فرمان چگونه کار می‌کند؟
فرمان و سیستم تشکیل دهنده آن از ملموس ترین بخش های حساس یک خودرو محسوب می‌شود که وظیفه هدایت چرخ های خودرو را دارد. این قطعه توسط غربیلکی با راننده در تماس است. فرمان سیر تکامل طویلی را پشت سر گذاشته که در این مقاله به بررسی آن پرداخته ایم.
“فرمان” از مهم ترین بخش های تعبیه شده در کابین می‌باشد که در تماس مستقیم با فرد راننده قرار داشته و هدایت خودرو نیز حول محور این قطعه می‌چرخد. فرمان، غربیلک دایره شکلی است که با چرخش به سمت راست و چپ سبب تغییر زاویه چرخ های خودرو، و در نتیجه هدایت اتومبیل در مسیر دلخواه می‌شود.
اهمیت وجود فرمان (Steering) همانند اهمیت وجود موتور است و بدون آن نمی‌توان اتومبیل را به درستی به حرکت درآورد.
در این مقاله قصد داریم تا اطلاعاتی مبنی بر ساختار کلی این سیستم و همچنین نحوه عملکرد آن را در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید.
پیش از آنکه به بررسی چگونگی کارکرد فرمان بپردازیم، بهتر است ابتدا اطلاعاتی در رابطه با خود فرمان و انواع آن بدست آوریم.
فرمان یکی از قطعات اصلی و مهم هر خودرویی محسوب می‌شود؛ زمانی که فرد راننده فرمان را در جهت های مختلف می‌چرخاند، این حرکت از طریق پیچی انجام می‌شود که در انتهای میل فرمان وجود داشته و دنده را حول محور خود به سمت راست یا چپ (بسته به گردش چرخ فرمان) هدایت می‌کند.
محور این دنده از طریق اهرم های گوناگون به چرخ های جلو که به آن ها چرخ های هدایتی اتومبیل نیز گفته می‌شود، حرکات سمتی می‌دهد. از آنجایی که وجود فرمان در خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است و یک قطعه حساسی به شمار می‌رود، فرد راننده باید نسبت به روغن کاری اهرم های فرمان طی بازده زمانی های مشخص اقدام کند. روغن کاری اهرم ها باید به صورت مرتب و منظم انجام شود.
امروزه فرمان های نسل جدیدی در ساختار خودرو بکار رفته که علاوه بر داشتن ویژگی های منحصر به فرد، امکان تنظیم زاویه و ارتفاع، ایمنی راننده و سرنشینان، و در نتیجه سهولت استفاده برای فرد را به خوبی تامین می‌کند. در ادامه مقاله به انواع فرمان ها اشاره خواهیم کرد.
اجزای تشکیل دهنده فرمان
ساختار کلی فرمان از بخش های مختلفی تشکیل شده است. هر کدام یک از این بخش ها وظیفه مخصوص به خود را انجام می‌دهند. در ادامه به اشاره “اجزای فرمان” می‌پردازیم:
غربیلک فرمان
غربیلک فرمان قطعه ای دایره شکل است که جنس آن از پلاستیک بوده و دارای اسکلتی فلزی می‌باشد. این قطعه نیروی دست فرد راننده را به اهرم بندی فرمان انتقال می‌دهد.
میل فرمان
میل فرمان به میله ای اطلاق می‌شود که توسط پیچ یا یک هزار خاری به غربیلک فرمان متصل شده و سبب منتقل شدن گردش غربیلک فرمان به جعبه فرمان می‌شود.
جعبه فرمان
گشتاوری که از طریق دست فرد راننده به غربیلک فرمان اعمال می‌شود، از طریق ستون فرمان به بخشی به نام جعبه فرمان منتقل می‌شود. جعبه فرمان سبب گسترده شدن گشتاور کم دست شخص راننده می‌شود، در نتیجه این بخش با افزایش قدرت نیروی گشتاور ارتباط مستقیم دارد.
بازوی پیتمن
بازوی پیتمن روی یک هزار خاری نصب شده که در انتهای شفت خروجی جعبه فرمان وجود دارد. با دوران شفت خروجی جعبه فرمان، بازوی پیتمن حرکت زاویه ای انجام داده و انتهای آن از طریق یک سیبک به میله درگ متصل می‌شود.
سیبک
سیبک نوعی مفصل کاسه ساچمه ای است که یک سمت آن به مفصل ساچمه ای اتصال پیدا کرده و سمت دیگر آن به صورت یک پیچ رزوه دار است.
میله درگ
میله درگ به صورت اهرمی بوده و سبب ایجاد ارتباط میان بازوی پیتمن و شغال دست می‌شود.
شغال دست
شغال دست وظیفه انتقال نیروی لازم را به سگ دست دارد. علت این نام گذاری، شکل ظاهری خمیده آن می‌باشد.
سگ دست
سگ دست نیز قطعه ای U شکل می‌باشد که از طریق یک پین بزرگ به محور لولا شده و توانایی این را دارد که نسبت به آن گردش کند. اگر شغال دست از طریق مکانیزم فرمان به حرکت درآید، سگ دست چرخیده و به این صورت، چرخ ها نیز جهت خود را تغییر می‌دهند.
انواع فرمان و اجزای تشکیل دهنده آن ها
در این بخش از مقاله، توجه شما را به بررسی “انواع فرمان” جلب می‌کنیم:
فرمان هیدرولیک
- شیر هیدرولیک
- تسمه هیدرولیک فرمان
- جک هیدرولیک
- روغن هیدرولیک
- شیلنگ ها و لوله های رفت و برگشت هیدرولیک
- پمپ هیدرولیک
- مخزن هیدرولیک
فرمان برقی
- جعبه فرمان
- موتور DC
- مکانیزم تقلیل
- سنسور TORQUE
- کنترل یونیت EPS
فرمان الکتروهیدرولیک
- سنسور فرمان
- موتور برقی
فرمان های قدیمی (فرمان دستی) چطور کار می‌کردند؟
به طور کلی، سیستم فرمان و کارکرد آن در خودروهای های قدیمی همچون پیکان از عملکرد بسیار ساده ای برخوردار بود، به این صورت که یک دنده شانه و پینیون این سیستم را تشکیل می‌دادند، و هنگامی که حرکت دورانی پینیون به دنده شانه می‌رسید، حرکت افقی نیز آغاز می‌شد. سپس پینیون حرکت دورانی غربیلک فرمان را به دنده شانه منتقل کرده و دنده شانه نیز به کمک مفصل ها حرکت افقی را به چرخ های خودرو می‌رساند.
فرمان اتومبیل های قدیمی به قدری سفت و خشک بود که اگر یک خانم، یک فرد مسن و یا فردی با زور کم قصد رانندگی با آنها را داشت، هدایت خودرو را به سختی انجام می‌داد، چرا که ملزم به استفاده از تمام نیروی دست خود برای چرخاندن فرمان بود و در حین حرکت نیز ملزم به نگه داشتن فرمان با نیرو و قدرت بالا بود، تا از انحراف اتومبیل جلوگیری کند. در این نوع فرمان ها، چرخ ها از طریق نیروی وارد شده از سوی شخص راننده به فرمان می‌چرخیدند. به همین دلیل است که فرمان های دستی سبب خستگی بیش از حد راننده می‌شدند.
فرمان هیدرولیک چطور کار می‌کند؟
با پیشرفت تکنولوژی استفاده از فرمان های دستی در خودرو ها کاهش یافت، و این فرمان ها به مرور زمان از رده خارج شده و فرمان های غیر دستی جایگرین آن ها شدند. در فرمان های هیدرولیک استفاده و کمک گرفتن از فشار روغن سبب شده تا راننده بتواند غربیلک را به راحتی بچرخاند.
استفاده از فشار روغن علاوه بر کاهش نیروی لازم جهت گردش فرمان به چپ و راست، باعث کنترل راحت تر خودرو در موقعیت و سرعت های مختلف توسط فرد می‌شود.
نحوه عملکرد فرمان هیدرولیک به صورت زیر است:
پمپ هیدرولیک نیروی دَورانی خود را توسط تسمه هیدرولیک از موتور دریافت می‌کند. در این حالت، پمپ هیدرولیک، روغن هیدرولیک را با فشاری معادل ۷۰ بار توسط لوله فشار قوی هیدرولیک به عقب شیر هیدرولیک منتقل می‌کند.
شیر هیدرولیک دارای سوراخ های متعددی بوده و مدل طراحی آن به گونه ای است که با چرخاندن فرمان به سمت چپ یا راست، فشار روغن به یکی از سمت های چپ یا راست منتقل شده و در نتیجه، نیروی هیدرولیک به چرخانده شدن فرمان توسط هدایتگر خودرو کمک می‌کند.
جهت برخورداری از جریان روغن و میزان آن در سیستم هیدرولیک، مخزن هیدرولیک در فرمان طراحی شده و جریان روغن هیدرولیک پس از عبور از جک هیدرولیک، توسط شیلنگ برگشت به مخزن باز می‌گردد.
فرمان الکتروهیدرولیکی چطور کار می‌کند؟
فرمان الکتروهیدرولیکی نسخه پیشرفته تر فرمان هیدرولیکی می‌باشد که عیب های موجود در فرمان هیدرولیکی را به خوبی تحت پوشش خود قرار داده است. در فرمان های الکتروهیدرولیکی به جای پمپ روغن از یک موتور برقی استفاده شده، از طرف دیگر، سنسور های مناسبی در آن تعبیه شده که مشکل فعال بودن همیشگی فرمان های هیدرولیک را از بین برده است.
در ساختار فرمانهای الکتروهیدرولیکی، اتصال تسمه ای میان موتور و پمپ روغن قطع شده و فرمان نیروی لازم پمپ را از موتور برقی بدست می‌آورد.
فرمان برقی چطور کار می‌کند؟
در این نوع فرمان ها، سرعت و چگونگی چرخش غربیلک فرمان در حین استفاده فرد توسط سنسورهای تعبیه شده در آن مورد بررسی قرار گرفته و این اطلاعات به همراه شکل های ورودی از سنسور گشتاور پیچشی که بر روی شفت فرمان بسته شده تغذیه می‌کنند.
ورودی های دیگری همچون کنترل کشش، سرعت و یا سیستم پایداری خودرو برای تصمیم گیری مقدار کمک مورد نیاز و چگونگی حرکت فرمان، جزء ملاک های اصلی به حساب می‌آیند، سپس کنترل یونیت شروع به دادن فرمان به موتور کرده و سنسور روی موتور از میزان چرخش موتور به کنترل یونیت بیدبک می‌دهد.
اختلالات و ایرادات فرمان
- خلاصی زیاد در دستگاه فرمان
- سفتی بیش از حد غربیلک
- گیج بودن فرمان
- کشیده شدن غربیلک به یک سمت
- لرزش داشتن چرخ های جلو در هنگام سرعت پایین
- ناپایداری چرخ های جلو در هنگام سرعت بالا
- تولید صدا در بخش تایرها در سرپیچ ها
- پس زدن فرمان
با مشاهده هر یک از موارد بالا نشانه ای حاکی بر وجود مشکلی از سمت سیستم فرمان به فرد داده می‌شود و شخص راننده ملزم به مراجعه به مرکز متخصص جهت بررسی و رفع ایراد به وجود آمده خواهد بود. توجه داشته باشید که عدم توجه به نشانه های ذکر شده سبب به خطر افتادن ایمنی سرنشینان و وارد شدن خسارات مالی و حتی جانی خواهد بود.
خرید لوازم سیستم فرمان
خرید فرمان خودرویی که در عین زیبایی و داشتن ظاهری زیبا از کیفیت مناسب نیز برخوردار باشد از جمله دغدغه های اغلب رانندگان است. غربیلک فرمان ملموس ترین قطعه ای است که راننده با آن سروکار دارد و مواردی از جمله خوش دستی، نرمی، و همچنین فرمان پذیری از جمله مهم ترین ویژگی هایی است که هنگام خرید باید به آن توجه کافی نمود.
اگر شما نیز به فکر تعویض فرمان خودرو خود افتاده اید و به دنبال یک مرکز معتبر برای خرید آن می‌گردید، مجموعه یدک یار میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد چرا که این مرکز در کنار ارائه محصولاتی با ضمانت اصالت و همچنین سلامت فیزیکی، گامی در جهت جلب اعتماد و رضایت مشتریان بر می‌دارد.
همچنین، امکان دریافت مشاوره رایگان توسط تیم مجرب یدک یار نیز برای تمامی خریداران در هر نقطه ای از کشور فراهم است. جهت دریافت مشاوره و خرید لوازم سیستم فرمان با ما در تماس باشید.