استکان تایپیت چیست؟
استکان تایپیت یکی از قطعات موتور خودروست که نیرو را از میل سوپاپ به سوپاپ منتقل می کند و در واقع استکان تایپیت نیرو خود را از میل بادامک می گیرد. شکل ظاهری این قطعه گرد و تقریبا کشیده بوده و علائم خرابی آن به خوبی در کارکرد کلی خودرو نمود پیدا می کند.
برای اینکه موتور یک خودرو به نحو احسن کار کند باید یک سری از عملکرد ها به درستی انجام شوند. یکی از اینها در سر سیلندر خودرو انجام می‌شود. سر سیلندر نیرو را از میل سوپاپ به سوپاپ انتقال می‌دهد. برای انتقال نیرو از میل سوپاپ به سوپاپ، قطعه ای به نام استکان تایپیت هم باید وارد کار شود.
وظیفه استکان تایپیت این است که نیرو را به میله تایپیت منتقل کند و نیرو را از میل بادامک می‌گیرد. در واقع، سوپاپ بالابر یا تایپیت به قطعه ای از خودرو می‌گویند که حرکت بادامک را به میل تایپیت و یا مستقیما به ساق سوپاپ منتقل می‌کند. استکان تایپیت موجود در ماشین‌ها به مدل و نوع خودرو بستگی دارد. این قطعه اخیرا در کشور خودمان و در شهر شیراز هم تولید می‌شود که قیمت آن حدود یک سوم نمونه‌های خارجی استکان تایپیت است.
در ادامه به بررسی بیشتر استکان تایپیت می پردازیم. با ما همراه باشید.
انواع استکان تایپیت
دو نوع استکان تایپیت ممکن است در خودروها وجود داشته باشد:
استکان تایپیت نوع اول مکانیکی است و در آن، نیرو از طریق میل انگشتی که ظاهری میله ای و استوانه ای دارد، به سوپاپ منتقل می‌شود. تنظیم کردن این نوع استکان تایپیت سخت است.
استکان تایپیت نوع دوم که میزان کارایی و کیفیت انتقال نیروی بیشتری دارد، روغنی است و فشار روغن باعث می‌شود که نیرو از طریق انگشتی به سوپاپ منتقل شود. استکان تایپیت در موتورهای میل سوپاپ رو، وسط بادامک و ساق سوپاپ جای دارد. تایپیت روغنی خود به خود با تغییر میزان خلاصی سیستم محرک تنظیم می‌شود. خلاصی سیستم محرک سوپاپ از انبساط یا سایش نشأت می‌گیرد.
فواید استفاده از تایپیت روغنی
استفاده از تایپیت روغنی باعث می‌شود سرو صدای تایپیت کم شود، سایش قطعات سیستم محرک سوپاپ کاهش یابد و خلاصی سیستم محرک سوپاپ نیاز به تنظیم پی در پی نداشته باشد.
روغن تحت فشار که از پمپ روغن می‌آید به وسیله یک مجرای اصلی روغن به بالابر می‌رود. مجرای اصلی روغن در سرتاسر بدنه موتور امتداد دارد و وقتی سوپاپ بسته می‌شود روغن از طریق روغن خورهای موجود در بدنه تایپیت و پیستون داخلی وارد تایپیت می‌گردند.
فشار روغن موجب باز شدن شیر پولکی می‌گردد و بعد از آن روغن به فضای زیر پیستون می‌ریزد. همه اینها باعث می‌شود پیستون بالا برود و میل تایپیت را بفشارد تا همه خلاصی سیستم محرک سوپاپ را بگیرد. سپس وقتی بادامک، تایپیت را به سمت بالا می‌برد دیگر تایپیت سر و صدا نمی کند چون تایپیت روغنی، خلاصی را گرفته و دیگر صدایی تولید نمی شود. زمانی که قطعه استکان تایپیت بصورت یک دفعه ای بالا می‌رود فشار روغن زیر پیستون افزایش می‌یابد و در نتیجه شیر پولکی بسته و روغن در محفظه باقی می‌ماند.
از آنجایی که روغن و سیال تراکم ناپذیر هستند تایپیت روغنی به صورت تایپیت مکانیکی عمل می‌کند، یعنی بالا می‌رود و سوپاپ را باز می‌کند. وقتی برجستگی بادامک از زیر تایپیت بیرون رفت، فنر سوپاپ آن را فشار می‌دهد و در نتیجه سوپاپ بسته می‌شود. این اتفاق باعث می‌شود که تایپیت به جای خود برگردد و فشار در محفظه کاهش یابد. در صورتی که روغن نشت کرده باشد میزان بیشتری از روغن از مجرای اصلی وارد می‌شود و محفظه را مجددا پر می‌کند.
در خیلی از موتورهای سوپاپ رو روغنی، تایپیت پاشنه انگشتی و سطوح تماس را روغنکاری می‌کند وقتی سوپاپ بسته می‌شود روغن از طریق سوراخ تعبیه شده در میل تایپیت نشین تایپیت جریان پیدا می‌کند و سپس در میل تایپیت تو خالی به سمت بالا می‌رود. در بعضی موتورهای میل سوپاپ رو تایپیت روغنی در سمتی از انگشتی نصب می‌گردد که با ساق سوپاپ ارتباط دارد. در سایر موتورهای میل سوپاپ رو، تایپیت روغنی در استکان تایپیت تعبیه می‌شود.
خرابی استکان تایپیت
استکان تایپیت نقش مهمی در سوپاپ موتور خودرو دارد. استکان تایپیت از جنس چدن ساخته شده است که بتواند در هنگام تماس زیاد با میل بادامک، مقاوم باشد. استکان تایپیت در یک سوراخ قرار می‌گیرد. از آنجایی که استکان تایپیت درون محفظه و جایگاه خود، حرکتی بالا و پایین مانند دارد. به خاطر اصطکاک زیاد با میل بادامک اشاره کرد، استکان تایپیت خراب می شود.
قبل از تعویض استکان تایپیت، به سالم بودن میل بادامک خودرو توجه کنید. هنگام تعویض استکان تایپیت، بهتر است میل بادامک نیز تعویض گردد.
علائم خرابی میل تایپیت خودرو
- نوسان دمای موتور
نوسان دمای موتور که منجر به بالا و پایین رفتن غیر عادی آمپر آب خودرو می‌شود، به مرور زمان کار موتور با اختلال مواجه می‌کند. این اتفاق، حرارت موتور را کاهش داده و در زمان کوتاه و به طور غیر طبیعی آن را افزایش می‌دهد.
- ریخته شدن مایع خنک کننده به زیر خودرو
بر اثر خرابی ترموستات، مایع خنک کننده در بسته ترموستات گیر می‌کند. نشت مایع خنک کننده علل زیادی می‌تواند داشته باشد. ادامه پیدا کردن این مشکل باعث می‌شود تا با گذشت زمان شلنگ های سیستم خنک کننده نشتی پیدا کنند و باید فکری به حال آن کنید.
- جوش آوردن موتور خودرو
اولین نشانه ای که ممکن است در ماشین شما رخ دهد، بالا رفتن درجه آب به محدوده قرمز و جوش آوردن خودرو در ۱۵ دقیقه حرکت اول است. همین مساله باعث خوب کار نکردن ترموستات خودرو می‌شود .
نکات لازم در هنگام وصل شدن و سفت شدن فرمان هیدرولیک و میل تایپیت
در وهله اول تسمه هیدرولیک را بررسی کنید و از سالم بودن آن مطمئن شوید. سپس روغن هیدرولیک را بررسی کنید و از اینکه میزان آن کافی است و کیفیت خود را از دست نداده است اطمینان حاصل کنید. روغن هیدرولیک باید به پمپ هیدورلیک برسد.
در صورت نیاز به خرید استکان تایپیت برای خودرو خود می توانید با مجموعه یدک یار در تماس باشد و بسته به نوع خودرو خود می توانید مدل و برند مورد نظر را با ضمانت اصالت کالا به دو صورت اینترنتی و یا تلفنی سفارش داده و در سریع ترین زمان ممکن تحویل بگیرید.