جعبه فیوز چیست؟
جعبه فیوز یکی از سیستم های پراهمیت در خودرو می‌باشد که سرخط تمامی تجهیزات الکتریکی اتومبیل است و آنها را تغذیه می‌کند. این سیستم از اجتماع فیوزهایی با جریان آمپر های مختلف تشکیل شده است. در این مقاله به بررسی کاملی درباره این قطعه و نحوه عملکرد آن پرداخته ایم.
انرژی یکی از مهم ترین فاکتورهای زندگی کنونی بشر است و طی قرن هایی که مخترعانی نظیر ادیسون و تسلا به آن دست پیدا کردند، در میان جوامع به شکل عنصری حیات بخش درآمد تا جایی که نبود آن بیش از نیمی از فعالیت های زندگی ما را در طول شبانه روز تحت شعاع قرار می‌دهد.
سیستم الکتریکی به صورت اتصالات برقی در بسیاری از تجهیزات زندگی ما به کار می‌آید. لوازم منزل، تجهیزات محل کار، آشپزی، و حتی رانندگی نیز زیر سایه این عنصر کاربردی شبانه روز به کار خود مشغول هستند و هرگونه اشتباه و خطا در سیم بندی مدارهای آن موجب بروز خطرات مختلفی خواهد شد.
خودروهای امروزی توسط یک سیستم الکتریکی پیچیده پشتیبانی میشوند و این سیستم وظیفه محفاظت از تجهیزات و قطعات خودرو را بر عهده دارد. این پروسه حفاظت توسط برخی از تجهیزات حفاظتی صورت می‌گیرد که با نام های فیوز و “جعبه فیوز” از آنها یاد می‌شود. در این مقاله سعی کرده ایم تا به بررسی این سوال که “جعبه فیوز چیست؟” پرداخته و اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.
فیوز و جعبه فیوز چیست؟
جعبه فیوز (Fuse Box) یکی از تجهیزات کاربردی خودرو است که وظیفه حفاظت از تجهیزات برقی اتومبیل را بر عهده دارد. این قطعه از تعداد مختلفی از فیوزهای کوچک تشکیل شده است که با جذب جریان ناشی از اضافه بار الکتریکی غیرمجاز از دستگاه هایی که متصل به جریان برق هستند محافظت کرده و با قطع این جریان مانع آسیب رساندن به آنها می‌شود.
با گذشت سال های متوالی اختراع خودرو و آزمون خطاهای بسیاری که در این راه به وجود آمد، مخترعان به این نتیجه رسیدند که تجهیزات خودرو نیاز به مدارهایی جهت جلوگیری از آسیب در زمان هایی که جریان برق به طور یکنواخت متصل نمی‌شود، دارند. بدین ترتیب، فیوزهایی که اولین بار در سال ۱۸۹۰ توسط توماس ادیسون اختراع شد، رفته رفته در سیستم برق رسانی خودروها نیز جای گرفت.
امروزه، سیستم های الکتریکی متعددی در سیستم خودرو وجود دارد که با اتصال جریان برق کار می‌کنند. البته تعداد این سیستم های الکتریکی وابسته به مدل خودرو می‌باشد و بر اساس تاریخ طراحی و تولید، امکان پشتیبانی توسط سیستم های الکتریکی بیشتر و در نتیجه افزایش تعداد فیوزها وجود دارد.
وجود این سیستم های متعدد در خودرو نیازمند پشتیبانی از جانب وسیله ای به نام جعبه فیوز می‌باشد که دارای فیوزهایی با آمپرهای متفاوت است که در نتیجه اجتماعی از این قطعات کوچک را به وجود می‌آورد. در واقع، تمامی تجهیزات الکتریکی خودرو از این جعبه تغذیه می‌کنند. جعبه فیوز سیم کشی های موجود در برق رسانی را به شکل منظمی چیدمان کرده و بررسی و رفع ایراد های آن توسط کارشناس را تسهیل می‌کند. هر جعبه فیوز قابلیت پشتیبانی از ۲۰ الی ۴۰ فیوز را دارد.
ساختار فیوز
همانطور که گفته شد، فیوزها از جثه بسیار ریزی برخوردارند و بر خلاف این طراحی ظریف از وظیفه بسیار حساسی در تمامی سیستم های الکتریکی برخوردارند.
ساختار کلی این قطعه به صورت ساده ای طراحی شده است، بدین ترتیب که نوار فلزی در درون یک محفظه غیر رسانا تعبیه شده و اصلی ترین وظیفه را انجام می‌دهد.
با عبور غیر مجاز جریان، نوار فلزی درون این محفظه ذوب شده و مدار الکتریکی در دستگاه به طور کامل قطع می‌شود. البته طراحی ساختار ذکر شده ساده ترین نوع فیوز است که با نام ذوب شو شناخته می‌شود. دیگر ساختارهای این قطعه در انواع مختلفی دسته بندی میشوند. برخی از این انواع عبارتند از:
- فیوز تیغه ای
- فیوز مخصوص سیم
- فیوز گروهی
- فیوز پیچی یا فشنگی
با توجه به ساختار طراحی شده برای هر کدام یک از این فیوزها، سرعت عملکرد آنها نیز متفاوت می‌شود و در سیستم الکتریکی خودروها نیز بر همین اساس انتخاب و تعبیه میشوند.
عملکرد جعبه فیوز
پاسخ به این سوال که “جعبه فیوز چکار می‌کند؟” از فاکتورهایی است که باید به خوبی از آن مطلع باشید چرا که از اهمیت بالایی در سیستم برق رسانی خودرو برخوردار است و اختلال در آن سبب بروز آسیب و حتی برخی خطرات می‌شود.
شایع ترین مثالی که می‌توان درباره عملکرد این قطعه گفت، استارت خودرو است. زمانی که اتومبیل خود را استارت می‌زنید، جریان برق وارد سیستم الکتریکی این بخش می‌شود. در این زمان معمولا دو حالت پیش می‌آید؛ در حالت اول خودرو به درستی استارت می‌خورد و به کار می‌افتد.
در حالت دوم، اگر این جریان شدتی بیش از ظرفیت فیوز استارت خودرو داشته باشد، فیوز وارد عمل شده و اتصالات اضافی و غیرمجاز را توسط آلیاژ فلزی محفظه خود می‌گیرد و این نوار فلزی ذوب می‌شود. بدین ترتیب، اتصال با سیستم مصرف کننده قطع می‌شود و از بروز آسیب ناشی از شدت جریان های غیرمجاز جلوگیری می‌شود.
ذوب شدن نوار فلزی درون محفظه نیز به معنای سوختن و از کار افتادگی فیوز است و نیازمند تعویض می‌باشد.
به بیان ساده تر، فیوز خودرو دقیقا عملکردی مشابه با فیوز ساختمان های مسکونی دارد. زمانی که فیوز منزل شما به اصطلاح می‌پرد به این معناست که جریانی اضافه و غیرمجاز وارد مدار الکتریکی شده و توسط این قطعه دفع شده است، بدین صورت، لوازم منزل شما دچار آسیب نمی‌شوند. فیوزها به اصطلاح عامیانه جان فدای سیستم های برقی در خودرو و منزل شما هستند.
انواع فیوز
فیوزها بسته به نوع دسته بندی آنها به انواع مختلفی تقسیم بندی میشوند. جنس بدنه و طراحی آنها از مواردی است که دسته بندی های مختلفی را به وجود می‌آورد؛ “انواع جعبه فیوز” بر اساس ساختار اصلی فیوزها عبارت است از:
- فیوز مستطیلی
- فیوز سرامیکی
- فیوز شیشه ای
- فیوز فلزی
با توجه به انواع فیوزهایی که در این لیست ها جای می‌گیرد، می‌توان نتیجه گرفت که ساختار و عملکرد کلی فیوزها به صورت مشابهی انجام می‌شود اما طراحی، جنس بدنه، و ابعاد بسته به مدل های مختلف خودرو کاملا متفاوت است.
محل قرار گیری جعبه فیوز
خودورها به طبع طراحی و سیستم های تعبیه شده در آنها دارای یک یا دو جعبه فیوز هستند. به همین جهت، محل قرار گیری آنها نیز متفاوت است؛ محل قرار گیری این سیستم در خودروهایی که تک جعبه فیوز هستند، در داشبورد نزدیک به زانو راننده می‌باشد.
همچنین، در خودروهایی که از دو جعبه فیوز پشتیبانی می‌کنند، محل قرار گیری جعبه فیوز ها یکی در داشبورد و دیگری کنار موتور خودرو است. جعبه فیوزها وظیفه سیستم برق رسانی را در سیستم ها و تجهیزات الکتریکی مختلف خودرو انجام می‌دهند؛ در ادامه لیستی از این موارد را برای شما فراهم آورده ایم:
جعبه فیوز داشبورد
- برف پاک کن ها
- قفل مرکزی
- صندلی های برقی
- آینه های جانبی برقی
- بوق
- کیلومتر شمار
- فلاشر
- شیشه بالابر
- چراغ ها
- فندک
- سیستم صوتی
جعبه فیوز موتور
- فن رادیاتور
- پمپ بنزین
- کامپیوتر خودرو (ECU)
- ترمز
- سنسورهای الکتریکی
عملکرد صحیح و به موقع هر کدام یک از سیستم های الکتریکی، نیازمند جریان برق متفاوتی است. به عبارت دیگر، تعیین جریان نامی فیوز باید ملزم به شناسایی سیستم موردنظر باشد چرا که ضعیف بودن این جریان موجب عملکرد نه چندان مطلوب آن سیستم شده و بالعکس، جریان های قوی موجب آسیب رسیدن به آن می‌شود.
به همین دلیل، رنگ پولک و درج اعدادی بر روی این پولک ها نشان دهنده ظرفیت فیوز و میزان جریان نامی سیستم برقی موردنظر است که با آمپر اندازه گیری میشوند. به لیستی که رنگ پولک و میزان جریان نامی آنها را مشخص می‌کند توجه کنید:
| رنگ پولک | جریان نامی فیوز به آمپر |
| صورتی | ۲ |
| سبز | ۶ |
| قرمز روشن | ۱۰ |
| آبی | ۲۰ |
| زرد روشن | ۲۵ |
| سفید | ۳۵ |
| سیاه | ۵۰ |
| قرمز تیره | ۱۰۰ |
| نارنجی | ۱۲۵ |
برخی از فیوزها از تفاوت رنگی در پولک برخوردار نیستند و ظرفیت آمپر آنها به رنگ خود پلاستیک فیوز مشخص شده است.
مشکلات جعبه فیوز
همانطور که گفته شد، فیوزهای عمر نسبتا کوتاهی داشته و در بازده زمانی کوتاه نیاز به تعویض دارند. نوارهای فلزی تعبیه شده در این قطعات اصلی ترین مسئولیت را به دوش می‌کشد و بعد از ذوب شدن این بخش، فیوز عملا از کار افتاده و سیستم الکتریکی مربوطه را از مدار خارج می‌کند.
با توجه به تنوع مدل های مختلف فیوز در خودروها، شناسایی فیوز از مدار خارج شده کمی متفاوت است. به عنوان مثال، فیوزهای مستطیلی که معروف ترین نوع فیوزها هستند، دارای یک عایق و دو پایه فلزی است. زمانی که این فیوز سوخته باشد، رنگ روکش و همچنین پایه های فلزی کاملا تیره میشوند.
آن دسته از فیوزهایی که ظاهر پیچیده تری نسبت به دیگر مدل ها دارند و تشخیص سوختگی یا سلامت آنها سخت است، با استفاده از دستگاه هایی مانند مولتی متر یا چراغ آزمایش مورد بررسی قرار می‌گیرند.
موارد دیگری نشان دهنده وجود اختلال در عملکرد فیوز می‌باشد که عبارت است از:
- هشدار کامپیوتر خودرو
- کار نکردن سیستم الکتریکی مورد نظر
علاوه بر اینها، وجود برخی عوامل دیگر در سوختگی و ایجاد اختلال در عملکرد فیوزها تاثیر گذار است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- خرابی دینام
- جابه جایی غیر اصولی موتور خودرو
- توقف یا اتصالی در سیستم برق رسانی خودرو
- کیفیت پایین اجزای تشکیل دهنده فیوز
- افزودن تجهیزات غیر استاندارد و اضافی به خودرو
خرید جعبه فیوز
فیوز از دسته بندی قطعات مصرفی خودرو می‌باشد که به طور مداوم تعویض می‌شود. این قطعه در گستره ای از کیفیت ها و متریال مختلف تولید و عرضه میشوند اما همه آنها دارای استانداردهای کیفی نیستند و ممکن است به دلیل داشتن قیمت های پایین تر خریدار را وسوسه کند اما توجه داشته باشید که پایین بودن کیفیت فیوز ممکن است به سیستم های الکتریکی و در نتیجه تجهیزات خودرو شما آسیب های جدی وارد کند.
بنابراین، تهیه فیوزهای مرغوب که از اصالت کافی برخوردار باشند از پارامترهای مهمی است که باید توسط خریدار اعمال شود.
این قطعات دارای قیمت های مختلفی بسته به مدل های متفاوت آن است اما به طور کلی رنج قیمت های نه چندان بالایی را شامل میشوند. بنابراین، توجه به این موضوع که فیوز از کدام مرکز ارائه قطعات خودرو تامین می‌شود حائز اهمیت است.
سخن آخر
پیرو موارد گفته شده در بخش خرید فیوز، اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که به کیفیت قطعات خودرو اهمیت می‌دهید و به دنبال منابع مورد اعتمادی هستید که محصول خود را با اطمینان خاطر تهیه کنید، پیشنهاد ما فروشگاه لوازم یدکی یدک یار است. با مراجعه به این فروشگاه، طیف وسیعی از قطعات و لوازم یدکی مصرفی خودرو در اختیار شما قرار می‌گیرد که همگی دارای اصالت هستند و ضمانت سلامت فیزیکی محصول را نیز به خریدار ارائه می‌دهند.
خدماتی همچون مرجوع یا تعویض کالا نیز برای خریداران در صورت وجود هر گونه مغایرت با کیفیت ضمانت شده وجود دارد. فروشگاه یدک یار با ارائه چنین خدماتی قصد جلب رضایت و اطمینان مشتریان خود را دارد. برای خرید جعبه فیوز یا دریافت هر گونه مشاوره به صورت رایگان درباره قطعات خودرو با ما در تماس باشید.