چرا در برخی خودرو ها از زاپاس استفاده نمیشود؟

خرید لاستیک تمامی ماشین ها

خرید لاستیک ماشین

“لاستیک زاپاس” (Spare tire)، تایری اضافه بر چهار چرخ خورو می باشد، که نام دیگر آن لاستیک یدکی نیز می باشد. این لاستیک در مواقع ضروری مثل پنچرشدن و یا صاف شدن “لاستیک” بکار برده می شود.  محل قرار گیری این تایر، بسته به نوع طراحی خودرو متفاوت می باشد؛ مثلا در برخی خودروها داخل صندوق عقب، بعضی برروی موتور، بعضی دیگر روی درب صندوق عقب قرار می گیرد.امروزه در بیشتر خودروها به علت پایین آمدن وزن کلی خودرو و پایین آمدن مصرف سوخت آن تایر “زاپاس” مانند چرخ فرغون می باشد.

براساس تحقیقات انجام شده، در حال حاضر، تقریبا یک سوم خودروهای خارجی لاستیک زاپاس را از خودروهایی که به بازار عرضه می کنند حذف کرده اند. حال اینکه دلیل این امر چه چیزی می تواند باشد؟؟؟

اگر در این مدت مشتری خودروهای خارجی بوده باشیم، متوجه این موضوع شده ایم که برخی از خوروسازان بزرگ جهان خودروهای جدید را بدون تایر زاپاس، عرضه کرده اند. این امر موجب تعجب بسیاری از مشتریان آنها شده است و همچنین باعث شده تا سوالات زیادی در ذهن آنها شکل بگیرد مثلا: اگر لاستیک خودروشان پنچر شود؛ چکار کنند ؟ دلیل خودروسازان از اجرای این امر چیست؟ سود بیشتر باعث انجام این کار از سوی خودروسازان شده است ؟

با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته می توان گفت، از سال ۲۰۱۷ تا به حال، حدود ۳۶ درصد (حدود یک سوم) از خودروهای جدید، بدون تایر زاپاس، تولید و به مشتری تحویل داده شده است .نکته ی جالب توجه در این موضوع این است که بسیاری از مشتریان از نبودن زاپاس در خودروهایشان مطلع نیستند، و تا زمان بروز مشکل در خودرو (پنچری لاستیک ها) متوجه این موضوع نشده اند؛ به همین دلیل سازمان خودرو امریکا در سال ۲۰۱۶، ۴۵۰ هزار تماس تلفنی را دریافت کرد.

خودروسازان نیز، دلیل های مختلفی را برای حذف زاپاس از خودروهای مدل جدید مطرح کرده اند که البته، هیچ یک از این دلایل نمیتواند توجیهی برای افراد در راه مانده باشد. در اینجا به چند نمونه از دلایل خودروسازان و بررسی این دلایل می پردازیم:

• تجهیز برخی از خودروها به تایرهای ران فلت (RUN-FLAT)
• کاهش هزینه های تولید
• کاهش وزن خودرو
• کاهش مصرف سوخت
• محدودیت طراحی در برخی خودروها
• ارائه کیت تعمیر

استفاده از تایرهای ران فلت

نام دیگر این تایرها پنچر رو می باشد، هنگام استفاده از این نوع تایر در زمان بروز “پنچری لاستیک“، همچنان می توان از خودرو استفاده نمود تا به تعمیرگاه برسیم .

این لاستیک ها جایگزین لاستیک های زاپاس در خودرو می باشند و مشابه تایرهای زاپاس کوچک دارای محدودیت می باشند. طراحی این نوع لاستیک به گونه ای است که با سیستم پایش فشار باد لاستیک هماهنگ می باشد، بنابراین در صورت کم باد شدن و یا پنچر شدن لاستیک به راننده هشدار می دهد. در این مواقع راننده باید رفتار خود را تغییر دهد.

در زمان دریافت هشدار پنچری خودرو، راننده باید در صورت بالا بودن سرعت خودرو را به ۸۰ کیلومتر در ساعت کاهش دهد، محدوده ی حرکت خودرو نیز باید تا حد امکان کاهش یابد. لاستیک های ران فلت نسبت به لاستیک های معمولی گران تر می باشند و در صورت استفاده از این لاستیک، باید لاستیک های دیگر خودرو نیز ران فلت باشند مثلا امکان استفاده از این لاستیک فقط در چرخ های جلو وجود ندارد.

به علت بالا بودن هزینه این نوع لاستیک ها، توسط شرکت های محدودی عرضه می شوند. شرکت های خودروسازی BMW در بین دیگر شرکت ها استقبال بیشتری را در استفاده از این تایرها نشان داده اند. امکان تعمیر این تایرها به هیچ عنوان وجود ندارد و باید بلافاصله تعویض شوند. 

انواع لاستیک های بدون نیاز به پنچرگیری (لاستیک ران فلت)

لاستیک های ران فلت در سه نوع مختلف تولید می شوند. لاستیک متکی به خود، لاستک خود ترمیم، لاستیک با تکیه گاه کمکی در این قسمت به توضیح مختصری از این تایرها می پردازیم.

۱٫لاستیک متکی به خود    

معمول ترین نوع تایرهای ران فلت، نوع متکی به خود می باشند. دیواره داخلی این نوع لاستیک ها از حد معمول بسیار سخت تر است و همچنین دارای تکیه گاه داخلی نیز می باشند به دلیل وجود این تکیه گاه بیشتر سطح لاستیک به جای قرارگیری روی رینگ، برروی این قسمت قرار می گیرد که این عمل از صدمه به آن جلوگیری می کند. از معایب استفاده از این نوع لاستیک ها نیز میتوان، سواری سفت تر خودرو را نام برد و همچنین خودروهای مجهز به ران فلت عبور از دست انداز برایشان سخت تر از خودروهای دیگر می باشد.

۲٫لاستیک خود ترمیم

لاستیک های خود ترمیم مانند اسپری های ضد پنچری عمل می کنند. این لاستیک ها از داخل دارای آستری می باشند و در صورت ایجاد سوراخ کوچک این آستری واکنش نشان می دهد.استفاده از این نوع لاستیک ها خیلی معمول نمی باشد و تنها در سایزهای محدود تولید می شود.

۳٫لاستیک های با تکیه گاه کمکی

استفاده از این نوع لاستیک ها در وسایل نقلیه نظامی دیده می شود در طراحی این نوع لاستیک ها، از کولار برای تقویت تایر استفاده شده است. کولار باعث مقاومت در برابر پنچری و حتی گلوله می شود؛ همچنین با تقویت بخش داخلی، می تواند وزن خودرو را نیز تحمل کند. بالا بودن وزن این لاستیک ها، باعث تاثیرات منفی بر روی مصرف سوخت و هندلینگ خودرو می شود به همین دلیل، این نوع لاستیک فقط در خودروهای سنگین بکار می رود.

لاستیک زاپاس و کاهش هزینه تولید 

با توجه به هزینه ی بالای تایرهای ران فلت، استفاده از این تایرها به جای زاپاس، نمی تواند باعث کاهش در هزینه های تولید شود.در صورتی که خودروسازان از لاستیک های معمولی برای خودرو ها استفاده کنند؛ در صورت حذف زاپاس و لوازم همراه آن، می توانند در هزینه های تولید صرفه جویی کنند. مثلا اگر قیمت یک لاستیک خودرو را حدود ۱۰۰ دلار در نظر بگیریم با حذف لاستیک زاپاس، هزینه ی تولید خودرو ۱۰۰ دلار کاهش می یابد.   

ارائه کیت تعمیر لاستیک بجای زاپاس (تایر فیتینگ)

کیت تعمیر یا تایر فیتینگ، سیستم آن مانند پمپ باد می باشد و علاوه بر تنظیم باد لاستیک، در زمان بروز پنچری،ماده پنچرگیری را به لاستیک وارد می نماید و از نشت باد تایرجلوگیری می کند. از دیگرخودروسازانی که اقدام به حذف لاستیک زاپاس در ارائه خودرو نموده اند، می توان به شرکت هیوندا اشاره کرد. این شرکت به جای ارائه زاپاس در خودرو، اقدام به ارائه ی کیت تعمیر نموده است؛ آنها دلیل این کار را کاهش وزن خودرو میدانند. نماینده این شرکت نیز اعلام کرده است که:

در اجرای حذف تایر زاپاس در این شرکت به هیچ عنوان مسائل مالی مطرح نبوده است؛ و مهمترین دلیل اجرای آن کاهش وزن خودرو می باشد، با حذف زاپاس از خودرو وزن آن  در حدود ۱۱ کیلوگرم کاسته می شود. مهندسین خودوساز همیشه در جست و جوی راه حل هایی برای بالابردن بازدهی خودرو هستند و یکی از عوامل اساسی در بهبود بازدهی، کاهش وزن خودرو می باشد.

کاهش مصرف سوخت با حذف زاپاس در پی کاهش وزن خودرو 

کاهش وزن خودرو باعث بهبود و کاهش مصرف سوخت خودرو می شود. بر اساس تحقیقات انجام گرفته در این زمینه، با کاهش وزن خودرو، مصرف سوخت تا ۱ درصد کاهش می یابد؛ که البته همین کاهش ۱ درصدی میزان سوخت، در بهبود رتبه ی مصرف سوخت خودرو و در نتیجه در فروش آنها تاثیر بسزایی دارد.

محدودیت طراحی در برخی خودروها

یکی دیگر از عوامل اصلی حذف زاپاس از خودرو، گرایش به استفاده از خودروهای الکتریکی و هیبریدی می باشد. یکی از مسائل مهندسان و طراحان خودرو، در خودروهایی دارای باتری هستند، محل قرارگیری باتری می باشد. در این خودروها باتری را در زیر صنلی های عقب، (کف انتهای خودرو) و در قسمت بار تعبیه شده است. به همین دلیل مهندسین طراحی، برای جلوگیری از حذف قمت بار خودرو زاپاس را از طرح حذف نمودند.

میشل تینسون نماینده شرکت هیوندا نیز در دفاع از این طرح می گوید :  طراحان با حذف زاپاس از خودرو، و تعبیه باتری به جای آن باعث شده در تا در فضای داخلی و بار خودرو تغییر ایجاد نشود.

حذف لاستیک زاپاس در خودروهای بزرگ، به دلیل مشکل کمبود فضا نمی تواند باشد؛ اما به دلیل استقبال بیشتر مشتریان از خودروهای هیبریدی صندوق دار و هاچبک، خودروسازان مجبور به حذف زاپاس از این مدل خودروها، می باشند. با این وجود، بر اساس نتایجی که شرکت خودروسازی هیوندا از نظر سنجی ها بدست آورده است؛ دلیل حذف زاپاس از خودرو های غیر هیبریدی، برای مشتریان این شرکت قابل پذیرش نمی باشد. به همین دلیل شرکت هیوندا نیز در طراحی و عرضه برخی از مدل های خودرو بازنگری کردند و در برخی از مدل ها مانند: النترا و اکسنت که قبلا بدون زاپاس عرضه می شدند؛ اکنون همراه با زاپاس تحویل مشتری داده می شوند.