کمک فنر از جمله قطعات تشکیل دهنده سیستم تعلیق خودروست که در اشکال و انواع گوناگونی تولید و بر اساس مدل خودرو بکار می‌رود. این قطعه در زیر هر چهار چرخ خودرو تعبیه شده و قطعه ای با ابعاد نه چندان بزرگ می‌باشد. وظیفه اصلی کمک فنر ها کم کردن ارتعاشات و نوسانات وارده به شاسی و اتاق خودرو است که با توجه به عبور از مسیر های ناهموار به وجود می‌آید.
در این بخش از مقاله یدک یار قصد داریم تا به بررسی کامل انواع کمک فنر بپردازیم و با آنها بیشتر آشنا شویم. با ما همراه باشید.
کمک فنر چیست و چکار می‌کند؟
با توجه به شرح اولیه ای که درباره کمک فنر داده شد، کمک فنر (Shock Absorber) همانطور که از نام آن پیداست به شکل فنر بوده و وظیفه مهمی را در سیستم تعلیق خودرو ایفا می‌کند. در واقع، بدون کمک فنر سیستم تعلیق خودرو ناقص بوده و کوچک ترین نوسان و ارتعاشی که بر اثر سطوح ناهموار زمین ایجاد می‌شود، به اتاق خودرو وارد شده و در نهایت فرد راننده و سرنشینان را آزار خواهد داد.
کمک فنز از یک پیستون فولادی ساخته شده که دارای محفظه ای برای جایگیری روغن می‌باشد. این محفظه دارای سوراخ هایی است تا سیال بتواند در آن حرکت کرده و در مواقعی که فشار بر آن وارد است ورود و خروج مجدد روغن را تسهیل کند. زمانی که اتومبیل در حال حرکت است، فشار و نوسانات وارده بر اتاق توسط سیستم تعلق و کمک فنر ها گرفته می‌شود. این فشار سیال را با فشار و حالت کف کرده ای به بیرون آورده و مجددا به داخل محفظه برمی‌گرداند.
ناگفته نماند که کیفیت روغن استفاده شده در این کمک فنر ها تا حد زیادی به عملکرد صحیح و به موقع این قطعه بستگی دارد.
انواع کمک فنر
کمک فنر ها از انواع مختلفی بسته به ساختار اصلی خودرو و سازنده آن برخوردار است. این دسته بندی در کمک فنر ها در واقع کاربردی یکسان دارند اما در ساختار کلی متفاوت بوده و ممکن است عملکرد بهتر و سریع تری را از خود نشان دهند. در ادامه به بررسی انواع این قطعه می‌پردازیم:
کمک فنر هیدرولیکی یا روغنی
متداول ترین نوع کمک فنر خودرو، دسته بندی هیدرولیکی یا روغنی آن است که به خصوص برای ارتعاش گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وارد شدن نوسان این کمک نوع کمک فنر فشرده شده و روغن آن از منافذ تعبیه شده بیرون آمده و بعد از باز شدن فنر دوباره به درون محفظه برمی‌گردند. بدین ترتیب، ضریب ارتعاش ایجاد شده تقریبا به صفر می‌رسد.
کمک فنر هیدرواستاتیک
کمک فنر های هیدرواستاتیک یا همان گازی دسته بندی دیگری از کمک فنر ها هستند که دارای محفظه هایی از گاز نیتروژن یا دیگر گاز ها می‌باشند.. هنگام بالا و پایین رفتن این نوع کمک فنر، حباب های هوا تشکیل نشده و به عملکرد بهتر این قطعه کمک می‌کند. البته کمک فنر های روغنی و گازی از نظر نحوه عملکرد تقریبا همانند یکدیگر هستند.
کمک فنر تلسکوپی
کمک فنر های تلسکوپی نوع دیگری از کمک فنر های روغنی هستند با این تفاوت که قدرت بهتری را در حین عملکرد از خود نشان می‌دهند. در این نوع کمک فنر ها، به دلیل اینکه محفظه دارای منافذ بزرگ تر است و روغن به محفظه بالایی وارد می‌شود، واکنش سریعتر فنر و جمع شدن زود تر آن در نهایت حاصل می‌شود و قدرت ضربه گرفته می‌شود.
کمک فنر اهرمی
این نوع کمک فنر در هنگام فشرده شدن به کمک یک اهرم به پیستون فشار آورده و باعث می‌شود تا فنر سریعتر جمع شود و روغن به بخش پشتی آن نفوذ می‌کند. اما در هنگام باز شدن پیستون دیرتر باز می‌شود چرا که روغن باید از منافذ ریز تر عبور کند. بدین ترتیب، قدرت کاهش ارتعاشات توسط این کمک فنر ها بیشتر از دیگر انواع آن است.
کمک فنر صلب یا خشک
کمک فنر های صلب یا خشک از جمله دیگر انواع ایم قطعه می‌باشد که به صورت کمان یا شمشیر دارای طول زیادی بوده و به صورت لایه لایه بر روی هم سوار هستند. دو سر اسن نوع کمک فنر در دو نقطه شاسی متصل است و هنگام بالا و پایین رفتن و ارتعاشات چرخ ها باز و بسته می‌شوند. این مقاومت در بسته شدن دقیقا سبب می‌شود تا ضربه های وارده به بدنه و شاسی خودرو کاهش یابد.
لازم به ذکر است که کمک فنر های صلب بیشتر در کامیون ها و خودرو های سنگین بکار می‌رود.
کمک فنر پنوماتیکی یا بادی
این نوع کمک فنر ها به طور کلی ارتعاش و نوسانات را تبدیل به نیرو گرمایی می‌کنند و موجب راحتی سرنشینان در خودرو می‌شود. در صورت تعبیه شدن این نوع کمک فنر، کمپرس هایی جهت ارسال باد فشرده در خودرو وجود دارد؛ زمانی که پیستون در سیلندر بالا می‌رود با مقاومت شدید هوای تحت فشار رو بهرو می‌شود و مانع از حرکت آزاد پیستون خواهد شد.
کمک فنر تنظیم شونده
ضریب میرایی و جذب نوسانات در این نوع کمک فنر ها قابل تنظیم است. به عبارت دیگر، توانایی تغییر و ثبات ارتعاشات توسط این نوع کمک فنر وجود دارد. هنگامی که خودرو با سرعت بالا از سطوح ناهموار عبور می‌کند، ضربه های وارده به سیستم تعلیق در زمان کوتاه تری اتفاق می‌افتد و نرم تر کار می‌کنند. این در حالی است که اگر خودرو از سطوح ناهموار با سرعت کمتری عبور کند، کمک فنر سفت تر عمل می‌کند.
کدام یک از کمک فنر ها بهتر است؟
سوال خوبی است! با توجه به انواع کمک فنر هایی که ذکر شد، علارغم اینکه نمونه های بسیار مقاوم و قوی تری برای دفع ضربات وجود دارند، اما کمک فنرهای هیدرولیکی به دلیل داشتن قیمت های مناسب تر در بازار و راحتی در تعمیر و تعویض آن توسط تعمیرکار معمولا بهتر از دیگر انواع کم فنر های شناخته می‌شوند.
البته بهترین نوع کمک فنر در خودرو هایی همانند بنز، بی ام دبلیو، و پورشه استفاده می‌شود، هستند که به صورت هوشمند از واحد کنترل مرکزی ECU فرمانبرداری کرده و طوری ضربات را جذب می‌کنند که سرنشینان متوجه کوچک ترین ناهمواری نخواهند شد.
شما میتوانید برای خرید هر یک از این کمک فنر ها به صفحه قیمت کمک فنر خودرو و قیمت کمک فنر اسپرت ماشین در وبسایت یدک یار مراجعه کنید.
عمر مفید کمک فنرها چقدر است؟
به طور کلی، عمر مفید کمک فنر ها بسته به نوع کمک فنر، استفاده شخصی و میزان استفاده از آنها بستگی دارد. اما اگر بخواهیم به طور میانگین محاسبه کنیم، کمک فنر هایی که در سطح شهری استفاده می‌شوند به ۲، ۴، و ۶ سال تقسیم بندی می‌شوند.