آشنایی با سیستم اگزوز خودرو

در این مقاله قصد داریم راجع به منجید اگزوز خودرو صحبت کنیم. نمی شود در مورد منجید اگزیو صحبت کرد ولی در مورد اگزوز و کل ساختار آن حرفی نزد. بنابراین در این مقاله ابتدا نگاهی به “سیستم اگزوز خودرو” می‌اندازیم. 

اگزوز خودرو جزء قطعاتی است که به صورت پیوسته در معرض خوردگی و آسیب و رطوبت و برف و باران قرار دارد، بنابراین با مشکلات زیادی مواجه می‌شود. از آنجایی که سیستم اگزوز خودرو (Exhaust System) از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل شده است. شناخت این اجزا به شما کمک می‌کند تا بفهمید مشکل احتمالی پیش آمده برای اگزوز خودروی شما از کجای آن است. کل سیستم اگزوز بسیار مهم است. اگر اطلاعات کمی در مورد سیستم اگزوز خودرو خود دارید، در اینجا مهمترین اجزای آن آورده شده است.

می دانید که موتور خودروهایی که ما سوار آن‌ها می‌شویم، موتورهای احتراقی هستند یعنی عمل سوختن در سیلندر و موتور شما صورت می‌پذیرد. هر سوختی هم طبیعتا دود و گازهای سمی از خود خارج می‌کند. وظیفه سیستم‌های اگزوز خودرو این است که گازهای تشکیل شده در محفظه احتراق موتور خودروی شما را حذف کنند. قطعاتی که این گازهای مضر را حذف می‌کنند عبارتند از منیفولد اگزوز، سنسور اکسیژن اگزوز، مبدل کاتالیزوری، صدا خفه کن یا همان انباری اگزوز، لوله‌های اگزوز و منجید اگزوز. این اجزا در ارتباط با یکدیگر برای حذف گازهایی مانند هیدروکربن‌ها و مونوکسید کربن کار می‌کنند. در صورت کارکرد ضعیف سیستم اگزوز خودروی شما، مصرف سوخت خودرو بالا می‌رود و از طرف دیگر قدرت موتور خودروی شما هم کاهش پیدا می‌کند. این دو مشکل تنها مشکلات خراب شدن سیستم اگزوز خودرو نیستند بلکه ایجاد سر و صدای زیاد و ایجاد آلودگی زیاد هوا هم از مشکلاتی هستند که خرابی سیستم اگزوز به بار می‌آورد. این مشکل را هم اضافه کنیم که در بسیاری از کشورهای دنیا اگر سیستم اگزوز خودروی شما از کار افتاده باشد، خودروی شما در معاینه فنی رد خواهد شد. برای آشنایی بیشتر با کارایی و وظیفه‌ی اگزوز شما می توانید مقاله اگزوز چیست را از مجله یدک یار مطالعه کنید.

خودروها چگونه می‌توانند آلایندگی را کاهش دهند؟ پاسخ به این سوال ساده است. با استفاده از سیستم اگزوز استاندارد، میزان آلایندگی هوا هم کاهش پیدا خواهد کرد. سیستم اگزوز به کمک اجزای خود، دود تولید شده را از سیلندرهای موتور جمع کرده و مواد مضر موجود در آن دود را از بین برده و بقیه گازهایی که از بین نرفتند را از خودرو خارج می‌کند. سیستم اگزوزی بهتر است که بتواند مواد مضر بیشتری را قبل از خروج از پشت ماشین از بین ببرد یا به بیان دیگر دودهای خارج شده را تمیزتر کند تا میزان انتشار گازهای گلخانه ای کم تر شود و محیط زیست کم تر آسیب ببیند. سیستم اگزوز در عین حال صداهای تولید شده در اثر احتراق را هم کاهش می‌دهد.
یکی دیگر از دلایل افزایش آلودگی خودرو برداشتن اگزوز است. بعضی افراد برای افزایش قدرت و تغییر صدای خودرویشان اگزوز را برداشته اند، اما این موضوع مشکلات دیگری مثل افزایش مصرف سوخت و افزایش آلودگی هوا را به همراه دارد. اگر شما هم جزو این دسته از آدم ها هستید پیشنهاد میشود که مقاله بررسی علت روشن شدن چراغ چک بعد از حذف کاتالیزور را در وبلاگ یدک یار مطالعه کنید

دفعه بعد که در جاده رانندگی می‌کنید به این نکته دقت کنید که اگر صدای ماشینهایی که آرام از کنار شما حرکت می‌کنند را شنیدید به این معنی است که سیستم اگزوز خودروی شما به خوبی کار می‌کند و کار خود را  درست انجام می‌دهد! برعکس، اگر صدای ماشین‌های کناری خود نشنوید یا بدتر از آن، سر و صدای زیادی از خودروی خود بشنوید، احتمالا وقت آن رسیده است که خودروی شما توسط یک اگزوز ساز ماهر بازرسی شود.

گازهای سمی که در خودرو تولید می‌شوند

تمام سیستم‌های اگزوز شش گاز را به عنوان گازهای گلخانه ای تولید می‌کنند که سه تای آنها سمی هستند، از جمله مونوکسید کربن، اکسید نیتروژن و مونوکسید نیتروژن.  وظیفه اصلی سیستم اگزوز در وهله اول از بین بردن گازهای خطرناک تولید شده توسط محفظه احتراق موتور است و  در وهله بعدی دفع این گازها. خودرویی که سیستم اگزوز ضعیفی دارد علاوه بر مشکلاتی مانند راندمان سوخت پایین تر، صداهای غوغایی از لوله اگزوز یا انباری اگزوز و …،  گازهای خطرناک را هم از خودرو نمی تواند به خوبی خارج کند و راننده و سرنشینان خودرو بویی مانند بوی تخم مرغ فاسد استشمام خواهند کرد.

اجزای یک سیستم اگزوز

منیفولد خروجی اگزوز :

این قطعه، گازهای خروجی از هر سیلندر را از محفظه احتراق موتور جمع آوری کرده و آنها را به سمت لوله اگزوز هدایت می‌کند. برای افزایش کارایی مینفولد اگزوز معمولا از چدن یا فولاد با خم‌های مخصوص ساخته می‌شود.

لوله‌های اگزوز :

در سیستم اگزوز خودرو یک سری لوله‌هایی هستند که منیفولد و انباری اگزوز را به هم متصل می‌کنند این لوله‌ها باید از نظر جنس، طول و شعاع قوس‌ها  به طرز اصولی طراحی شوند.

مبدل کاتالیزوری :

کاری که این قطعه انجام می‌دهد از  نام آن مشخص است. این قطعه، از یک کاتالیزور یا ماده ای مانند پلاتین، پالادیوم، رودیوم یا یک ماده شیمیایی استفاده می‌کند که باعث می‌شود یک سری واکنش شیمیایی صورت پذیرد. مبدل کاتالیزوری، آلاینده‌های مضر ایجاد شده در محفظه احتراق موتور را به بخار آب و دی اکسید کربن تبدیل می‌کند. در واقع عمل اکسیداسیون صورت می‌پذیرد که مونوکسید کربن را تبدیل به دی اکسید کربن کرده و هیدروکربن‌ها را به دی اکسید کربن و آب تبدیل می‌کند. اگرچه گاز دی اکسید کربن هم هنوز برای جو مضر هستند، اما ضرر کمتری نسبت به گازهای تولید شده توسط موتور دارد. این قطعه معمولاً مقاومت خوبی دارد اما به دلیل نشت کردن اگزوز، خام سوختن بنزین، سوخت ناقص موتور یا وارد آمدن آسیب خارجی از کار می‌افتند. هنگامی که مبدل کاتالیزوری شروع به از کار افتادن می‌کند، ممکن است بوی تخم مرغ فاسد را متوجه شوید و ۲چراغ چک موتور فعال می‌شود. متأسفانه، عوض کردن این مبدل کاتالیزوری به دلیل استفاده از فلزات گرانبها مانند سریم، پلاتین، رودیوم یا منگنز در ساخت آن، می‌تواند گران باشد.

برای آشنایی کامل تر با مبدل کاتالیزوری توصیه می کنیم که مقاله کاتالیزور چیست را مطالعه کنید تا با مواردی همچون وظیفه‌ی کاتالیزور، مواد تشکیل دهنده، انواع کاتالیزور و… آشنا شوید.

انباری اگزوز یا صدا خفه کن :

انباری اگزوز قسمتی از سیستم اگزوز خودرو است که سرعت گاز‌های خروجی را کم می‌کند تا صدای خروج گاز کم شود. به دلیل کاری که انباری اگزوز انجام می‌دهد صدا خفه کن نیز نامیده می‌شود. در واقع این قطعه، صداهای تولید شده توسط موتور را کاهش می‌دهد یا خفه می‌کند و در عین حال جریان گاز خروجی را به حداکثر می‌رساند. سرعت جریان بهتر دود خودرو در سیستم اگزوز به معنای عملکرد بهتر در تمام عملکردهای خودرو است. با این حال، سوراخ شدن یا پوسیده شدن صدا خفه کن یا همان انباری اگزوز می‌تواند بر توانایی آن در خفه کردن صدا یا سرعت جریان آن تأثیر بگذارد.

تشدید کننده :

این قطعه مشابه صدا خفه کن، ارتعاشات صوتی موتور را تغییر می‌دهد و می‌تواند قبل یا بعد از صدا خفه کن در سیستم اگزوز قرار گیرد. وظیفه اصلی تشدید کننده سازماندهی و تنظیم صداهای ارتعاشی است اما همچنین نقش مهمی در بهبود اثربخشی جریان اگزوز ایفا می‌کند. دقیقا مثل یک صدا خفه کن، این قطعه می‌تواند منجر به عملکرد بهتر خودرو و بهره وری بهتر سوخت گردد.

لوله دم :

به عنوان آخرین قطعه از سیستم اگزوز، لوله اگزوز از صدا خفه کن خارج می‌شود و از سپر عقب اکثر خودروها امتداد می‌یابد و گازهای خروجی اگزوز را به بیرون هدایت می‌کند. در بسیاری از خودروهای امروزی، لوله دم اگزوز به عنوان یک ویژگی تزئینی و آپشن لحاظ می‌شود و ممکن است از جنس کروم ساخته شود.

منجید اگزوز :

سیستم اگزوز خودرو در جای خود ثابت نیستند بلکه معلق هستند. یک طرف اگزوز یعنی همان منیفولد اگزوز به موتور خودرو وصل است، موتور خودرو هم که پیوسته تکان می‌خورد بنابراین باید سیستم اگزوز خودرو معلق باشد. اگر سیستم اگزوز خودرو ثابت باشد وقتی به یکباره خودرو سرعت می‌گیرد و دنده معکوس توسط راننده گرفته می‌شود و حتی در هنگام عبور خودرو از روی دست اندازها واشر منیفولد اگزوز خودرو خراب می‌شود.

همان طور که موتور خودرو در جای خود ثابت نیست و به  دسته موتور وصل است و هم چنین گیربکس خودرو ثابت نیست و به دسته گیربکس متصل است، سیستم اگزوز خودرو هم معلق است و به منجید یا آویز اگزوز وصل است. در واقع دسته موتور، دسته گیربکس و منجید یا همان آویز پایه‌های موتور و گیربکس و سیستم اگزوز خودرو هستند. دسته موتور و دسته گیربکس جزء قطعاتی هستند که احتمال خرابی دارند و شاید خود شما هم تا به حال با خرابی یکی از آن‌ها مواجه شده باشید. طبیعتا منجید اگزوز یا همان پایه اگزوز هم پس از مدت زمانی از بین رفته و پاره می‌شود.

منجید اگزوز چیست؟

منجید اگزوز یک قطعه از جنس لاستیک است که بسیار مقاوم است که هم وزن سیستم اگزوز را تحمل می‌کند و هم از انتقال لرزه‌های سیستم اگزوز به اتاق و لق شدن سیستم اگزوز پیش گیری می‌کند. منجید اگزوز مثل هر نوع لاستیک دیگری عمر مفیدی دارد و پس از مدتی کیفیت خود را از دست می‌دهد و پاره می‌شود.

از آنجایی که یک منجید در سیستم اگزوز وجود ندارد بلکه چندین منجید وجود دارد بنابراین پاره شدن یک منجید باعث افتادن سیستم اگزوز بر روی زمین نمی شود ولی فشار زیادی به منجیدهای دیگر وارد می‌آید و امکان پاره شدن آن‌ها هم زیاد می‌شود. اگر بیش از یک منجید آسیب ببیند اگزوز جدا می‌شود و باعث سر و صدا می‌گردد و یا به زیر خودروی شما صدمه می‌زند. نتیجه می‌گیریم که باید منجیدهای خودرو را چک کنیم و در صورت لزوم آنها را عوض کنیم.

تعویض منجید

عوض کردن منجیدها خیلی کار ساده ای است. در هنگام تعویض منجیدها باید به چند نکته اشاره شده در زیر توجه کنید: 

• منجیدها را تک به تک عوض کنید زیرا باز کردن هم زمان همه آن‌ها باعث جدا شدن کل سیستم اگزوز  و افتادن آن بر روی زمین یا حتی بر روی سر و صورت شما می‌شود.
• همچنین در زمانی که اگزوز داغ است به منجیدها و کل سیستم اگزوز دست نزنید و اجازه دهید تا سیستم اگزوز خودرو خنک شود وگرنه دست شما خواهد سوخت. 
• منجیدهای پاره یا ترک خورده را با شیئ تیزی مثل تیزبر یا چاقو یا تیغ ببرید و یا به وسیله انبردست از جای خودشان دربیاورید. 
• سعی کنید از منجید اصلی و شرکتی و استاندارد استفاده کنید. 
• این قطعه را با استفاده از پیچ و یا با کمک قلاب و خار در محل خود نصب کنید. در واقع به همان نحوی که  آن‌ها را از جای خود بیرون آوردید، منجیدهای نو را در محل خود قرار دهید. 
• وجود کمی کشش در منجید بعد از نصب کردن آن، عادی است. چرا که این منجید باید وزن سیستم اگزوز را تحمل کند.

خرید قطعات اگزوز ماشین

پس از آشنایی با قطعات مختلف اگزوز ماشین، اگر احتیاجی به هر یک از اجزای سیستم اگزوز داشتید می توانید به فروشگاه اینترنتی یدک یار مراجعه کنید. مجموعه یدک یار در صفحه اختصاصی خرید قطعات اگزوز ماشین، لیست کاملی از همه‌ی اجزای سیستم اگزوز برای خودروهای مختلف را بوجود آورده تا شما بتوانید به راحتی انتخاب خود را انجام دهید.

علاوه بر این، در صورت نیاز به مشاوره درباره‌ی خرید قطعات سیستم اگزوز می توانید با شماره تلفن ۹۱۳۰۵۰۶۰-۰۲۱ تماس بگیرد تا کارشناسان یدک یار شما را برای خرید قطعه مناسب یاری نمایند.

با تشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر تجربه ای راجع به خرید اجزای سیستم اگزوز داشته اید، خوشحال می شویم که دیدگاه های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.