در یک خودرو قطعات مختلفی وجود دارند که بعضی از آنها بسیار کوچک و ظاهرا ساده هستند ولی نقش کلیدی و مهمی را ایفا می کنند. “فیلتر روغن” که به انگلیسی ( Oil Filter ) نامیده می شود، یکی از این قطعات به ظاهر ساده است. در این مقاله می‌خواهیم در مورد فیلتر روغن مطالبی را عنوان کنیم. مهمترین وظیفه و نقشی که فیلتر روغن در یک خودرو ایفا میکند این است که روغن موتور خودرو را تصفیه می کند. فیلتر روغن همچنین باعث افزایش طول عمر روغن هم می شود. قبل از صحبت راجع به فیلتر روغن نگاهی مختصر به نقش روغن موتور در خودرو می اندازیم.
از آنجایی که خودروهایی که ما می‌شناسیم احتراقی هستند و با سوختن بنزین کار می‌کنند دمای موتور به شدت بالا می رود و تمام قسمتها و اجزای موتور بسیار داغ میشوند. همین داغ شدن اجزای موتور باعث کم شدن طول عمر این قطعات و همچنین آسیب دیدن آنها میگردد. بنابراین وقتی خودرو روشن است بایستی این قطعات موتور به صورت پیوسته خنک شوند. برای خنک کردن این قطعات نمی‌توان از آب یا از هوای سرد استفاده کرد چرا که هوا و آب هر دو دارای اکسیژن هست و اکسیژن نیز باعث فرسودگی قطعات موتور خودرو میگردد. به همین دلیل است که در موتور خودرو‌ها از روغن برای خنک کردن قطعات استفاده می شود. خنک کردن موتور، تنها فایده روغن برای موتور خودرو نیست بلکه کارهای دیگری هم انجام می دهد. روغن در مقابل دمای بالا، مقاومت خوبی دارد و بر عکس آب خیلی هم تبخیر نمی گردد. روغن موتور به جز خنک کردن قطعات موتور وظیفه روانکاری قسمت‌های مختلف موتور را نیز بر عهده دارد. این روانکاری اصطکاک قطعات موتور خودرو را کم میکند و از آسیب دیدگی قطعات موتور جلوگیری می‌نماید البته روغن موتور سطوح قطعات موجود در موتور را نیز تمیز می کند از این مطالب فهمیدیم که روغن موتور چه وظایف مهمی بر عهده دارد.
وظایف فیلتر روغن خودرو چیست؟
“وظیفه فیلتر روغن” پاک کردن کثیفی‌های موجود در روغن موتور خودرو می‌باشد. از آنجایی که روغن موتور از بین قسمتها و اجزای مختلف موتور حرکت میکند و عملیات خنک کردن این قسمتها و قطعات و همچنین عملیات روانکاری آنها را انجام می‌دهد، در حین برگشت کثیفی‌های زیادی داخل آن روغن قرار می‌گیرند. اگر آن روغن کثیف توسط فیلتر روغن تمیز نشود عملیات روانکاری و خنک سازی قطعات موتور با مشکل مواجه میشود پس اگر در یک جمله بخواهیم وظیفه فیلتر روغن را در خودرو توضیح دهیم باید بگوییم که فیلتر روغن، روغن را تصفیه میکند تا موتور خودرو آسیب نبیند. در ادامه وظایف فیلتر روغن را به صورت تیتر وار ذکر می‌کنیم:
- تصفیه روغن و تمیز نگه داشتن آن که در نهایت منجر به سالم ماندن قطعات موتور و بالا بودن کارایی و راندمان موتور میگردد.
- تمیز کردن مدار روغن و جلوگیری از از ریخته شدن کثیفی‌ها در مسیر روغن موتور
- نگه داشتن فشار و حجم روغن در میزان استاندارد
- بالا بردن طول عمر روغن موتور که باعث میشود مالک خودرو بتواند در فواصل زمانی بیشتری روغن موتور خودروی خود را عوض کند. با توجه به قیمت بالای روغن موتور، این خبر خوبی برای مالک خودرو است.
یک فیلتر روغن مناسب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد
۱- توانایی جداسازی بالا
اولین ویژگی که یک فیلتر روغن باید داشته باشد این است که بتواند ذرات و کثیفی‌های کوچک و بزرگ موجود در روغن خودرو را از آن جدا کند و اجازه ندهد که این کثیفی‌ها و آلودگی‌ها مجدداً در موتور خودرو جریان داشته باشد اگر فیلتر روغنی به خوبی نتواند کثیفی‌های روغن موتور را از آن بزداید به هیچ دردی نمیخورد چرا که هدف از وجود فیلتر روغن در موتور خودرو همین جدا کردن ذرات از روغن موتور است.
۲- مقاوم بودن فیلتر روغن
اگر فیلتر روغن مقاومت خوبی نداشته باشد و به سادگی پاره شود تمام آلودگی‌ها و ذرات ریز و درشت موجود در روغن موتور از آن رد میشود. متاسفانه در بازار ایران فیلترهای تقلبی بسیاری موجود هستند که از کاغذ‌های نامرغوب ساخته شده اند، این فیلترهای تقلبی خیلی زود پاره میشوند و اگر راننده متوجه این اتفاق نشود ممکن است اتفاق ناگواری برای موتور خودرو پیش بیاید.
۳- قابلیت تحمل فشار بالا
از آنجایی که روغن موجود در موتور خودرو فشار زیادی دارد و هنگامی که به فیلتر روغن می‌رسد با فشار بالای خود به فیلتر روغن برخورد میکند فیلتر روغن باید توانایی تحمل این فشار بالا را داشته باشد در صورتیکه محفظه فیلتر کیفیت خوبی نداشته باشد بعد از گذشت زمان نه چندان زیاد در مقابل این فشارها کم می‌آورد و دچار شکاف و پارگی میشود از سوی دیگر محفظه درونی فیلتر روغن هم می‌بایستی مقاومت خوبی در برابر فشار روغن موتور داشته باشد.
۴- مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی
فیلتر روغن نباید به سادگی دچار زنگ زدگی و یا خوردگی شود متاسفانه بسیاری از فیلترهای روغن موجود در بازار از این خصیصه برخوردار نیستند.
۵- داشتن آب بندی مناسب فیلتر روغن
فیلتر روغن باید به خوبی آب بندی شده باشد وگرنه روغن از آن نشت خواهد کرد فیلتر روغن باید به نحوی باشد که روغن موتور فقط از مسیر ورود خروج خود عبور کند و نشت نداشته باشد. این موضوع در مقدار مصرف روغن خودروی شما نقش زیادی دارد و نشتی آن میتواند علت دیر خاموش شدن چراغ روغن نیز باشد که بعد از مشاهده باید سریعا اقدام به تعویض فیلتر روغن کنید.
۶- دارا بودن سوپاپ اطمینان
فیلتر روغن‌های قدیمی یک عیب بسیار بزرگ و خطرناک داشتند، آن هم این بود که اگر کثیف می‌شدند نه تنها آنها نمی توانستند روغن موتور را تصفیه کنند، بلکه جلوی ورود و خروج همان روغن موتور عادی را نیز می‌گرفتند و در نتیجه یک فاجعه رخ می‌داد، چرا که موتور به صورت خشک و بدون روغن کار می‌کرد. در فیلتر روغن‌های جدید تدبیری اندیشیده شده است که اگر فیلتر روغن مسدود شود و کارایی خود را از دست بدهد جلوی عبور روغن به درون موتور را حداقل نگیرد. بدیهی است که این ویژگی یعنی ویژگی دارا بودن سوپاپ اطمینان بسیار حائز اهمیت است و باید در خرید فیلتر روغن به این ویژگی فیلتر توجه بسیاری داشته باشید.
انواع فیلترهای روغن موجود در بازار
فیلتر روغن‌های موجود در بازار به دو نوع فیلتر روغن‌های کارتریجی و فیلتر روغن‌های پیچی پیدا میشوند
فیلتر روغن‌های کارتریجی :
فیلتر روغن‌های کارتریجی شامل چند جز هست. یک جزء اصلی کار تصفیه روغن موتور را انجام می دهد، یک جزء نگهدارنده و یک جزء واشر آب بندی است. برای عوض کردن فیلتر روغن کارتریجی فقط جزء تصفیه در آنها عوض میشود و واشر آب بندی و قطعه نگهدارنده ثابت می‌ماند.
فیلتر روغن پیچی یا اسپین فیلتر :
فیلترهای روغن پیچی همه اجزا در هنگام تعویض فیلتر روغن دور انداخته میشوند و و یک فیلتر روغن کامل به جای فیلتر روغن قدیمی در موتور خودرو قرار می‌گیرد بدین معنا که المنت نگهدارنده، المنت واشر آب بندی و المنت اصلی تصفیه در این نوع فیلتر روغن ها با یکدیگر و در کنار یکدیگر وجود دارد و در هنگام تعویض همه با هم عوض میشوند. البته فیلتر روغن پیچی اجزای بیشتری نسبت به فیلتر روغن‌های کارتریجی دارد. در یک فیلتر روغن پیچی علاوه بر سه جزیی که در بالا ذکر شد اجزایی مانند پوسته فلزی مجموعه سوپاپ کنار گذار قسمت تصفیه لوله داخلی، فنر نگهدارنده المنت مجموعه مانع برگشت روغن موتور، صفحات فلزی ضخیم و نازک وجود دارد. این قطعات فلزی به وسیله قالب گیری و پرس کردن یا جوش زدن به همدیگر متصل شده اند و یک فیلتر روغن پیچی را ساخته اند. توسط کاغذی که در فیلتر روغن موجود است تصفیه انجام میشود و بقیه اجزای فیلتر روغن عمل اصلی، تصفیه روغن را انجام نمی دهند.
زمان تعویض فیلتر روغن با بروز چه نشانه هایی است؟
در این قسمت می‌خواهیم با نشانه‌هایی که با دیدن آنها باید فیلتر روغن خودروی خود را تعویض کنیم آشنا شویم. البته قبل از از بیان مطلبی در مورد “زمان تعویض فیلتر روغن” باید دو نکته را بگوییم. اولا در صورت امکان با هر بار تعویض روغن خودروی خود، فیلتر روغن آن را نیز تعویض نمایید. ثانیا در فیلتر روغن های قدیمی وقتی فیلتر کثیف می شد و به دلیل مسدود شدن سوراخهای ریزی که دارد نمی توانست روغن موتور را از خود عبور دهد، موتور خودرو به صورت خشک کار می کرد. به این معنا که فیلتر روغن در هنگام مسدود شدن نه تنها هیچ سودی نداشت بلکه بسیار مضر و خطرناک بود. اگر آن فیلتر روغن کلا دور انداخته می شد وضعیت خیلی بهتر می شد. به هر حال کار کردن موتور خودرو با روغن موتور کثیف به مراتب بهتر از کار کردن موتور بدون روغن است. برای رفع این مشکل بسیار جدی قطعه ای به نام سوپاپ اطمینان به فیلتر روغن اضافه می شود تقریبا تمام فیلتر روغن های استانداردی که جدیدا تولید می شوند دارای سوپاپ اطمینان هستند. این سوپاپ به این صورت کار می کند که اگر فیلتر کثیف و مسدود شود، سوپاپ آن باز می شود تا عملا فیلتر روغن از مدار خارج شده و همان روغن موتور تصفیه نشده به درون موتور جریان یابد.
برای تشخیص کاهش کارایی کیفیت فیلتر روغن های جدید باید روغن موتور را چک کنید و از رنگ آن متوجه شوید که آیا فیلتر روغن به خوبی کار تصفیه روغن را انجام می دهد یا خیر. اگر روغن کثیف بود بهتر است فیلتر روغن را هم عوض کنید. در خودروهای قبلی که از فیلتر روغن های قدیمی و بدون سوپاپ اطمینان بهره می بردند علائم زیر نشان دهنده خراب شدن فیلتر روغن بود. در ادامه شش مورد از نشانه‌های خراب بودن و نامناسب بودن فیلتر روغن قدیمی آمده است:
۱- بالا رفتن دمای موتور خودرو
همانطوری که فیلتر هوا و فیلتر سوخت و فیلتر اتاق پس از مدتی کارایی خود را از دست می‌دهد فیلتر روغن نیز میتواند کثیف شده و کارایی خود را از دست دهد از دست رفتن کارایی فیلتر روغن مشکلات بیشتری نسبت به سه مورد قبلی خواهد به بار خواهد آورد اگر فیلتر روغن به درستی کار نکند و روغن تمیز و تصفیه شده ای در درون موتور خودرو جریان نیابد موتور خودرو خنک نمی شود دمای آن بالا می‌رود از طرف دیگر چون روغن نامناسبی در درون موتور جریان دارد سطح تماس بین قطعات موتور افزایش می‌یابد و اصطکاک زیادی تولید میشود. همین اصطکاک زیاد باعث تولید گرمای زیادی میگردد. گرمای موتور میتواند به حدی زیاد باشد که چراغ چک موتور در داشبورد خودرو روشن شود.
۲- بد کار کردن موتور
شما میتوانید از روی نحوه کارکردن موتور خودروی خود متوجه خراب شدن فیلتر روغن خودرو شوید اگر فیلتر روغن خودروی شما به درستی کار نکند و روغن موتور را تصفیه نکند موتور خودرو هم نمی تواند به درستی تولید برق کند و وقتی راننده پای خود را روی گاز می‌گذارد خودرو به درستی حرکت نمی کند و سرعت خوبی پیدا نمی کند.
۳- خارج شدن دود آبی یا سیاه یا خاکستری از اگزوز خودرو
در حالت عادی دود اگزوز رنگ شفافی دارد و به راحتی قابل دیدن نیست ولی اگر فیلتر روغن به درستی کار نکند ماشین شما ممکن است روغن سوزی پیدا کند و روغن در اگزوز خودرو بسوزد که نتیجه آن خارج شدن دود سیاه یا آبی یا خاکستری از اگزوز خودرو است. البته این مشکل یعنی مشاهده دود آبی و خاکستری از اگزوز خودرو عوامل متعددی دارد ولی یکی از عوامل میتواند خراب بودن فیلتر روغن باشد. برای اطلاعات بیشتر با علائم روغن سوزی خودرو میتوانید مقاله دلیل روغن سوزی ماشین را در وبلاگ یدک یار بررسی کنید.
۴- بوی بد در داخل کابین خودرو
اگر فیلتر روغن خودرو خوب کار نکند و روغن سوزی در ماشین پیش بیاید به احتمال زیاد بوی بد ناشی از این روغن سوزی در کابین خودرو شما نیز قابل استشمام خواهد بود در این حالت نباید کوچکترین تعللی به خرج دهید و بلافاصله می‌بایست فیلتر روغن خودروی خود را تعویض نمایید.
۵- مشاهده فشار کم روغن
بر روی داشبورد خودروهای جدید فشارسنجی قرار داده شده است که فشار روغن را در موتور خودرو نشان می‌دهد اگر فشار روغن در موتور خودرو از حالت عادی و نرمال کمتر شود باید فیلتر روغن خودرو را چک نمایید احتمال دارد دلیل کاهش فشار روغن در موتور خودروی شما کثیف بودن و خراب بودن و کاهش کیفیت فیلتر روغن خودرو باشد.
۶-شنیدن صدای تق تق از موتور خودرو
اگر فیلتر روغن نتواند روغن را تصفیه کند و روغن بی کیفیتی در موتور خودرو وظیفه روغن کاری قطعات موتور را بر عهده داشته باشد، این قطعات موتور به خوبی روغن کاری نمی شوند و اصطکاک زیادی بین آنها پیش می‌آید بالاتر اشاره کردیم که این اصطکاک باعث بالا رفتن دمای قطعات‌موتور میگردد اما اگر اصطکاک زیاد باشد حتی صدای برخورد قطعات موتور به یکدیگر به دلیل روغن کاری ضعیف آنها برای راننده و سایر سرنشینان خودرو قابل شنیدن خواهد بود بود این اتفاق بسیار ناخوشایند است چرا که در این حالت برخورد قطعات با یکدیگر باعث ساییده شدن اجزای داخلی موتور میگردد و باعث میشود که این قطعات صدمه ببینند و برای تعمیر این قطعات باید پول زیادی پرداخت شود پس چه بهتر که با پرداخت هزینه بسیار کمتری فیلتر روغن خودرو را در وقت درست تعویض کنیم.
قیمت فیلتر روغن
فیلتر روغن جزو قطعات مصرفی خودرو است و قیمت بسیار پایینی نسبت به بسیاری از قطعات دیگر خودرو دارد این قطعه به نسبت به قیمتی که دارد اهمیت فوق‌العاده‌ای را دارا است. است هر چند قیمت فیلتر روغن تنوع بالایی دارد اما می‌توان گفت بین ۲۵ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان برای خرید آن باید هزینه کرد. پرواضح است که قیمت فیلتر روغن در خودرویی مانند خودروی پراید ارزان است و در خودروهای با قیمت بالاتر فیلتر روغن هم گرانتر می‌باشد.
خرید فیلتر روغن
همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، ارائه قطعات و لوازم یدکی خودرو در گستره ای از انواع مختلف با کیفیت های متنوع انجام می شود، اما با توجه به تفاوت کیفی در این محصولات، شناسایی کالاهای اصل و تقلبی با مشکلات عدیده ای روبرو است.
فروشگاه لوازم یدکی یدک یار با ارائه محصولات متنوع در دسته بندی ها و کیفیت های تضمین شده می باشد که با انتخاب هر محصول توسط مشتری، ویژگی هایی همچون ضمانت اصل بودن و سلامت فیزیکی کالا به آنها تعلق می گیرد.
علاوه بر این، خدماتی همچون تعویض یا مرجوع کردن کالا در صورت وجود هرگونه مغایرت نیز وجود دارد.
جهت دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان یدک یار و خرید فیلتر روغن با ما در تماس باشید.
باتشکر از اینکه ما را تا پایان این مقاله همراهی کردید، اگر تجربه ای راجع به استفاده از فیلتر روغن داشته اید، خوشحال می شویم دیدگاه های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.