز و از دلایل سوت زدن لنتها یا پدهای ترمز است، به خصوص اگر پد ترمز جدید باشد، دلیل آن هم این است که لنت به طور کامل در دیسک ترمز جا نمی‌شود و پد یا همان لنت با یک زاویه جدید نسبت به دیسک ترمز قرار می‌گیرد. خوب است بدانید بیشترین دلیل ایجاد لبه در دیسک چرخ، کیفیت ضعیف و غیر استاندارد لنت‌های ترمز قبلی است، لبه درا شدن دیسک ترمز این الزام را پدید می آورد که دیسک ترمز باید تعویض شود تا مشکل حل شود.
لنت به طور کامل روی دیسک قرار نگرفته
دلایل اصلی این مشکل سه مورد است که در زیر ذکر شده است:
- پد ترمز غیر استاندارد
- کالیپر ترمز معیوب
- نصب نادرست پد ترمز
این اتفاق معمولاً در هنگام جایگزینی پدهای قدیمی با پدهای جدید رخ می‌دهد که شما باید این مشکل را قبل از آسیب رساندن به سیستم ترمز و ایجاد خطر جدید برطرف کنید، همچنین اگر مشکلی در کالیبراتور وجود داشته باشد با سرویس کردن کالیپر و چمبر کردن گوشه‌های پد، این مشکل از بین خواهد رفت.
آسیب رسیدن به فنر پد یا لنت
لنتها دارای یک فنر هستند که در واقع نگه دارنده لنت است، یکی دیگر از دلایل سوت زدن پد یا لنت ماشین هم آسیب دیدن همین فنر لنت است. به دلیل شکست فنر، پدها به درستی در کالیبراتور جا نمی‌شوند و در هنگام ترمز کردن، لنتها حرکت می‌کنند و باعث ایجاد سر و صدا و سوت می شوند که در این حالت باید با تعویض فنر و نصب مجدد پد مشکل حل می شود.
صاف شدن سطح دیسک ترمز
هنگامی که سطح دیسک ترمز صاف می‌شود، ترمز به درستی کار نمی‌کند و به نوعی این مورد را نازک شدن دیسک ترمز می نامند، در این صورت صدای سایش هنگام ترمز گرفتن شنیده می شود، در این حالت سمباده زدن دیسک ترمز بهترین راهکار برای این موضوع است تا با زبر شدن سطح دیسک ترمز، دیسک ترمز بهتر لنت ترمز را در بر بگیرد، در صورت حل نشدن مشکل باید دیسک چرخ را تعویض کنید.
صاف شدن سطح لنت ترمز
این موضوع به چند دلیل رخ می‌دهد که یکی از آنها کیفیت ضعیف پدها و فرمولاسیون ضعیف آنها می باشد، دلیل دیگرش هم می تواند گرم شدن بیش از حد پدها باشد، این مشکل را می‌توان با تغییر پد حل کرد.
جداسازی گوشته پد از آهن لنت
این اتفاق در صورتی رخ می‌دهد که در هنگام اتصال گوشته لنت به آهن دیسک از چسب یا حرارت با کیفیت پایین استفاده شود، هنگامی که این اتفاق می‌افتد، گوشته لنت از آهن آن جدا شده و در هنگام ترمزگیری به دلیل لرزش بیش از حد بین پد و آهن صدای سوت شنیده می‌شود، بروز این اتفاق بسیار خطرناک است و در این حالت پد ترمز باید تعویض شود.
چسبیدن دائمی پد ترمز به سطح دیسک ترمز و گیرپاژ کردن سیستم ترمز
به دلیل فشار کمک ترمز و فشار پیستون ترمز داخل کالیپر ترمز، پدهای ترمز با دیسک چرخ درگیر می‌شوند، در این مرحله شتاب منفی باعث توقف خودرو می‌شود، اگر اتصالات لاستیکی ترمز روی پیستون‌ها آسیب دیده باشد، یا بوشینگ‌های کالیپر سفت شوند یا به اصطلاح متصل شوند، لنتها با دیسک ترمز به صورت دائمی درگیر خواهند شد و در هنگام حرکت، لنتها از دیسک چرخ جدا نمی‌شوند، بنابراین پدها و دیسک‌های ترمز بیش از حد گرم می‌شوند و به سرعت ساییده می‌گردند، جفت شدن همیشگی پدهای ترمز با سطح دیسک متحرک باعث سوت زدن پدهای متحرک خودروی در حال حرکت می‌شود، در این حالت تنها کالیپر باید تحت تعمیر و نگهداری قرار گیرد و لوازم لاستیکی آن جایگزین شود و بوشینگ‌ها و پیچ‌ها باید روان شوند.
ترفندهای شرکت‌های لنت سازی برای کاهش سوت کشیدن لنت ترمز
ترفند اول: همفر
در ابتدای تغییر پد جدید و کنار انداختن پد قدیمی، امکان سوت زدن برای چند ساعت وجود دارد چرا که در این زمان، پدها با دیسک در حال سازگاری هستند، در این مرحله قدرت ترمز کمی کاهش می‌یابد و کالیپر ممکن است نتواند تمام سطح پد ترمز را هنگام ترمز به دیسک ترمز خودرو پایبند کند، همچنین فشار پیستون گیره، کمتر به لبه پد ترمز (به ویژه زمانی که لنت جدید است) اعمال می‌شود که باعث سوت زدن لنت می‌شود، در این حالت همفر باعث توزیع فزاینده بهتر فشار بر روی پد می‌شود.
ترفند دوم: شکاف در وسط پد
شیار وسط پد هم از جمله راه های از بین بردن صدای لنت ترمز ماشین است که باعث فرار گرد و غبار و گازها در هنگام ترمز می‌شود، این تکنیک باعث کاهش ارتعاشات و صداها می‌شود.
ترفند سوم: برگ‌های پشت شیم‌ها
این صفحه‌های چند لایه در جذب صداها و ارتعاشات تولید شده توسط پد نقش دارند، در واقع این صفحات در پشت پد قرار می‌گیرند و مانند بالشتک کار می‌کنند، این مواد شیمیایی ارتعاشات بین لنت و کالیپر را گرفته و در نهایت نویز و سوت بلوک را کاهش می‌دهند.
ترفند چهارم: پد جدید آیرونز NRS
فناوری NRS یکی از آخرین فناوری‌های تولید لنت در سرتاسر دنیا است، این فناوری باعث می‌شود که ماده پد به شدت به آهن پد متصل باشد و از آن جدا نشود، به نوعی تکنولوژی NRS اجازه می‌دهد که پد تا آخرین مقدار مورد استفاده قرار گیرد. در لنت‌های قدیمی، ماده پد از آهن خارج می‌شد که همین امر یعنی جدا شدن گوشته لنت از آهن، یکی از دلایل سوت زدن لنتها بود. در حال حاضر این فناوری بر روی پدهای ALIG و MHCO مورد استفاده قرار گرفته است و این پدها در ایران نیز موجود هستند.
ترفند پنجم: برجسته کردن پشت پد
یکی از راه های رفع صدای سوت لنت ترمز همین برجسته کردن پشت پد است، این امر ارتعاشات بین آهن پد و کالیپر را تسخیر می‌کند و از صداها و سوت‌های لنت جلوگیری می‌کند، این تکنیک عمدتاً بر روی لنت‌های شرکت معروف والئو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترفند ششم: غیر مسطح کردن روی لنت
برخی از شرکت‌ها سطح روی لنت را غیر مسطح و ناهموار می‌کنند تا از سر و صدا و سوت جلوگیری کنند، این قضیه در لنت‌های الدورا شایع تر است.
ترفندهای مکانیکی برای کاهش سوت پد
ترفند اول: پشت لنت را با روغن کاری روان کنید
روغن کاری کردن و گریس زدن پشت لنت هر دو از لرزش بین پد و دیسک جلوگیری می‌کند و صدا و سوت را کاهش می‌دهد.
ترفند دوم: سمباده کشیدن بر روی پد
لنت‌هایی که سوت می‌کشند را باید از کالیپر خارج کرد و روی آنها را سمباده کشید تا زبر شوند، این عمل، صافی لنت را از بین می‌برد، سپس پد دوباره در محل نصب می‌شود تا سوت کشیدن آن از بین برود.
برطرف کردن صدای ترمز هنگام دنده عقب
در بسیاری از خودروها زمانی که دنده عقب آنها گرفته می‌شود، صدای زوزه هنگام دنده عقب از خود بروز می‌دهند، این مسأله در ماشین‌های دنا، سورن و پارس که دارای ترمز دیسکی در چرخهای عقب خود هستند بسیار رایج و مشهود است، در این قسمت از مقاله به بررسی نحوه برطرف کردن صدای ترمز در دنده عقب این ماشین‌ها می‌پردازیم.
ابتدا قطعات و ابزارهایی که برای برطرف کردن این مشکل به آنها نیاز است را بررسی می‌کنیم که عبارتند از دمپر کالیپر عقب و یک چسب لاکتایت با ظرفیت ۵ میلی گرمی و یک بست پلاستیکی ۲۰۰ میلی متری مقاوم و با کیفیت بالا.
به منظور بررسی و برطرف کردن این مشکل باید مطابق مرحله‌های پایین دمپر را بررسی و نصب کنید:
مرحله اولی که باید انجام دهید این است که در ابتدای امر، مطمئن شوید که قطعاتی مانند رینگ و لاستیک تغییر ارتفاع ندهند و لنتها هم تمام نشده باشند و دیسک ترمز چرخ مشکلی نداشته باشد و چرخ هم به دلیل قفل شدن کالیپر ترمز، درگیر نباشد.
مرحله دوم هم این است که رگلاژ بودن ترمز دستی بررسی شود، دقت کنید که عدد دقیق رگلاژ باید عددی بین ۷ تا ۱۰ دندانه باشد.
مرحله سومی که باید انجام دهید این است که بعد از انجام، بررسی، تست کردن و چک کردن مرحله‌های ذکر شده باید پیچ راهنمای پایینی کالیپر را باز کنید، این عمل با استفاده از ابزارهای مخصوص انجام می‌گیرد.
مرحله چهارم نیز این است که اگر در تعمیرهای قبلی خودرو بر روی ماشین شما، واشر دارای چاک بسته شده باشد می‌بایستی این واشر را دربیاورید.
مرحله پنجم هم به این صورت است که رزوه‌های دمپر را پیش از بستن کاملا پر از چسب کنید.
مرحله ششمی که باید انجام دهید این است که بعد از انجام مراحل بالا باید دمپر را به جای پیچ راهنمای پایینی کالیپر ببندیم. (توجه کنید که باید با گشتاور ۳۰ نیوتن متر سفت و محکم شود، رعایت نکردن گشتاور درست، باعث بروز صدای تقه هنگام ترمز در دنده عقب می شود و برطرف شدن مشکل را سخت تر می کند)
نکته ای که در اینجا و در نصب این دمپر وجود دارد این است که بعد از قرار دادن دمپر، این قطعه با لوله ترمز اصلا نباید در تماس باشد، در واقع باید به طور حتم از تماس نداشتن دمپر با لوله ترمز مطمئن باشید.
مرحله هفتم و مرحله آخر این است که بعد از اینکه دمپر را نصب کردید، درپوش پلاستیکی را از ته آن دربیاورید و پیچ آلن را با گشتاور ۱۰ نیوتن متر محکم کنید، ذکر این نکته الزامی است که رزوه‌های مربوطه را باید تا انتها مرتب کنید و بعد از آن به صورت مجدد درب پلاستیکی را در جای خودش بگذارید.
رعایت این نکات الزامی است:
- بعد از اینکه دمپر را نصب کردید باید ماشین را در جاده تست کنید و با آن رانندگی کنید، در حین تست کردن ماشین باید بارها ترمز بگیرید تا مطمئن شوید که مشکل رفع شده است.
- دقت کنید که ته دمپر می‌تواند در محل خودش بچرخد و این یک عیب و مشکل نیست.
- قرار دادن این وسیله تنها برای از بین بردن عیب صدای دنده عقب ماشین می‌باشد و اگر وسایلی مانند کالیپر، لنت ترمز، دیسک چرخ مشکل دارند و یا خیلی باکیفیت نیستند باید آنها را با مورد مناسب تعویض نمایید.
انواع صدای پد ترمز چه هستند؟
صدای جیغ: معمولاً صبح‌ها که هوا سرد است و به همین دلیل لنتها هم سرد می‌باشند، صدایی جیغ مانند از ترمزها شنیده می‌شود، در این حالت این صدا، صدای طبیعی لنت ترمز است و نیازی به نگرانی ندارد و لازم نیست که پس از شنیدن این صدا به تعمیرگاه مراجعه کنید.
صدای بلند: در این حالت، صدا های جیغ مداوم هنگام ترمز یا حرکت ماشین شنیده می‌شود و این بدان معناست که پدهای ترمز باید هر چه سریعتر تعویض گردند.
صدای ناله: این صدا به دلیل صاف شدن سطح دیسک ترمز ایجاد می‌شوند، برای از بین بردن آن باید لنتها را تعویض نمود و سطح دیسک را دوباره جلا داد.
دلیل اصلی صدا و سوت پد جدید چیست؟
عوامل زیادی برای ایجاد این صداها وجود دارد، برخی از این عوامل ایجاد کننده وجود جسم خارجی بین پد ترمز و دیسک، استفاده از پدهای غیر استاندارد، خرابی بلبرینگ و خراش‌های روی دیسک‌های ترمز می باشد که می‌توان به آنها اشاره کرد.
هنگام تغییر پد ترمز چه باید بکنیم؟
هنگام تعویض پد ترمز، دیسک ترمز را با صابون و آب به خوبی شستشو دهید تا وضعیت مغناطیسی سطح دیسک از بین برود، این کار تمام ذرات را از سطح دیسک جدا خواهد کرد و جلوی ایجاد لرزش و نویز را خواهد گرفت.