پلاک گذاری در سال ۹۹ نیازمند استاندارد آلایندگی یورو ۵

بر اساس اخبار سازمان محیط زیست، خودرو هایی که در سال ۱۳۹۹ تولید می شود، در صورت دارا نبودن “استاندارد یورو ۵” (euro 5 standard)، پلاک گذاری نمی شوند.
تا به حال سازمان محیط زیست و نهادهای مربوطه بیانیه های بسیاری را در خصوص “آلایندگی خودروها” سایپا و ایران خودرو منتشر کرده اند. سالهاست که خبرهایی، در خصوص پایان تولید برخی خودرو ها مثل پراید سایپا و پژو ۴۰۵ ایرانخودرو به علت نوع موتور و آلودگی در محیط زیست به گوش میرسد، اما انجام این عمل از جانب خودرو سازان، در راستای بالا بردن ایمنی و کاهش آلایندگی، زمان مشخصی ندارد.

بر اساس ماده ۴ قانون هوای پاک، از سال ۱۳۹۹، خودروهایی که دارای استاندارد یورو ۵ نباشند، قابل فروش و شماره گذاری نیستند، اما در همین قانون، برای عرضه ی “بنزین یورو ۵” تا سال ۱۴۰۰ زمان داده شده است.
در پی آغاز پیش فروش محصولات ایران خودرو، در دی ماه ۱۳۹۸، که موعد تحویلشان سال ۱۳۹۹ می باشد، از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، به این شرکت اعلام شد، که تمام محصولات آنها باید دارای استاندارد یورو ۵ باشند. ایران خودرو نیز، این موضوع را پذیرفت. در صورتیکه انجمن خودروسازان اعلام کرد؛ به علت اعمال تحریم و کیفیت بنزین تولید شده در کشور، در حال حاضر، امکان ارتقای خودروها با استاندارد یورو۵، امکان پذیر نمی باشد.
نکته ی جالب اینکه، دبیر این انجمن اعلام کرده است؛ برای عرضه ی خودروها با استاندارد یورو ۵، نخست باید بنزین به صورت یورو ۵، عرضه شود؛ این در حالی است که، سازمان محیط زیست و وزارت نفت، نظری کاملا متفاوت دارند، به نظر آنها، ابتدا خودروها باید به یورو ۵ ارتقا یافته؛ سپس، بنزین یورو ۵ تولید و عرضه شود. در اینجا اشاره ی مختصری به تعیین استاندارد های یورو و نقش آن در سلامت محیط زیست می نماییم.

تعیین استاندارد یورو در اروپا و بکارگیری از قوانین آن در سراسر جهان

در سالهای ۱۹۹۰، با افزایش خودروها در سراسر جهان مواجه شدیم. در این شرایط با توجه به تاثیرات خطرناک و جبران ناپذیر ناشی از آلودگی خودروها و نقش آنها در گرمایش زمین، اروپایی ها به فکر تعیین استانداردهایی بر اساس، میزان آلایندگی خودروهای مختلف افتادند؛ از این رو “استانداردهای آلایندگی یورو” را تعیین و اجرا نمودند. این استانداردها در واقع، حداکثر میزان مجاز انتشار گازهای آلاینده را برای خودرو سازان، تعیین می نماید.

این استانداردها، در تمام خودروهای جهان اجرایی شده است. در این سال ها خودروها، براساس استانداردهای یورو، تولید  وعرضه می شوند؛ به این صورت که هرچقدر عدد یورو در این استاندارد بیشتر می شود؛ میزان آلایندگی کاهش می یابد. به طور مثال، خودروهای تولید شده  با استاندارد یورو ۵ آلایندگی بسیار کمتری را نسبت به خودروهای با استاندارد یورو ۴،   دارند. در حال حاضر، اهمیت اجرای این استانداردها به قدری بالاست؛ که اگر، خودروسازان از آن پیروی نکنند؛ نمی‌توانند خودروها ی خود را به بازار، عرضه کنند. البته رعایت قوانین جدید ، تنها در خودروهای در حال تولید، ملزم به اجراست و نیاز به اجرای این قوانین، در خودروهایی که با استانداردهای قبلی تولید شده اند؛ نمی باشد.

تولید خودروها با استاندارد یورو ۵ درخودروهای داخلی

در بین خودروهای تولید شده در شرکت های مختلف خودروسازی، تنها تعداد کمی از آن ها، دارای استاندارد یورو ۵ هستند. در حال حاضر بیشتر محصولات تولید شده از ایران خودرو، انواع پژو ۲۰۶، ۲۰۷، پارس، ۴۰۵، سمند، دنا، رانا و هایما S7، همگی دارای استاندارد یورو۴ می باشند. تنها محصول پژو ۲۰۰۸ و هایما S5، دارای استانداردهای آلایندگی یورو ۵، میباشند؛ که هر دوی این محصولات، بعد از برجام وارد خط تولید شده؛ و اکنون نیز، تولید بالایی ندارند.
در شرکت سایپا نیز، خودروهای تیبا، پراید، ساینا، کوییک و چانگان دارای استانداردهای یورو ۴ می باشند. شرکت مدیران خودرو، تنها خودروی MVM X33 را به صورت استاندارد یورو ۴ عرضه می کند و بقیه مدل های مونتاژی برند چری، دارای استاندارد یورو ۵ می باشند.

در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۹ جناب آقای سید محمد مهدی میرزایی قمی، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم اعلام کردند؛ که محیط زیست به هیچ عنوان، از اجرای  قانون تولید خودروها با استاندارد یورو ۵، کوتاه نمی اید؛ همچنین در اظهارات خود بیان کردند:
سازمان محیط زیست، تا امروز بر اجرای قوانین در حد تکلیف و وظیفه عمل نموده و در زمینه تخلف خودروسازان به سازمان بازرسی کشور مکاتباتی صورت گرفته است. در مورد این مسئله با توجه به ضرر و زیان وارد شده، دستگاه های نظارتی و اجرایی نیز، باید وارد شوند. در آذر ماه سال گذشته شرکت های خودروسازی سایپا و ایران خودرو، تعدادی از خودروهای خود را پیش فروش کردند. در آگهی فروش خودرو ها خبری از تغییر استاندارد خودروها وجود نداشت، و به دنبال اعتراض سازمان محیط زیست، خوروسازان آگهی فروش را به تحویل خودرو براساس استانداردهای روز، تغییر دادند.
سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان نیز، برای حفظ حقوق مشتریان، کاهش آلودگی و مسائل اقتصادی قرار است به مسئله ی ارتقای استاندارد، وارد شود.

تولید خودروها با استاندارد یورو ۵

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم، در راستای موضوع استاندارد یورو ۵ خودروها، بیان کردند: هم اکنون در همه محصولات تولیدی خودروسازان، امکان ارتقای استاندارد به یورو ۵، با هزینه بسیار کم امکان پذیر است.
همچنین افزودند: خودروسازان با این تصور که، سازمان محیط زیست با گذشت زمان، از اجرایی شدن این قانون صرف نظر می کند؛ استانداردها را ارتقا نداده و با تعامل و نامه نگاری این موضوع را به حالت تعلیق در آوردند. البته به نظر ایشان در اجرایی شدن این استاندارد مشکلی وجود ندارد و دلایل خودروسازان را بیشتر بهانه می دانند.

آلودگی خودرو برای کشور چقدر هزینه دارد

آقای میرزایی قمی، با توجه به آمارهای وزارت بهداشت و مطالعات آن ها در زمینه هزینه‌های آلودگی هوا و مرگ و میر ناشی از آن، اظهار داشتند:
بر اساس آمار سال ۹۶، در زمینه ی تاثیر آلودگی خودرو در مرگ و میر زودرس و بیماریهای ناشی از آن، حدود ۱۸۸ هزار میلیارد می باشد؛ در حالی که هزینه ی ارتقای استاندارد آلایندگی در مقایسه با قیمت خودروها بسیار ناچیز می باشد.
هم اکنون قیمت خودروهای تولید داخل، بیش از ۷۰ میلیون تومان می باشد؛ با توجه به این که، بیشترین هزینه‌ای که خودروسازان برای ارتقای استاندارد خودروها انجام می دهند، صرف هزینه ی کاتالیست و ECU می باشد، که این هزینه در مقابل قیمت تمام شده خودروها، جزئی می باشد. این هزینه ها در مقایسه با هزینه های آلودگی هوا قابل قیاس نیست، برای همین محیط زیست، بر این امر پافشاری می کند.

عدم دلایل کافی برای اثبات بی کیفیت بودن سوخت تولیدی

آقای میرزایی قمی می گو یند: سوختی که هم اکنون در سطح کشور توزیع می گردد، با استاندارد یورو ۴ می‌باشد و تنها تعدادی از پالایشگاه‌های محدود، قادر به تولید سوخت یورو ۵ هستند.
استفاده از سوخت یورو ۴، در خودروهای بنزینی یورو ۵، آسیبی به خودرو وارد نمی‌کند. با این که وظیفه ی نظارت بر سوخت برعهده سازمان استاندارد می باشد و این سازمان بارها اعلام کرده است، در سوخت یورو ۴ که توزیع می شود؛ مشکلی وجود ندارد.
با این حال بارها از افراد فعال در این حوزه خواسته، اگر تخلف و تخطی در مورد کیفیت سوخت مشاهده کردند، گزارش دهند؛ که سوخت تولیدی با استانداردها مطابقت ندارد. با این وجود تاکنون آمار و مستندی دریافت در این راستا ارائه نشده است. از سوی وزارت بهداشت نیز، تا به حال اعتراض مکتوبی به وزارت نفت ارسال نشده و تا زمانی که منتقدان این حوزه مستنداتی را به سازمان ملی استاندارد، اعلام نکنند و این مستندات از لحاظ علمی بررسی و تایید نشود؛ موضوع بی کیفیت بودن سوخت بهانه‌ای بیش نمی باشد.

اجرای استاندارد یورو ۵ تا ۶ ماه بعد ازرفع تحریم

وزارت صمت و خودروسازان، نامه ای برای به تعویق انداختن اجرای این قانون تا ۶ ماه بعد از تحریم ها، به سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم  فرستادند؛ که آقای میرزایی قمی درخصوص این نامه و تناقض آن با شعار سال ۱۳۹۹ به خبرنگاران این گونه توضیح دادند:
ارتقای استاندارد شش ماه بعد از رفع تحریم به چه معنی است؟؟؟؟  این مسئله با صحبت های رهبری و تاکید ایشان بر اقتصاد مقاومتی، نمی تواند هماهنگی داشته باشد. وقتی که رهبر تا این حد بر لزوم پیشبرد اهداف اقتصاد مقاومتی تاکید می کنند ؛ چطور میتوان، چنین درخواستی را مطرح نمود. از صحبت‌های آنها این گونه برداشت می شود که داخلی سازی را در دستور کار شان قرار نداده اند.
اینگونه به نظر می رسد که خودروسازان، از بیانات رهبر و شعارهای ایشان که هر ساله مطرح می شوند، قصد سوء برداشت دارند؛ زیرا اگر به صورت منطقی به این بیانات و شعار ها توجه می‌کردند؛ ارتقای استاندارد آلایندگی خودروها را در اولویت قرار می دادند زیرا افزایش کیفیت تولید را در پی دارد.
همچنین اینکه میگویند، ارتقای استاندارد آلایندگی خودروها از یورو ۴ به یورو ۵ تغییر آنچنانی در میزان آلایندگی ایجاد نمی شود؛ درست نیست زیرا تفاوت سطح آلایندگی و تضمین کیفیت آلاینده نبودن در خودروهای یورو ۴ تا ۱۰۰ کیلومتر و در خودروهای یورو ۵ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر می باشد. از خودروسازان انتظار داریم در مسائل فنی، به صورت علمی نظر دهند.