کارتر چیست؟
کارتر یا کارتر یکی از قطعات وابسته به موتور خودرو است که یک محفظه سینی شکل مهم ترین جزء تشکیل دهنده آن است و وظیفه اصلی آن نگه داری از روغن موتور در زمان هایی است که خودرو فعالیتی انجام نمی‌دهد. کارتر از انواع مختلفی برخوردار است و یکی از قطعات حساس موتور به حساب می‌آید.
“کارتر” که در زبان عامیانه به آن کارتل نیز گفته می‌شود، بخشی از موتور خودرو می‌باشد که دقیقا در زیر موتور قرار گرفته است. کارتر یا کارتل روغن خودرو، محفظه ای است که روغن موتور در زمان خاموشی موتور در آن جمع شده و اصلی ترین و مهم ترین وظیفه این محفظه، نگه داشتن روغن موتور می‌باشد.
کارتر در پایین ترین بخش پیشرانه قرار گرفته به دلیل قرارگیری در بخش پایین، احتمال برخورد آن با موانعی که در جاده ها و ناهمواری ها وجود دارند زیاد است، در نتیجه، پوششی را به عنوان مراقب یا سینی برای جلوگیری از ورود هرگونه آسیب و یا سوراخ شدن در زیر آن نصب می‌کنند. با آنکه حجم روغن در پیشرانه ها تفاوت دارد اما اغلب درون این محفظه بین ۴ الی ۸ لیتر روغن قرار دارد.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی این سوال که “کارتر چیست؟” پرداخته و اطلاعات مفیدی را در این باره در اختیار شما قرار دهیم.
کارتر یا کارتل؟
بسیاری از افراد در تشخیص نام این قطعه دچار مشکل می‌شوند و نمی‌دانند که آیا نام کارتر درست است یا کارتل! کارتر خودرو در واقع نامی برگرفته از مخترع آن جان هریسون کارتر است که در بسیاری از صنایع به این نام استفاده می‌شود اما نام عامیانه آن نیز با کارتل شناخته می‌شود. در نتیجه هر دو نام در موقعیت و شرایط مختلف توسط افراد گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اجزای تشکیل دهنده کارتر
کارتر (Oil sump) را از ورقه های فولادی پرس شده و همچنین آلیاژ های آلومینیومی به صورت ریخته گری می‌سازند. در پیشرانه خودرو ها اکثرا از کارتر آلومینیومی استفاده بیشتری نسبت به کارتل فولادی می‌شود چرا که کارتر های آلومینیومی از تبادل حرارتی بهتر و بالاتری برخوردار هستند.
برای جلوگیری از تلاطم روغن در داخل کارتل نیز صفحات فلزی را به طور عمودی در داخل آن قرار می‌دهند. این محفظه از طریق تعدادی پیچ به قسمت زیرین بلوک سیلندر متصل شده و درز بین آن ها نیز به وسیله یک واشر آب بندی می‌شود.
زیر کارتر پیچ هایی قرار دارد که به عنوان پیچ تخلیه روغن و ناخالصی های داخل محفظه عمل می‌کنند و در زمان های تعویض روغن از طریق باز کردن این پیچ ها می‌توان روغن را به راحتی تخلیه کرده و در صورت نیاز از روغن جدید استفاده نمود و آن را درون محفظه کارتر ریخت.
این قسمت در اصل به عنوان منبع ذخیره روغن عمل می‌کند، به غیر از موارد گفته شده کارتل به عنوان موتور درون سوز پیستونی نیز محسوب می‌شود که برای خنک کردن روغن داغ موتور از مخزن کف آن استفاده می‌شود.
کارتر خودرو چه کاربردی دارد؟
همانطور که گفته شد، مهم ترین وظیفه کارتر نگه داشتن روغن موتور است اما سوال اینجاست که “کارتر چکار می‌کند؟” درون کارتر قطعه ای به اسم اویل پمپ وجود دارد که وظیفه اصلی آن پمپ کردن روغن به سوی میل لنگ و دیگر قسمت های موتور می‌باشد. روغن موتور توسط پمپ روغن و از طریق کارتر به تمامی بخش های موتور منتقل شده و پس از آن دوباره به سوی کارتر باز می‌گردد.
کارتر را در اصل می‌توان به مخزنی تشبیه کرد که روغن بعد از گردش کامل در سیستم هایی که به روغن نیاز دارند وارد آن شده و سپس دوباره مسیر را به ترتیب قبل برای پیمودن روغن شروع می‌کند.
روغنی که از موتور به داخل کارتل بر می‌گردد بسیار داغ است و بعد از خنک شدن برای بار دیگر به کمک پمپ به سمت موتور روانه می‌شود. کارتر روغن علاوه بر نگهداری روغن در خود وظایف دیگری نیز دارد که این وظایف عبارتند از:
- خنک کردن روغن موتور
- جای دادن میل لنگ و شاتون اتومبیل در خودش
- جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل محفظه موتور
- حفاظت از میل لنگ و شاتون در برابر اشیاء خارجی
انواع کارتر
“انواع کارتر” روغن خودرو به دو دسته تقسیم بندی می‌شود:
سیستم کارتر خشک
وقتی حرف از سیستم کارتر خشک زده می‌شود منظور این است که در این سیستم کارتر به عنوان محفظه اصلی روغن عمل نکرده و تنها نقش یک گذرگاه برای گذر روغن از موتور خودرو را ایفا می‌کند. روغن بسیار کمی در این سیستم و محفظه کارتر خشک وجود داشته و محفظه آن نیز بسیار کوچک است، در نتیجه، کوچک بودن محفظه سبب شده تا در زیر پیشرانه فضای آزاد زیادی وجود داشته باشد.
در این سیستم، وظیفه پمپ تخلیه کارتر و انتقال روغن خروجی است و استفاده از آن سبب می‌شود تا روغن از منبع خارجی توسط پمپ دیگری به پیشرانه و خنک ساز روغن انتقال یابد. روغن از مخزن به موتور پمپ شده و از طریق نیروی جاذبه به کارتر می‌رسد، سپس به وسیله پمپ دیگری به داخل مخزن بر می‌گردد. تخلیه کامل روغن سبب تخلیه هوای به دام افتاده در محفظه میل لنگ نیز می‌شود.
در این سیستم، کارتر خشک میان مخزن روغن و موتور یک فیلتر روغن قرار دارد که پروسه خنک و تصفیه گردن روغن را نیز انجام دهد. فضای آزاد بزرگی که در قسمت زیرین پیشرانه قرار دارد، این امکان را فراهم می‌کند تا سبب کاهش ارتفاع خودرو شده و مرکز ثقل آن را به سطح زمین نزدیک کند.
نتیجه این فرآیند، افزایش چسبندگی و فرمان پذیری اتومبیل به سطح زمین است. سیستم کارتر خشک اغلب در خودرو های سنگین، سوپر اسپرت و مسابقه ای به کار برده می‌شود چرا که در این خودرو ها باید به محدودیت در ارتفاع اشاره کرد.
سیستم کارتر تر
سیستم کارتر تر در پایین ترین بخش پیشرانه اتومبیل ها طراحی و تعبیه می‌شود تا از این طریق روغنی را که از پیشرانه بر‌می‌گردد در درون خودش جمع آوری کند. بیش از ۸۰ درصد اتومبیل های امروزی از محفظه کارتر تر در موتور هایشان بهره مند هستند چرا که هزینه ساخت، تعمیر و نگهداری آنها با سهولت بیشتری همراه است. سیستم های کارتر تر به سه دسته کوچک تقسیم بندی می‌شود:
سیستم روغن کاری زیر فشار
در این سیستم روغن توسط پمپ از باغچه مکیده شده و پمپ آن را به سمت فیلتر می‌فرستند. بعد از عبور روغن از فیلتر، مجددا از شیر تنظیم فشار رد می‌شود تا فشار آن به حالت استاندارد برسد، سپس روغن به همه قسمت ها همچون یاتاقان، سوپاپ، میل لنگ و شیار های تعبیه شده در پیشرانه و … ارسال می‌شود.
در این چرخه یک حسگر فشار روغن تعبیه شده که وظیفه آن کنترل فشار لحظه ای میزان روغن می‌باشد. در صورت افت فشار روغن، چراغ هشدار در صفحه کیلومتر شمار روشن خواهد شد. در این نوع از سیستم پمپ روغن وظیفه روغن کاری زیر فشار را بر عهده خواهد داشت.
سیستم روغن کاری پاششی
در این سیستم قاشقک هایی وجود دارد که با هر چرخش میل لنگ داخل حوضچه روغن فرو رفته و روغن را به قسمت زیرین پیستون پرتاب می‌کنند. نبود دقت در روغن کاری، وابستگی زیاد به میزان روغن موجود در کارتر، و احتمال روغن کاری کمتر و بیشتر از سطح استاندارد از جمله معایب این سیستم به حساب می‌آید.
نوع روغنی که در این سیستم به کار می‌رود از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد چرا که ویسکوزیته آن نباید زیاد و یا کم باشد، و استفاده از روغن استاندارد و مرغوب برای حفظ سلامتی این بخش حائز اهمیت است. این نوع سیستم در کارتر تر برای پیشرانه هایی با سایز کوچک بسیار مناسب هستند.
سیستم روغن کاری پاششی و زیر فشار
این سیستم همانطور که از نامش پیداست، ترکیبی از سیستم روغن کاری زیر فشار و پاششی به حساب می‌آید، چرا که پمپ روغن را به میل لنگ و میل سوپاپ منتقل می‌کند تا از این طریق بتواند یاتاقان ها و شیار های موجود را روغن کاری نماید.
بخش دیگری از روغن موجود در کارتر از طریق نازل ها یا قاشقک ها بر روی میله ها، سیلندر ها، رینگ، پیستون و یاتاقان ها پاشیده می‌شوند. کارتر روغن از جمله قطعاتی است که دچار عیوب زیادی می‌شود، به خصوص در اتومبیل هایی که در آن ها از کاسه زیر قطعه استفاده نشده است و کارتر را با مشکل برخورد با دست انداز مواجه می‌کند.
علاوه بر این، کارتر ها پس از مدتی دچار نشتی می‌شوند که البته خودرو های قدیمی بیشتر از نمونه های جدید دچار نشتی می‌شوند چرا که استفاده از سینی در زیر آنها مانع بروز مشکلاتی همچون نشتی و … می‌شود.
علائم خرابی کارتر
از عمده ترین مشکلات و عوامل خرابی کارتر روغن ریزی است که راننده را به سرعت متوجه می‌سازد. البته تعویض روغن های پی در پی و نداشتن چسب مناسب در کارتل نیز از دیگر دلایل وجود ایراد و اختلال در این قطعه است که باید نسبت به رفع آن اقدام کنید.
خرید کارتر
اگر قصد تعویض کارتر روغن خودرو خود را دارید و به دنبال مرکز معتبری برای خرید آن هستید، مجموعه یدک یار با ارائه بهترین و با کیفیت ترین قطعات به عنوان یک مجموعه مناسب برای خرید کارتل روغن مناسب است.
این مجموعه با ارائه طیف گسترده ای از لوازم و قطعات یدکی خودرو، سعی در تامین نیاز مشتریان خود در هر نقطه ای از کشور است. فروشگاه یدک یار محصولاتی با ضمانت اصالت و سلامت فیزیکی کالا رضایت خریداران خود را در اولویت های اولیه قرار می‌دهد.
چنانچه محصول خریداری شده از کیفیت و بسته بندی مطلوب برخوردار نباشد، امکان تعویض یا مرجوع کردن آن نیز وجود دارد. همچنین، دریافت مشاوره رایگان نیز توسط تیم متخصص یدک یار وجود دارد. اگر قصد خرید کارتر روغن دارید، می‌توانید با ما در تماس باشید.